Many (województwo mazowieckie)
| wieś | |
 Many, ulica Długa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
22 |
| Kod pocztowy |
05-555[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WPI |
| SIMC |
0009277[4] |
Położenie na mapie gminy Tarczyn _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego  | |
 51°58′04″N 20°42′53″E/51,967778 20,714722[5] | |
Many – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Tarczyn[4][7].
Ewolucja nazwy wsi jest zaświadczona w źródłach w następujących formach (w nawiasie data): Many (1427), Mani (1446, 1462, 1517), Many (1580), Manny (1783), Many (1827 i współcześnie). Pochodzi ona od nazwy osobowej Man w formie liczby mnogiej[8].
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie tarczyńskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[9]. Około roku 1885 Many liczyły 16 domów zamieszkanych przez 80 osób. Były ośrodkiem dóbr Many, składających się z wsi Many, Sucha Struga i Julianów oraz folwarków Many i Sucha Struga. Folwark Many miał wówczas 1058 mórg, z czego 676 mórg pól ornych i ogrodów, 70 mórg łąk, 73 morgi pastwisk i 211 mórg lasu, a nieużytki i place zajmowały 28 mórg. Stało w nim 7 budynków murowanych i 13 drewnianych. Sama wieś Many miała 9 gospodarstw i łącznie 62 morgi gruntów. Many należały wówczas do powiatu grójeckiego, gminy Komorniki i parafii Tarczyn[10].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.
We wsi znajduje się zabytkowy zespół dworsko-parkowy, którego elementami są murowany dworek, zabudowania dworskie, dom rządcy, park i stawy, nr rejestru 1450/A/90. Status zabytku nadano mu decyzją KL VIII/1450-A/2623/90 z dnia 5 grudnia 1990[11]. Budynek dworu zaczął stawiać w 1928 roku na swój własny użytek architekt Tadeusz Tołwiński, wykorzystując fundamenty i piwnice dawnego dworu[12]; nie został on jednak ukończony. Zmieniał kilkukrotnie właścicieli, by w 1989 roku przejść generalny remont. Przez wiele lat kręcono w nim sceny serialu do serialu "Złotopolscy". Kolejni właściciele rozebrali budynek pod pretekstem złego stanu technicznego obiektu, bez konsultacji z Urzędem Konserwatorskim. Wydał on następnie nakaz rekonstrukcji zabytku. W 2009 roku sprawa ta była w toku[13]. W roku 2019 dwór funkcjonował jako hotel[14].
Przypisy
- ↑ Wieś Many w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-12-27], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2024-12-27].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 763 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- 1 2 GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 77328
- ↑ BIP gminy, sołectwa
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Rymut i inni, Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. [T.] 6, L-Ma, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, 2005, s. 502 [dostęp 2019-12-16].
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 290, Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
- ↑ Many, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 102.
- ↑ Strategia rozwoju lokalnego gminy Tarczyn na lata 2016-2025 [online], BIP gminy Tarczyn, s. 43-44 [dostęp 2019-12-16].
- ↑ Many – dwór ze „Złotopolskich” [online], wordpress.com [dostęp 2019-12-17].
- ↑ Many [online], Polskie Zabytki [dostęp 2019-12-16].
- ↑ Hotel w województwie mazowieckim Dwór Many [online], Dwór Many [dostęp 2019-12-16] (pol.).
