Mata (raper)

Mata

Mata (2020)
Imię i nazwisko	Michał Matczak
Pseudonim	Mata, SKUTE BOBO, Młody Matczak, M.A.T.A, Polak GBP
Data i miejsce urodzenia	14 lipca 2000 Wrocław
Pochodzenie	polskie
Instrumenty	gitara
Gatunki	pop, trap, rap, hip-hop
Zawód	raper, piosenkarz, twórca tekstów, piłkarz
Aktywność	od 2018
Wydawnictwo	Muzyka, wcześniej: SBM Label
Powiązania	Solar, Białas, White 2115, WoLa, Wyguś, szczepan33, Tadeo, Oki
Zespoły
Gombao33 SB Maffija Young Bobo

Mata, także Skute Bobo lub Młody Matczak, Polak GBP , właśc. Michał Matczak (ur. 14 lipca 2000 we Wrocławiu) – polski raper, piosenkarz i twórca tekstów. Wydał trzy autorskie albumy studyjne: 100 dni do matury (2020), Młody Matczak (2021) i Serce (2023), trzy minialbumy i sporą ilość singli. Współpracował z raperami, takimi jak: Malik Montana, Oki, White 2115, Young Leosia, Żabson, Quebonafide, Popek, Taco Hemingway czy Białas. Założyciel grupy muzycznej Gombao33, wcześniej był artystą wytwórni HHNS Label, SBM Label i od 1 kwietnia 2023 roku działa z CBW.

Jest synem profesora prawa Marcina Matczaka i Arletty Śliwińskiej-Matczak, współprowadzącej szkołę języka angielskiego^[1]. Posługuje się trzema językami obcymi: angielskim, hiszpańskim i włoskim^[2]. W gimnazjum wygrał olimpiadę z geografii, dzięki czemu mógł ubiegać się o miejsce w prestiżowych liceach^[3]. W 2019 zdał maturę międzynarodową w II Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefana Batorego w Warszawie^[4]. Otrzymał wyróżnienie Warszawiaka Roku 2019 w plebiscycie Warszawiaki^[5]. Twórcą jego pseudonimu był ojciec, który wymyślił go podczas wspólnych wakacji w 2012. Wspierał syna przy wejściu na rynek muzyczny i doradzał przy tworzeniu pierwszego utworu „Klubowe”^[6][7]. W 2024 roku w programie TVN Autentyczni ujawnił, że jest osobą w spektrum autyzmu^[8][9][10].

Mata

Logotyp Maty
Serwis	YouTube
Gatunek	muzyka
Prowadzący	Michał Matczak
Lata aktywności	od 2018
Liczba wyświetleń	970 mln[11]
Liczba obserwujących	0,6 mln[12]
Język	polski
Strona internetowa

W październiku 2018 wydał album koncepcyjny pt. Fumar Mata^[13], który następnie w kwietniu 2019 wydał również w formie minialbumu^[14]. W tym samym miesiącu wydał singiel „Biblioteka Trap”. 11 grudnia 2019 za pośrednictwem wytwórni SBM Label został opublikowany w serwisie YouTube teledysk do jego singla „Patointeligencja”^[15]. Treść utworu była komentowana w ogólnopolskich mediach^[16], głównie ze względu na tekst piosenki, opisujący zachowania dzieci i młodzieży z dobrych domów^[17][18], m.in. zażywanie substancji psychoaktywnych, w tym twardych narkotyków i uzależnienia od nich; ustawiczne picie alkoholu w szkole, w tym w czasie lekcji; rekrutacje na najlepsze światowe uczelnie; samobójstwa czy nieplanowane nastoletnie ciąże. Utwór wywołał kontrowersje, spotykając się z krytyką m.in. dyrekcji liceum Batorego z uwagi na wykorzystanie wizerunku szkoły w teledysku do piosenki^[19]. Z kolei Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie w wydanym oświadczeniu zwróciło uwagę na pozytywny aspekt podjęcia dyskusji wokół ważnego problemu w reakcji na twórczość jednego z absolwentów liceum^[20][21]. Mata został doceniony poprzez umieszczenie jego twórczości w playliście oraz na okładce Tidal Rising Global^[22]. Utwór został wykorzystany przez dziennikarzy Telewizji Polskiej do krytyki polskich sędziów (także ojca rapera, wspierającego stronę sędziowską^[23]) w reportażu Bunt „sędziowskiej kasty”, którego autorem był Konrad Wąż, wyemitowanym 15 grudnia 2019 w głównym wydaniu Wiadomości (TVP1)^[24][25][26].

18 stycznia 2020 wydał debiutancki album studyjny pt. 100 dni do matury^[27], który uzyskał status diamentowej płyty^[28]. Album został oceniony przez krytyków muzycznych jako „przyzwoity [krążek], z naprawdę dobrymi momentami”^[29], „udany debiut”^[30]; „wnosi niezwykłą świeżość”^[31], choć spotkał się też z mniej entuzjastycznymi recenzjami^[32], niektórzy krytycy stwierdzili, że płyta jest nierówna pod względem prezentowanej jakości^[33][34]. Recenzenci zwrócili uwagę na obecną w tekstach autoironię Maty^[33], jego „językową sprawność”^[33], „dojrzałość w myśleniu o języku”^[34], „uczniowską perspektywę”^[32], „umiejętność obserwacji i naiwną wrażliwość na otaczający świat”^[34] oraz „niezłą technikę i szerokie zainteresowania”^[32]. Wskazywali na zauważalne na płycie wpływy Taco Hemingwaya^[29][30][33]. We wrześniu 2020 otrzymał cztery statuetki w konkursie branży hip-hopowej „Popkillery” (kategorie – odkrycie roku oraz singiel roku)^[35].

30 marca 2021 wydał singiel „Patoreakcja”^[36], w którym przedstawił swoje odczucia związane z chaosem, jaki powstał po sukcesie „Patointeligencji”, m.in. w wulgarny sposób odpowiedział na wypowiedzi m.in. Jacka Kurskiego, Krystyny Pawłowicz czy Jarosława Jakimowicza odnośnie niego oraz ojca. W utworze pochylił się także nad własną twórczością, zarówno mówiąc o przeszłości, jak i przyszłości^[37]. W czerwcu 2021 uruchomił preorder albumu pt. Młody Matczak. Już w sześć godzin od uruchomienia przedsprzedaży wydawnictwo zostało zakupione w 15 tys. egz., uzyskując status złotej płyty^[38]. 16 sierpnia 2021 wytwórnia SBM poinformowała, że album pokrył się platyną^[39]. Kolejnym singlem zapowiadającym album był utwór „Kiss cam (podryw roku)”^[40], który z Matą współtworzyli Szymon Frąckowiak, Mikołaj Vargas oraz Jakub Laszuk^[41][42]. Piosenkę napisał dla swojej partnerki życiowej, o czym poinformował podczas Fryderyków 2021^[43]. Utwór okazał się przebojem numer jeden w Polsce w serwisach Spotify, Apple Music oraz iTunes. Do utworu powstał teledysk, w którym główne role zagrali: Mata, Young Leosia i Michał Milowicz^[44]. 7 lipca 2021 singiel trafił na listę Global 200 Excl. US (czyli utworów spoza USA) magazynu „Billboard”^[45][46]. Piosenka Maty była pierwszym polskojęzycznym utworem, który znalazł się na tej liście^[47]. 5 sierpnia 2021 podczas gali Fryderyków poinformował, że utwór uzyskał status diamentowej płyty^[43]. 21 sierpnia 2021 wydał pod pseudonimem Skute Bobo singiel o tym samym tytule^[48][49]. 6 września 2021 jako pierwszy żyjący polski artysta przebił barierę 2 mln słuchaczy w serwisie Spotify^[50].

1 października 2021 wydał album pt. Młody Matczak^[51]. W tym samym miesiącu sieć restauracji McDonald’s ogłosiła ofertę o nazwie „zestaw Maty”, która była dostępna od 18 października 2021^[52] do 21 listopada 2021. Był pierwszym Polakiem, który dostał swój zestaw w McDonald's. Kampania wzbudziła kontrowersje wśród fanów rapera^[53] i zwolenników zdrowego odżywiania, za to eksperci z branży reklamowej podkreślali marketingowe walory akcji i oceniali ją w większości pozytywnie^[54].

27 stycznia 2022 został zatrzymany przez policję za posiadanie 1,5 grama marihuany^[55][56]. Odniósł się do tego zdarzenia podczas gali Bestsellery Empiku 2021, zapowiadając, że będzie wspierał starania o depenalizację marihuany w Polsce^[57][58]. W tym celu 20 kwietnia 2022 założył Fundację 420^[59]. 31 maja 2022 prokuratura złożyła akt oskarżenia w związku z posiadaniem narkotyków^[60]. 23 maja 2022 zagrał koncert na warszawskich schodkach nad Wisłą^[61] i wykonał utwór "Schodki" 16 razy, czym pobił rekord Travisa Scotta w liczbie zagranych piosenek z rzędu na jednym wydarzeniu. Podczas koncertu obiecał, że zagra następnego dnia drugi, na co jednak nie zezwoliła policja ze względu na wymogi przepisów o organizacji imprez masowych^[62][63]. 13 lipca 2022 opublikował oświadczenie, w którym zadeklarował, że chce się ubiegać o fotel prezydenta Polski w wyborach przypadających, na rok 2040 (to pierwszy możliwy termin na kandydowanie z racji wieku Matczaka)^[64]. Zapowiedział też trasę koncertową Mata Tour. 14 lipca 2022 we Wrocławiu odbył się koncert rozpoczynający trasę. Ostatni koncert z trasy odbył się 7 października 2022 w Poznaniu^[65]. We wrześniu został ambasadorem marki Adidas^[66]. Na początku 2023 jako dopełnienie trasy raper zagrał jeszcze w Szczecinie i Gliwicach^[67]. Niespodziewanie 18 listopada 2022 wydał singiel „</3+:(”^[68].

Rok 2023 otworzył singlem „Młody Paderewski”^[69] zapowiadający album #MATA2040, a następnie opublikował w serwisach streamingowych singiel „2 izoteki”. 1 kwietnia wraz z grupą Gombao33 i gośćmi wydał album pt. CBW Mixtape, na którym pojawili się także raperzy: White Widow, Słodziak czy Tyron37^[70]. 20 kwietnia w serwisach streamingowych został opublikowany wywiad z Matą, w którym przyznał się do nadużywania marihuany^[71][72].

Podczas koncertu otwierającego czterodniowy SBM FFestival w sierpniu 2023 ogłosił, że kończy współpracę z SBM Label^[73], a album Serce to ostatni jego krążek, który ukaże się nakładem wytwórni. Album ukazał się 8 września 2023 i promowały go single: „Kryształowa kula”, „PŁYTA NIE SIADA” i „JESTEŚ POJ384NA”. 13 października wydał pierwszy samodzielny singiel – „GiEwOnT”^[74], a 29 grudnia wydał EP-kę pt. 2038: Warszawa. 11 lipca 2024 roku premierę miał utwór „1 na 100", współtworzony z raperem White 2115. W teledysku występuje również Roksana Węgiel^[75], z którą to 23 sierpnia Matczak wydał wspólny singiel „Falochrony"^[76]. 16 września raper wydał utwór „Lloret de Mar", który został częścią soundtracku do gry EA FC 25, stając się pierwszym utworem polskiego wykonawcy w jakiejkolwiek części gry z byłej serii FIFA.^[77] Singiel oraz okładka były inspirowane paradokumentem Pamiętniki z wakacji^[78]. W teledysku do utworu wystąpił m.in. Wojciech Szczęsny^[79].

28 września ogłoszono, że Mata we współpracy z Adidasem utworzył swoją kolorystykę butów Campus, która ma trafić w limitowanej ilości do sprzedaży. But zaprojektowany przez rapera nawiązuje kolorystyką do barw flagi Polski^[80].

20 stycznia 2025 wydał dwa numery promujące nadchodzącą płytę: "Up! Up! Up!" i "intro"^[81]. Odmówił występu na gali rozdania Fryderyków organizowanej 23 marca przez TVP, ale przygotował robota, który w zastępstwie za niego wykonał utwór "Lloret de Mar" podczas ceremonii^[82]. 30 marca wydał singel "14 lutego", którym promował album pt. CBW CBWMIXTAPE3^[83]. 17 maja wydał singiel „To tylko wiosna”, nagrany z gościnnym udziałem Maryli Rodowicz^[84]. Zapowiedział album pt. #MATA2040^[85].

• 100 DNI DO MATURY (2020)
• MATA TOUR (2022–2023)
• MATA TOUR 2040 (2025)^[92]