Mianujom mie Hanka

Mianujom mie Hanka
Ilustracja
Grażyna Bułka w rolki Hanki
Reżyseria

Mirosław Neinert

Główne role

Grażyna Bułka

Muzyka

Stanisław Szydło

Dekoracje i kostiumy

Grzegorz Chudy

Typ spektaklu

monodram

Język

Etnolekt śląski

Data premiery

21.10.2016 27.01.2025

Miejsce premiery

Teatr Korez, Katowice Teatr Telewizji

Mianujom mie Hankasztuka teatralna, monodram po śląsku, której premiera odbyła się w 2016 roku w Teatrze Korez w Katowicach a premiera telewizyjna w 2025. Jest to pierwszy w historii spektakl Teatru Telewizji zagrany w całości po śląsku[1][2]. Pierwowzorem literackim jest „Jak Niobe. Opowieść górnośląska” Alojzego Lysko[3][4]. Tekst zdobył Grand Prix Ogólnopolskiego Konkursu Dziennikarskiego im. Krystyny Bochenek[5]. Sztuka ta, osadzona w realiach śląskiej kultury i tradycji, porusza tematy tożsamości regionalnej i wpływu historii na życie codzienne[6].

Spektakl premierowy odbył się 21 października 2016 w Teatrze Korez i od tego czasu wszedł na stałe do repertuaru[7]. Pokazywany był też gościnnie na deskach innych teatrów i instytucji kultury, a także w polskim i europejskim parlamencie[8]. W dniach 2–4 grudnia 2024 roku na scenie Teatru Korez w Katowicach zrealizowano nagranie dla Teatru Telewizji[9]. Premiera telewizyjna „Mianujom mie Hanka” w TVP odbyła się 27 stycznia 2025 r. Po premierze stacja poinformowała, że spektakl zobaczyło 460 tys. widzów, co było najlepszym wynikiem od 2021 r.[8][10]

Fabuła

Premiera spektaklu: Mirosław Neinert i Grażyna Bułka

Jest to opowieść o Hance, mieszkance Górnego Śląska, która urodziła się w XIX w we wsi pod Pszczyną. która snuje biograficzną opowieść, w której przeplatają się osobiste przeżycia bohaterki oraz wielkie historyczne wydarzenia, które naznaczyły losy pokoleń Ślązaków[11][12]; jest życie toczyło się w cieniu wielkiej historii[13] – o losach Górnoślązaczek i Górnoślązaków opowiada w poruszający, choć prosty sposób, siedząc na krześle i cerując paradny pogrzebowy kaftan[14], Jest to opowieść o trudnych i skomplikowanych losach mieszkańców Śląska wplątywanych w zawieruchę dziejów, przez których ojczyznę (hajmat) przetaczały się kolejne tragedie: wojny i totalitaryzmy[8]. Ta opowieść to przewodnik po dziejach regionu od przełomu wieku XIX i XX, przez dwie wojny światowe, powstania, plebiscyt, Tragedię Górnośląską, aż po czasy władz komunistycznych w PRL[15]. Sama tytułowa Hanka jest i świadkiem tych wydarzeń i wciągniętym z nie własnej woli uczestnikiem wszystkich tych tragicznych wydarzeń: w kolejnych wojnach straciła bliskich[13]. Pierwszy mąż Hanki zginął w I wojnie światowej walcząc w armii Pruskiej. Drugiego zabrała II wojna światowa, w której walczył w armii polskiej. W wojnie tej zginęli również jej dwaj synowie z pierwszego małżeństwa, którzy zostali wcieleni do Wermachtu[16]. Nie omijają jej też konsekwencje pozostałych wydarzeń, dotykając ją osobiście[17].

“Każdemu, kto chce poznać naszą historię, to w sposób artystyczny i historyczny, najłatwiej pokazać „Hankę”, bo przez godzinę i dwadzieścia minut, przez losy jakie się przewaliły przez tę postać, przez tę tytułową Hankę, można poznać 90% detali związanych z naszym hajmatem. Dlatego jest taka siła w Hance!”

Grażyna Bułka, [18]

Nagrody

  • 2017 – nagroda Teatralna „Złota Maska” za rok 2016 w kategorii aktorstwo za rolę Hanki dla Grażyny Bułki[19][20]
  • 2018 – nagroda „Najlepszy spektakl dekady” Jesieni Teatralnej w Lubinie 2018[20]

Przypisy

  1. „Mianujom mie Hanka” w Teatrze Telewizji. Premierę spektaklu obejrzało blisko pół miliona widzów! [Zdjęcia] [online], wKatowicach.eu [dostęp 2025-02-12].
  2. Spektakl „Mianujom mie Hanka” idzie do telewizji. Nagranie od 2 do 4 grudnia w Teatrze Korez [online], Ślązag.pl [dostęp 2025-02-12].
  3. Piotr W. Fuglewicz, Cokoły przechodnie: Życiorysy z pogranicza, Sonia Draga Sp. z o.o., 28 września 2022, s. 209, ISBN 978-83-8230-463-3 [dostęp 2025-02-13] (pol.).
  4. Marek Mikołajec, Wyrażenia emotywne i wzbudzające afekty w zbiorze nowel Insurgenci. Opowiadania o powstaniach śląskich, „Książnica Śląska”, 32, Biblioteka Śląska w Katowicach, 2001, s. 87, ISSN 0208-5798 (pol.).
  5. Mianujom mie Hanka [online], Teatr Studio [dostęp 2025-02-13].
  6. Gdzie jest miejsce dla Ślązaka? [online], www.dziennikteatralny.pl [dostęp 2025-02-13].
  7. Małgorzata Sugiera, (Re)Constructing Polish Others: Theatre in Search of Diversities, „Modern Drama”, 61 (3), 2018, s. 436–458, DOI: 10.3138/md.s0924, ISSN 0026-7694 [dostęp 2025-02-13].
  8. 1 2 3 Grażyna Bułka o „Mianujom mie Hanka”: emocje za każdym razem przeżywam od nowa [online], dzieje.pl [dostęp 2025-02-13].
  9. Spektakl „Mianujom mie Hanka” idzie do telewizji. Nagranie od 2 do 4 grudnia w Teatrze Korez [online], Ślązag.pl [dostęp 2025-02-13].
  10. Wielki sukces „Mianujom mie Hanka” w Teatrze Telewizji [online], tvp.info [dostęp 2025-02-13].
  11. Mianujom mie Hanka, 27 stycznia, godz. 20:30 [online], teatrtv.vod.tvp.pl [dostęp 2025-02-13].
  12. Zbigniew Kadłubek, Bez języka. Esej o literaturze górnośląskiej, „Litteraria Copernicana” (2(30)/), 2019, s. 225, DOI: 10.12775/LC.2019.031, ISSN 1899-315X [dostęp 2025-02-13].
  13. 1 2 Instytut Teatralny, guldapoleca: Mianujom mie Hanka | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2025-02-13].
  14. Spektakl „Mianujom mie Hanka” idzie do telewizji. Nagranie od 2 do 4 grudnia w Teatrze Korez [online], Ślązag.pl [dostęp 2025-02-13].
  15. „Mianujom mie Hanka” w Teatrze Telewizji. Premierę spektaklu obejrzało blisko pół miliona widzów! [Zdjęcia] [online], wKatowicach.eu [dostęp 2025-02-13].
  16. Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2025-02-13].
  17. Wielki sukces „Mianujom mie Hanka” w Teatrze Telewizji [online], tvp.info [dostęp 2025-02-13].
  18. „Mianujom mie Hanka” w Teatrze Telewizji. Premierę spektaklu obejrzało blisko pół miliona widzów! [Zdjęcia] [online], wKatowicach.eu [dostęp 2025-02-13].
  19. Teatr Korez – „Złota Maska” za rolę Hanki w monodramie „Mianujom mie Hanka”. [dostęp 2017-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-31)].
  20. 1 2 UCHWAŁA NR XXIV/558/20 RADY MIASTA KATOWICE.