Māris Salējs

Māris Salējs
Data i miejsce urodzenia

13 stycznia 1971
Ryga

Māris Salējs (prawdziwe nazwisko Marians Rižijs) (ur. 13 stycznia 1971 w Rydze) – łotewski poeta i literaturoznawca.

Życiorys

Pochodzi z rodziny polsko–łotewskiej. Rodzice ojca (i ojciec) mówią po polsku, a pochodzą z okolic Rzeżycyz w Łatgalii. Matka jest Łotyszką i pochodzi Zemgale[1].

W 1999 roku ukończył studia na wydziale tkaniny artystycznej Latvijas Mākslas Akadēmija (Łotewskiej Akademii Sztuk Pięknych), a w 2011 filologię na Uniwersytecie Łotewskim. W latach 2006–2015 pracował w Instytucie Literatury, Folkloru i Sztuki Uniwersytetu Łotwy. Od 2012 roku pracuje w Rakstniecības un mūzikas muzejs (Muzeum Literatury i Muzyki)[2].

Dwukrotnie otrzymał wsparcie Instytutu Książki w ramach Programu Translatorskiego ©Poland: w 2011 na tłumaczenie Rodzinnej Europy Czesława Miłosza, w 2022 na tłumaczenie zbioru O Panu Tralallińskim i inne wiersze Juliana Tuwima[3], a w 2023 roku Pan Kluska i żaglowiec Anny Onichimowskiej[4].

Tłumaczył na język łotewski utwory poetyckie z języka polskiego, rosyjskiego, białoruskiego i ukraińskiego. Jego wiersze były tłumaczone na: rosyjski, ukraińsku, czeski, angielski, turecki, fiński, węgierski , polski i litewski[5]. W 2024 roku był gościem Festiwalu Miłosza[6].

Twórczość

Utwory poetyckie[2]

  • Māmiņ, es redzēju dziesmu Ryga 1999.
  • Mana politika Ryga: Pētergailis 2001
  • Nedaudz vairāk Ryga: Mansards 2013
  • Kā pirms pērkona Ryga 2016
  • Tuvošanās Ryga 2018

Tłumaczenia na inne języki

Literaturoznawstwo

  • Versija par... Latviešu literatūra 2000 - 2006 [współautor]. Ryga 2007[8]
  • Uldis Bērziņš. Dzīve un laiktelpas poētika Ryga 2011[5]

Przekłady na język łotewski

  • Halinas Vdovičenko (Halina Wdowiczenko) 36 un 6 kaķi detektīvi (36 i 6 kotów na ratunek) Ryga 2022[2]
  • Annas Oņihimovskas (Anna Onichimowska) Klimpas kungs un burinieks (Pan Kluska i żaglowiec) Ryga 2023[2]

Nagrody

  • 2024: nominacja do nagrody Literatūras gada balva za najlepsze tłumaczenie poezji na język łotewski za Serhijs Žadans (Serhija Żadana) Harkivas Dinamo (współautor)[11]
  • 2023: Złoty Krzyż Zasługi wręczony podczas wizyty prezydenta Dudy na Łotwie[12]
  • 2023: nominacja do nagrody Literatūras gada balva za tłumaczenie wierszy Julina Tuwima Pans Trallalnieks [13]
  • 2011: Literatūras gada balva za Uldis Bērziņš. Dzīvē un laiktelpas poētika[14]
  • 2009: odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej" [5]

Przypisy

  1. ↑ Tomasz Otocki, Marian Ryży: W domu od dzieciństwa obecny był język polski, „Polak na Łotwie” (4), 2023, s. 18-21.
  2. 1 2 3 4 5 6 Māris Salējs [online], Literatūra [dostęp 2025-04-12] (łot.).
  3. 1 2 Wiersze Juliana Tuwima dla dzieci po łotewsku ze wsparciem Instytutu Książki [online], instytutksiazki.pl, 23 września 2022 [dostęp 2025-04-12].
  4. ↑ "Pan Kluska i żaglowiec" by Anna Onimichowska in Latvian with support from the Book Institute [online], instytutksiazki.pl, 1 września 2023 [dostęp 2025-04-12].
  5. 1 2 3 Māris Salējs [online], Rozstaje [dostęp 2025-04-12].
  6. ↑ Znamy program Festiwalu Miłosza 2024 [online], instytutksiazki.pl, 28 maja 2024 [dostęp 2025-04-12].
  7. ↑ Miłosz Waligórski – Trzy wiersze | Wizje 4/2019 [online], Magazyn Wizje, 22 października 2019 [dostęp 2025-04-12].
  8. ↑ Latviešu literatūra 2000-2006 [online], Literatūra [dostęp 2025-04-12] (łot.).
  9. ↑ Iznācis Oļega Ļencoja bilingvālais dzejoļu krājums «Pieceļas ieelpo...» [online], www.lsm.lv [dostęp 2025-04-12] (łot.).
  10. ↑ Likteņa zobens [online], 3td.lv [dostęp 2025-04-12] (łot.).
  11. ↑ Laligaba, Paziņoti Latvijas Literatūras gada balvas nominanti un speciālbalvu ieguvēji. Šogad LALIGABA jauns balvas dizains un lielākas naudas prēmijas uzvarētājiem [online], laligaba.lv [dostęp 2025-04-12] (łot.).
  12. ↑ Wizyta pary prezydenciej RP w Rydze, „Polak na Łotwie” (1), 2023, s. 16-17.
  13. ↑ “Pans Trallalnieks” [online], laligaba.lv [dostęp 2025-04-12] (łot.).
  14. ↑ Osvalds Zebris [online], Literatūra [dostęp 2025-04-12] (łot.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.