Miskant

Miskant
Ilustracja
Miscanthus floridulus
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

miskant

Nazwa systematyczna
Miscanthus Andersson
Öfvers. Förh. Kongl. Svenska Vetensk.-Akad. 12: 165. 1855
Typ nomenklatoryczny

Miscanthus capensis (C. G. D. Nees) Andersson[3] (synonim dla Miscanthus ecklonii (Nees) Mabb.[4])

Miskant (Miscanthus) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Należy do niego w zależności od ujęcia systematycznego od 14[5][6] do 20[7] gatunków wieloletnich traw. Centrum zróżnicowania tego rodzaju znajduje się w południowo-wschodniej Azji i na wyspach Pacyfiku. Nieliczne gatunki rosną także na Dalekim Wschodzie[5] oraz w południowej Afryce (tylko M. ecklonii)[6]. W Polsce uprawiane są głównie miskant cukrowy i chiński, ten pierwszy uznawany jest już za zadomowionego antropofita[8].

Morfologia

Pokrój
Trawy kępiaste, czasem z rozłogami, z tęgimi i wysokimi, prosto wzniesionymi, pełnymi pędami[5][9].
Liście
U części gatunków tylko odziomkowe, u innych także łodygowe, o blaszkach równowąskich, szerokich lub wąskich[5]. Języczek liściowy błoniasty[5].
Kwiaty
Kwiaty zebrane w lancetowate, bocznie spłaszczone kłoski, często z włoskami i szczecinami od nich dłuższymi. Kłoski wyrastają parami w złożonych, groniastych i okazałych kwiatostanach o sztywnej osi[5].
Owoce
Podługowate lub eliptyczne ziarniaki[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny wiechlinowatych (Poaceae), w obrębie której klasyfikowany jest do podrodziny Panicoideae, plemienia Andropogoneae i podplemienia Saccharinae[10][4].

Wykaz gatunków[6][9]
  • Miscanthus depauperatus Merr.
  • Miscanthus ecklonii (Nees) Mabb.
  • Miscanthus floridulus (Labill.) Warb. ex K.Schum. & Lauterb. – miskant kwiecisty
  • Miscanthus fuscus (Roxb.) Benth.
  • Miscanthus × longiberbis (Hack.) Nakaimiskant olbrzymi, m. okazały
  • Miscanthus lutarioriparius L.Liu ex S.L.Chen & Renvoize
  • Miscanthus nepalensis (Trin.) Hack. – miskant nepalski
  • Miscanthus nudipes (Griseb.) Hack.
  • Miscanthus oligostachyus Stapf – miskant czyśćowaty
  • Miscanthus paniculatus (B.S.Sun) S.L.Chen & Renvoize
  • Miscanthus sacchariflorus (Maxim.) Benth. & Hook.f. ex Franch.miskant cukrowy
  • Miscanthus sinensis Anderssonmiskant chiński
  • Miscanthus tinctorius (Steud.) Hack.
  • Miscanthus villosus Y.C.Liu & H.Peng
  • Miscanthus wangpicheonensis T.I.Heo & J.S.Kim

Zastosowania

Mieszaniec miskantu chińskiego i cukrowego – miskant olbrzymi (czasami zwany „trawą słoniową”, podobnie jak rosplenica perłowa Pennisetum glaucum), jest brany pod uwagę jako uprawa energetyczna i surowiec do produkcji biopaliw od lat 80. XX wieku. Może osiągnąć wysokość 3,5 m w ciągu jednego sezonu. Plon suchej biomasy z jednego hektara wynosi około 25 ton. Wymieszany w stosunku 1:1 z węglem może być użyty jako paliwo w niezmodyfikowanych elektrowniach i elektrociepłowniach.

Miskant chiński jest rośliną ozdobną, uprawianą zwłaszcza w odmianach pstrolistnych[11]. Nadaje się na kwiat cięty[9]. W Japonii wykorzystywany jest do barwienia na żółto[11]. Jest tam uważany za ikonę późnego lata i wczesnej jesieni. Miskant stanowi również surowiec do produkcji papieru.

Miscanthus ecklonii w południowej Afryce wykorzystywany jest do krycia domostw i wyrobu mioteł[11].

Uprawa

Wymagają stanowiska słonecznego, przy czym rosnąć mogą w różnych glebach. Ukorzeniają się na nowym stanowisku powoli (2–3 lata), ale utrzymywać się mogą później przez wiele dziesiątek lat. Szybko się rozrastają, zamierając od środka kępy. Rozmnażane są w uprawie zwykle przez podział kęp. Mogą być rozmnażane także z nasion, ale wówczas mogą nie powtarzać cech odmianowych[9].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-13] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-06].
  4. 1 2 Genus Miscanthus Andersson. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-11-12].
  5. 1 2 3 4 5 6 7 Shou-liang Chen, Stephen A. Renvoize: Miscanthus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-01-13]. (ang.).
  6. 1 2 3 Miscanthus Andersson, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens Kew.
  7. L. Watson, M. J. Dallwitz: Miscanthus Anderss.. [w:] The Grass Genera of the World [on-line]. [dostęp 2011-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-05)]. (ang.).
  8. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 117, ISBN 978-83-62975-45-7.
  9. 1 2 3 4 Roger Grounds, Trawy ozdobne: uprawa, pielęgnacja, rozmnażanie, gatunki i odmiany, Warszawa: Klub dla Ciebie, 2009, s. 57, ISBN 978-83-7404-891-0.
  10. Poaceae (grass family). [w:] Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2011-01-13]. (ang.).
  11. 1 2 3 David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 591, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.