Liri Gega
![]() Liri Gega (w środku, ok. 1943) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci |
grudzień 1956 |
| Zawód, zajęcie |
nauczycielka |
| Narodowość | |
Liri Beso Gega (ur. 1917 w Gjirokastrze, zm. w grudniu 1956[1]) – albańska nauczycielka i działaczka komunistyczna, ofiara represji komunistycznych, żona Dalego Ndreu[1].
Życiorys
Była córką farmaceuty i burmistrza Gjirokastry Besima Gegi[1]. W 1935 ukończyła naukę w Żeńskim Instytucie Nana Mbretneshë w Tiranie, a następnie wyjechała na studia historyczne na Uniwersytecie Rzymskim. Po powrocie do Albanii pracowała jako nauczycielka w Instytucie Donika Kastrioti[1]. Od 1941 była związana z grupą komunistyczną ze Szkodry, a następnie należała do Komunistycznej Partii Albanii. Walczyła w I Brygadzie Szturmowej Armii Narodowo-Wyzwoleńczej, którą dowodził Dali Ndreu[1]. W 1944 została usunięta z Biura Politycznego KPA, jako osoba, która nie cieszyła się poparciem komunistów jugosłowiańskich[2].
W 1946 poślubiła Dali Ndreu[3]. Od 1945 była deputowaną do parlamentu z okręgu Wlora i zasiadała we władzach Organizacji Kobiet Albańskich. Po zakończeniu wojny pracowała jako nauczycielka w szkole pedagogicznej w Elbasanie, a następnie w szkole średniej w Fierze[4].
W kwietniu 1956 wzięła udział w plenum stołecznego komitetu partii w Tiranie, w czasie którego poddano krytyce politykę Envera Hodży[1]. Aresztowana przez Sigurimi we wsi Sllove, stanęła przed sądem wojskowym razem z Dali Ndreu i bratem Astritem[3]. Trybunałowi przewodniczył Aranit Çela[5]. Proces odbył się za zamkniętymi drzwiami[5]. 22 listopada 1956 została skazana na karę śmierci za zdradę stanu i działalność szpiegowską na rzecz Jugosławii[1]. Proces odbywał się za zamkniętymi drzwiami. Stracona przez rozstrzelanie w grudniu 1956[1]. Według relacji córki, w chwili rozstrzelania była w ciąży[4]. Podobną opinię wygłaszał Nikita Chruszczow, atakując kierownictwo partii albańskiej[6].
Życie prywatne
Ze związku z Dalim Ndreu miała córkę Lavdie (ur. 1948) i syna Sokola (ur. 1954)[4]. Po straceniu rodziców, dzieci zostały internowane wraz z całą rodziną we wsi Shtyllas k. Fieru[7].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Liri Gega. kujto.al. [dostęp 2022-12-04]. (alb.).
- ↑ Tadeusz Czekalski. Problem Kosowa na tle stosunków albańsko-jugosłowiańskich w latach 1944-1948. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”. 138 (1), s. 179, 2011.
- 1 2 Dënimi me vdekje i gjeneral Dali Ndreut dhe gruas së tij, Liri Gega. Dëshmia e ish-nënkryetarit të Gjykatës së Lartë: Enver Hoxha e ndiqte gjyqin nga zyra e tij. gazetatema.net. [dostęp 2024-11-10]. (alb.).
- 1 2 3 Vajza e Liri Gegës: Lajmi për vdekjen e prindërve… nënën ma ekzekutuan- ishte shtatzënë. observerkult.com. [dostęp 2025-05-08]. (alb.).
- 1 2 Enver was following the trial from his office. memorie.al. [dostęp 2022-12-04]. (alb.).
- ↑ Mehmet Shehu me dorën e tij shkroi që: pasi të pushkatohej gjenerali Dali Ndreu, kufoma…. memorie.al. [dostęp 2024-06-14]. (alb.).
- ↑ Në moshën 68 vjeçare u nda nga jeta Sokol Dali Ndreu. telegraf.al. [dostęp 2024-12-29]. (alb.).
Bibliografia
- Liri Gega. kujto.al. [dostęp 2022-12-04]. (alb.).
