Makian (wyspa)

Makian
Pulau Makian
Ilustracja
Kontynent

Azja

Państwo

 Indonezja

Akwen

Morze Moluckie

Archipelag

Moluki

Powierzchnia

55 km²

Populacja (2010)
• liczba ludności


12 394

Położenie na mapie Indonezji
Mapa konturowa Indonezji, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Makian”
0°20′00″N 127°22′00″E/0,333333 127,366667

Makian, także: Makean[1], Makeang[2] lub Kie Besi[3] (indonez. Pulau Makian) – wyspa w Indonezji na Morzu Moluckim w archipelagu Moluków na zachód od Halmahery i na południe od Tidore; powierzchnia 55 km²; 12 394 mieszkańców (2010)[4].

Jest to czynny wulkan, erupcje miały miejsce w latach 1646, 1760, 1861–1864, 1890, 1988[5].

Położenie

Znajduje się na Morzu Moluckim, na południe od wyspy Ternate[6].

Stare zdjęcie Ngofakiaha. W tle widać zabudowania.
Makian

Rozmiary

Makian ma szerokość około 10 km[6], a powierzchnia wynosi 55 km²[7].

Ludność i język

Ludność Makian posługuje się dwoma niespokrewnionymi ze sobą językami, makian zachodnim (moi) oraz makian wschodnim (taba)[8][9].

Lokalne nazwy wyspy to: Taba (używana przez grupę wschodnią)[10][11] i Moi (używana przez grupę zachodnią)[12][13]. Inne określenia to „Kie Besi”[3] i „Mara” (z języka ternate)[14].

Atrakcje turystyczne

  • Ngofakiaha – jedna z głównych osad Makian. Można tam wypić zimne napoje bądź zjeść tutejsze słodycze z orzechów kenari[15].
  • Benteng Maurizius – mur będący głównym zabytkiem wyspy. Obecnie zarasta i rozpada się. Obejmuje spory obszar[15].
  • Kiebesi (lub Wakiong)[16] – ogromny krater, szlak prowadzący na niego jest trudny ze względu na porastające go rośliny[15].

Transport

Wyspa posiada jedynie transport wodny[15].

Historia

Od XVII do początku XX w. wyspa znajdowała się pod kontrolą Sułtanatu Ternate[17]. Od zakończenia II wojny światowej należy do Indonezji[18].

W latach 70. XX w. podjęto decyzję o przesiedleniu ludności wyspy do regionu Malifut na Halmaherze (kabupaten Halmahera Utara), z powodu zagrożenia wulkanicznego[19].

Przypisy

  1. ↑ Perangin Angin 2023 ↓, s. 25.
  2. ↑ Faris Bobero, Orang Halmahera: Sebuah Catatan dari Lapangan (Faris Bobero), Handi Andrian, 2021, s. 59 [dostęp 2022-01-27] (indonez.).
  3. 1 2 William Hutton, Jonathan Eagle, Earth’s Catastrophic Past and Future: A Scientific Analysis of Information Channeled by Edgar Cayce, Boca Raton: Universal Publishers, 2004, s. 49, ISBN 978-1-58112-517-7, OCLC 58788836 [dostęp 2022-01-27] (ang.).
  4. ↑ Biro Pusat Statistik, Dżakarta, 2011.
  5. ↑ Bowden 2002 ↓, s. 121.
  6. 1 2 Makian Island | Maluku Islands Indonesia [online], RoamIndonesia.com, 21 grudnia 2016 [dostęp 2023-08-25] (ang.).
  7. ↑ Perangin Angin 2023 ↓, s. 27.
  8. ↑ John Bowden, Taba, [w:] K. Alexander Adelaar, Nikolaus P. Himmelmann (red.), The Austronesian languages of Asia and Madagascar, Abingdon-New York: Routledge, 2005, s. 769–792, DOI: 10.4324/9780203821121, ISBN 978-0-2038-2112-1, ISBN 0-7007-1286-0, OCLC 53814161 (ang.).
  9. ↑ John Bowden, Taba (Makian Dalam): Description of an Austronesian language from Eastern Indonesia, Department of Linguistics and Applied Linguistics, The University of Melbourne, 1997, s. 2, OCLC 222104670 (ang.).
  10. ↑ Bowden 2002 ↓, s. 123.
  11. ↑ Zulyani Hidayah, Ensiklopedi Suku Bangsa di Indonesia, Jakarta: Yayasan Pustaka Obor Indonesia, 2015, s. 233, ISBN 978-979-461-929-2, OCLC 913647590 (indonez.).
  12. ↑ Bowden 2002 ↓, s. 118.
  13. ↑ Voorhoeve 1982 ↓, s. 4.
  14. ↑ M. Adnan Amal, Kepulauan Rempah-rempah: Perjalanan Sejarah Maluku Utara 1250–1950, wyd. 2, Jakarta: Kepustakaan Populer Gramedia, 2016, s. 9, 486, ISBN 978-602-424-166-7, OCLC 963798036 (indonez.).
  15. 1 2 3 4 Makian: North Maluku’s Most Dangerous Volcano [online], East-Indonesia.info [dostęp 2023-08-25] (ang.).
  16. ↑ Baseline kegunungapian Indonesia, Jakarta: Badan Nasional Penanggulangan Bencana, 2012, ISBN 978-602-7700-04-8 [dostęp 2023-08-28], Cytat: Kiebesi atau Wakiong ini terletak pada Pulau Makian. [...] Gunung ini mempunyai ketinggian sekitar 1.357 m dpl dan termasuk ke dalam jenis gunungapi Strato tipe A (indonez.).
  17. ↑ Voorhoeve 1982 ↓, s. 5–6.
  18. ↑ Bowden 2002 ↓, s. 120.
  19. ↑ Perangin Angin 2023 ↓, s. 26–27.

Bibliografia

  • John Bowden, The Impact of Malay on Taba: a type of incipient language death or incipient death of a language type?, [w:] David Bradley, Maya Bradley (red.), Language Endangerment and Language Maintenance: An Active Approach, London–New York: RoutledgeCurzon, 2002, s. 114–143, DOI: 10.4324/9781315028811, ISBN 0-7007-1456-1, ISBN 978-1-315-02881-1, ISBN 978-1-136-85271-8, OCLC 50663047 (ang.).
  • Dalan Mehuli Perangin Angin, Ekologi dan Ketahanan Bahasa Makean Barat di Pulau Makean dan kecamatan Malifut, Provinsi Maluku Utara, Indonesia, [w:] F.X. Sinungharjo (red.), Ekolinguistik, Yogyakarta: Sanata Dharma University Press, 2023, s. 25–43, ISBN 978-623-143-005-2 (indonez.).
  • Clemens L. Voorhoeve, The West Makian language, North Moluccas, Indonesia: a fieldwork report, [w:] Clemens L. Voorhoeve (red.), The Makian languages and their neighbours, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1982 (Pacific Linguistics D-46; Materials in languages of Indonesia 12), s. 1–74, DOI: 10.15144/PL-D46.1, ISBN 0-85883-277-1, OCLC 12421689 [dostęp 2022-10-21] (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.