Ludwika Dobrzyńska-Rybicka
 | |
| Data i miejsce urodzenia |
19 listopada 1868 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 października 1958 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
filozof |
| Małżeństwo |
Karol Rybicki |
| Odznaczenia | |
  | |
Ludwika Izabela Dobrzyńska-Rybicka (ur. 19 listopada 1868 w Brzeżawie[1], zm. 7 października 1958 w Poznaniu) – polska filozof, długoletnia dyrektorka Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, członkini Komisji Filozoficznej PTPN, profesor UAM w Poznaniu, przewodnicząca Narodowej Organizacji Kobiet na Wielkopolskę[2].
Życiorys
Edukację rozpoczęła we Lwowie, a zakończyła w Poznaniu na Wyższej Szkole Żeńskiej Anny i Anastazji Danysz. W 1887 zdała egzamin na poznańskiej Szkole Ludwiki. W 1903 zapisała się na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu w Zurychu. Studiowała także w Paryżu, Oksfordzie i Leuven, gdzie zbierała materiały na doktorat. W styczniu 1909 doktoryzowała się w Zurychu (praca Die Ethik von Thomas Brown, wydana w Poznaniu w 1909). W maju 1909 rozpoczęła pracę w Bibliotece PTPN w Poznaniu, gdzie m.in. wyodrębniła inkunabuły z magazynu głównego, opracowała katalog druków polskich z XVI wieku (jedno z pierwszych tego typu opracowań w Polsce) i napisała monografię dziejów Biblioteki. Od 1916 działała w Poznańskim Towarzystwie Pedagogicznym[3].
W 1918 była posłanką na Polski Sejm Dzielnicowy. Była członkiem Wydziału Politycznego Naczelnej Rady Ludowej. Współdziałała w pracach podejmowanych przez pomorskie zrzeszenia kobiece w czasie wojny polsko-bolszewickiej i plebiscytu na Górnym Śląsku[3]. Przewodniczyła wielkopolskiej Narodowej Organizacji Kobiet[2]. W 1920 uzyskała powtórny doktorat na UJ i habilitację na docenta filozofii (praca System etyczny Hugona Kołłątaja z 1917). W 1932 uzyskała tytuł profesora nauki obywatelstwa, a w 1933 tytularną profesurę Uniwersytetu Poznańskiego. Wykładała filozofię i socjologię. Współpracowała w tym zakresie z Florianem Znanieckim.
Podczas II wojny światowej organizowała w Poznaniu tajne kursy z filozofii, psychologii i języków obcych.
Po 1945 organizowała pierwsze Powszechne Wykłady Naukowe. W 1949 przeszła na emeryturę i zajęła się dalszą pracą naukową (głównie nad egzystencjalizmem francuskim).
Zmarła 7 października 1958 w Poznaniu. Została pochowana na cmentarzu św. Jana Vianneya w Poznaniu. Jedna z ulic w Poznaniu na Strzeszynie nosi jej imię.
Rodzina
Urodziła się jako córka Ludwika[1] Dobrzyńskiego i Ludwiki z Moraczewskich[1] (siostrzenicy historyka Jędrzeja Moraczewskiego). 12 sierpnia 1896 wyszła za mąż za Karola Rybickiego[3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)[4]
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (7 listopada 1936)[5]
- Odznaczenie za pracę plebiscytową na Śląsku (1921)
Przypisy
- 1 2 3 Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 146.
- 1 2 Ludwika Dobrzyńska-Rybicka – Polski Sejm Dzielnicowy (1918) [online], 11 stycznia 2019 [dostęp 2025-03-16].
- 1 2 3 Stanisław Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938, s. 146.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu pracy naukowej”.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za krzewienie czytelnictwa”.
Bibliografia
- Aniela Koehlerówna, wspomnienie pośmiertne, w: Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, nr 1/1958, s. 262–263.
- Teresa Rzepa: Dobrzyńska-Rybicka Ludwika Izabela. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 62.