Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1974

Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1974
Fußball-Weltmeisterschaft FRG 1974
1970	1978
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator	UEFA
	Szczegóły turnieju
Gospodarz	RFN
Otwarcie	13 czerwca 1974, Berlin Zachodni
Zamknięcie (finał)	7 lipca 1974, Monachium
Liczba drużyn	16 (z 5 konfederacji)
Liczba aren	9 (w 9 miastach)
I miejsce	RFN
II miejsce	Holandia
III miejsce	Polska
	Statystyki turnieju
Liczba meczów	38
Liczba bramek	97 (2,55 na mecz)
Oglądalność	1 774 022 (46 685 na mecz)
Król strzelców	Grzegorz Lato (7 goli)
	Strona internetowa

Państwa, uczestnicy Mistrzostw Świata w 1974 roku

X Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej odbyły się w dniach 13 czerwca – 7 lipca 1974 roku, w Niemczech Zachodnich i Berlinie Zachodnim. Pierwsze miejsce zajęła reprezentacja Niemiec Zachodnich, drugie reprezentacja Holandii, trzecie reprezentacja Polski, a na czwartym miejscu uplasowali się obrońcy trofeum z Meksyku z roku 1970, piłkarze reprezentacji Brazylii. Maskotkami turnieju w 1974 roku po raz pierwszy stały się dwie postaci chłopców o imionach Tip i Tap, ubrani byli w stroje piłkarskie reprezentacji Niemiec Zachodnich. Jeden miał na koszulce napis „WM” (od niemieckiego słowa Weltmeisterschaft, czyli mistrzostwa świata) a drugi numer 74, czyli rok rozgrywania mistrzostw.

Gra w turnieju po raz pierwszy toczyła się o Puchar Świata FIFA, gdyż Puchar Julesa Rimeta otrzymała reprezentacja Brazylii za trzykrotne wygranie Mistrzostw Świata. W turnieju zadebiutowały reprezentacje Australii, Haiti, Niemiec Wschodnich i Zairu.

Królem strzelców z 7 golami na koncie został Grzegorz Lato. Na drugim miejscu, z 5 golami uplasowali się Andrzej Szarmach oraz Holender Johan Neeskens.

16 drużyn z 96, które zakwalifikowały się do turnieju finałowego, zostały podzielone na cztery grupy. Awans z każdej grupy wywalczały dwie najlepsze drużyny. W drugiej rundzie osiem drużyn zostało rozdzielonych na dwie grupy. Zwycięzcy grup z rundy drugiej grali w finale, natomiast drużyny z drugich miejsc grały mecz o trzecie miejsce.

Według niektórych polskich źródeł były to pierwsze mistrzostwa, na których rozdano cztery komplety medali: złote, srebrne pozłacane, srebrne i brązowe^[1], informacja ta jednak nie jest potwierdzana przez FIFA^[2], a medale ze szczerego złota nie są przyznawane na żadnej imprezie sportowej od czasu Igrzysk Olimpijskich w 1912.

Składy drużyn

Stadiony

Kwalifikacje

Kwalifikacje Polski do turnieju finałowego w RFN, a szczególnie mecze z Anglią, przeszły do historii polskiej piłki. W Chorzowie drużyna trenowana przez Kazimierza Górskiego pokonała Anglię 2:0. W rewanżu 17 października 1973 roku Polacy zremisowali 1:1. Gola dla Polski zdobył Jan Domarski. Anglicy strzelili tylko jedną bramkę, gdyż dobrze dysponowana była obrona oraz skutecznie bronił Jan Tomaszewski. Po tym meczu gazety pisały: „Tomaszewski zatrzymał Anglię”.

Runda eliminacyjna

Grupa A

Na Mistrzostwach Świata w piłce nożnej w latach 1930–1990 za zwycięstwo przyznawano 2 punkty, za remis 1 punkt, za porażkę punktów nie przyznawano

Zespół	M	W	R	P	Br+	Br−	+/−	Pkt
NRD	3	2	1	0	4	1	+3	5
RFN	3	2	0	1	4	1	+3	4
Chile	3	0	2	1	1	2	-1	2
Australia	3	0	1	2	0	5	-5	1

14 czerwca 1974 16:00 CEST	RFN Breitner 18'	1−0 (1−0) raport	Chile	Stadion Olimpijski, Berlin Zachodni Widzów: 83 168 Sędzia: Dogan Babacan (Turcja)

14 czerwca 1974 19:30 CEST	NRD Curran 58' (Sam) Streich 72'	2−0 (0−0) raport	Australia	Volksparkstadion, Hamburg Widzów: 10 000 Sędzia: Youssou N’Diaye (Senegal)

18 czerwca 1974 16:00 CEST	Australia	0−3 (0−2) raport	RFN Overath 12' Cullmann 34' Müller 53'	Volksparkstadion, Hamburg Widzów: 35 000 Sędzia: Mahmoud Mustafa Kamel (Egipt)

18 czerwca 1974 19:30 CEST	Chile Ahumada 69'	1−1 (0−0) raport	NRD Hoffmann 55'	Stadion Olimpijski, Berlin Zachodni Widzów: 20 000 Sędzia: Aurelio Angonese (Włochy)

22 czerwca 1974 16:00 CEST	Australia	0−0 (0−0) raport	Chile	Stadion Olimpijski, Berlin Zachodni Widzów: 14 681 Sędzia: Jafar Namdar (Iran)

22 czerwca 1974 19:30 CEST	NRD Sparwasser 77'	1−0 (0−0) raport	RFN	Volksparkstadion, Hamburg Widzów: 60 350 Sędzia: Ramon Barreto (Urugwaj)

Grupa B

Zespół	M	W	R	P	Br+	Br−	+/−	Pkt
Jugosławia	3	1	2	0	10	1	+9	4
Brazylia	3	1	2	0	3	0	+3	4
Szkocja	3	1	2	0	3	1	+2	4
Zair	3	0	0	3	0	14	-14	0

13 czerwca 1974 17:00 CEST	Brazylia	0−0 raport	Jugosławia	Waldstadion, Frankfurt nad Menem Widzów: 62 000 Sędzia: Rudolf Scheurer (Szwajcaria)

14 czerwca 1974 19:30 CEST	Zair	0−2 (0−2) raport	Szkocja Lorimer 26' Jordan 34'	Westfalenstadion, Dortmund Widzów: 25 000 Sędzia: Gerhard Schulenburg (RFN)

18 czerwca 1974 19:30 CEST	Jugosławia Bajević 8' 30' 81' Džajić 14' Šurjak 18' Katalinski 22' Bogićević 35' Oblak 61' Petković 65'	9−0 (6−0) raport	Zair	Parkstadion, Gelsenkirchen Widzów: 20 000 Sędzia: Omar Delgado Gómez (Kolumbia)

18 czerwca 1974 19:30 CEST	Szkocja	0−0 raport	Brazylia	Waldstadion, Frankfurt Widzów: 50 000 Sędzia: Arie van Gemert (Holandia)

22 czerwca 1974 16:00 CEST	Szkocja Jordan 88'	1−1 (0−0) raport	Jugosławia Karasi 81'	Waldstadion, Frankfurt Widzów: 60 000 Sędzia: González Archundía (Meksyk)

22 czerwca 1974 16:00 CEST	Zair	0−3 (0−1) raport	Brazylia Jairzinho 12' Rivelino 66' Valdomiro 79'	Parkstadion, Gelsenkirchen Widzów: 35 000 Sędzia: Nicolae Rainea (Rumunia)

Grupa C

Zespół	M	W	R	P	Br+	Br−	+/−	Pkt
Holandia	3	2	1	0	6	1	+5	5
Szwecja	3	1	2	0	3	0	+3	4
Bułgaria	3	0	2	1	2	5	-3	2
Urugwaj	3	0	1	2	1	6	-5	1

15 czerwca 1974 16:00 CEST	Urugwaj	0−2 (0−1) raport	Holandia Rep 16' 86'	Niedersachsenstadion, Hanower Widzów: 53 700 Sędzia: Károly Palotai (Węgry)

15 czerwca 1974 16:00 CEST	Szwecja	0−0 (0−0) raport	Bułgaria	Rheinstadion, Düsseldorf Widzów: 22 500 Sędzia: Edison Perez Nunez (Peru)

19 czerwca 1974 19:30 CEST	Urugwaj Pavoni 87'	1−1 (0−0) raport	Bułgaria Bonew 75'	Niedersachsenstadion, Hanower Widzów: 12 000 Sędzia: Jack Taylor (Anglia)

19 czerwca 1974 19:30 CEST	Holandia	0−0 (0−0) raport	Szwecja	Westfalenstadion, Dortmund Widzów: 53 700 Sędzia: Werner Winsemann (Kanada)

23 czerwca 1974 16:00 CEST	Holandia Neeskens 5' (k.) 44' (k.) Rep 71' de Jong 88'	4−1 (2−0) raport	Bułgaria Krol 78' (sam)	Westfalenstadion, Dortmund Widzów: 52 100 Sędzia: Tony Boskovic (Australia)

23 czerwca 1974 16:00 CEST	Szwecja Edström 46' 77' Sandberg 74'	3−0 (0−0) raport	Urugwaj	Rheinstadion, Düsseldorf Widzów: 27 100 Sędzia: Erich Linemayr (Austria)

Grupa D

Grzegorz Lato podczas wygranego 3:2 meczu z Argentyną

Zespół	M	W	R	P	Br+	Br−	+/−	Pkt
Polska	3	3	0	0	12	3	+9	6
Argentyna	3	1	1	1	7	5	+2	3
Włochy	3	1	1	1	5	4	+1	3
Haiti	3	0	0	3	2	14	-12	0

15 czerwca 1974 16:00 CEST	Włochy Rivera 52' Benetti 64' Anastasi 78'	3−1 (0−0) raport	Haiti Sanon 46'	Stadion Olimpijski, Monachium Widzów: 51 100 Sędzia: Vicente Llobregat (Wenezuela)

15 czerwca 1974 18:00 CEST	Polska Lato 7' 62' Szarmach 8'	3−2 (2−0) raport	Argentyna Heredia 60' Babington 66'	Neckarstadion, Stuttgart Widzów: 31 500 Sędzia: Clive Thomas (Walia)

19 czerwca 1974 19:30 CEST	Argentyna Houseman 20'	1−1 (1−1) raport	Włochy Perfumo 35' (sam.)	Neckarstadion, Stuttgart Widzów: 68 900 Sędzia: Rudi Glöckner (NRD)

19 czerwca 1974 19:30 CEST	Haiti	0−7 (0−5) raport	Polska Lato 17' 87' Deyna 18' Szarmach 30' 34' 50' Gorgoń 31'	Stadion Olimpijski, Monachium Widzów: 23 400 Sędzia: Govindasamay Suppiah (Singapur)

23 czerwca 1974 16:00 CEST	Argentyna Yazalde 15' 68' Houseman 18' Ayala 55'	4−1 (2−0) raport	Haiti Sanon 63'	Stadion Olimpijski, Monachium Widzów: 24 000 Sędzia: Pablo Sanchez Ibanez (Hiszpania)

23 czerwca 1974 16:00 CEST	Polska Szarmach 38' Deyna 44'	2−1 (2−0) raport	Włochy Capello 85'	Neckarstadion, Stuttgart Widzów: 68 900 Sędzia: Hans-Joachim Weyland (RFN)

Druga runda

Grupa 1

Zespół	M	W	R	P	Br+	Br−	+/−	Pkt
Holandia	3	3	0	0	8	0	+8	6
Brazylia	3	2	0	1	3	3	0	4
NRD	3	0	1	2	1	4	-3	1
Argentyna	3	0	1	2	2	7	-5	1

26 czerwca 1974 19:30 CEST	Holandia Cruijff 11' 90' Krol 25' Rep 73'	4−0 (2−0) raport	Argentyna	Parkstadion, Gelsenkirchen Widzów: 55 348 Sędzia: Bob Davidson (Szkocja)

26 czerwca 1974 19:30 CEST	Brazylia Rivelino 60'	1−0 (0−0) raport	NRD	Niedersachsenstadion, Hanower Widzów: 58 463 Sędzia: Clive Thomas (Walia)

30 czerwca 1974 16:00 CEST	NRD	0−2 (0−1) raport	Holandia Neeskens 7' Rensenbrink 59'	Parkstadion, Gelsenkirchen Widzów: 67 148 Sędzia: Rudolf Scheurer (Szwajcaria)

30 czerwca 1974 16:00 CEST	Argentyna Brindisi 35'	1−2 (1−1) raport	Brazylia Rivelino 32' Jairzinho 49'	Niedersachsenstadion, Hanower Widzów: 38 000 Sędzia: Vital Loraux (Belgia)

3 lipca 1974 19:30 CEST	Argentyna Houseman 20'	1−1 (1−1) raport	NRD Streich 14'	Parkstadion, Gelsenkirchen Widzów: 53 054 Sędzia: Jack Taylor (Anglia)

3 lipca 1974 19:30 CEST	Holandia Neeskens 50' Cruijff 65'	2−0 (0−0) raport	Brazylia	Westfalenstadion, Dortmund Widzów: 52 500 Sędzia: Kurt Tschenscher (RFN)

Holandia wygrywając grupę awansowała do finału, Brazylijczykom – obrońcom tytułu został tylko mecz o 3. miejsce.

Grupa 2

Zespół	M	W	P	Br+	Br−	+/−	Pkt
RFN	3	3	0	7	2	+5	6
Polska	3	2	1	3	2	+1	4
Szwecja	3	1	2	4	6	-2	2
Jugosławia	3	0	3	2	6	-4	0

26 czerwca 1974 16:00 CEST	Jugosławia	0−2 (0−1) raport	RFN Breitner 39' Müller 82'	Rheinstadion, Düsseldorf Widzów: 66 085 Sędzia: Armando Marques (Brazylia)

26 czerwca 1974 19:30 CEST	Szwecja	0−1 (0−1) raport	Polska Lato 43'	Neckarstadion, Stuttgart Widzów: 43 755 Sędzia: Ramon Barreto (Urugwaj)

30 czerwca 1974 19:30 CEST	Polska Deyna 24' (k.) Lato 62'	2−1 (1−1) raport	Jugosławia Karasi 43'	Waldstadion, Frankfurt Widzów: 55 000 Sędzia: Rudi Glöckner (NRD)

30 czerwca 1974 19:30 CEST	RFN Overath 51' Bonhof 52' Grabowski 76' Hoeness 89' (k.)	4−2 (0−1) raport	Szwecja Edström 24' Sandberg 53'	Rheinstadion, Düsseldorf Widzów: 66 500 Sędzia: Nicolae Rainea (Rumunia)

3 lipca 1974 16:30 CEST	Polska	0−1 (0−0) raport	RFN Müller 76'	Waldstadion, Frankfurt Widzów: 59 000 Sędzia: Erich Linemayr (Austria)

3 lipca 1974 19:30 CEST	Szwecja Edström 29' Torstensson 85'	2−1 (1−1) raport	Jugosławia Šurjak 27'	Rheinstadion, Düsseldorf Widzów: 40 000 Sędzia: Luis Pestarino (Argentyna)

„Mecz na wodzie”

Mecz pomiędzy reprezentacją Polski a reprezentacją Niemiec Zachodnich rozgrywany był w trudnych warunkach. Przed meczem nad stadionem we Frankfurcie nad Menem przeszła ulewa. Boiska, mimo starań organizatorów, nie udało się całkowicie osuszyć, a sędziowie zezwolili na rozegranie meczu w takich warunkach. Mecz ten przeszedł do historii piłki nożnej jako Mecz na wodzie. W 53. minucie meczu Jan Tomaszewski obronił strzał oddany przez rywala z rzutu karnego. Jedynego gola w tym meczu strzelił Gerd Müller w 76. minucie.

Reprezentacja Niemiec Zachodnich dzięki zwycięstwu odniesionemu nad reprezentacją Polski wygrała grupę i awansowała do finału. Reprezentacja Polski wystąpiła w meczu o 3. miejsce.

Mecz o 3. miejsce

W meczu o 3. miejsce reprezentacja Polski zmierzyła się z reprezentacją Brazylii. „Biało-Czerwoni” prowadzeni przez Kazimierza Górskiego pokonali reprezentację Brazylii 1−0 (0−0), a jedynego gola w tym meczu zdobył Grzegorz Lato w 76. minucie. Piłkarz reprezentacji Polski został królem strzelców z 7 golami na koncie.

6 lipca 1974 16:00 CEST	Brazylia	0−1 (0−0) raport	Polska Lato 76'	Stadion Olimpijski, Monachium Widzów: 74 134 Sędzia: Aurelio Angonese (Włochy)

Reprezentacja Polski Jan Tomaszewski – Antoni Szymanowski, Jerzy Gorgoń, Władysław Żmuda, Adam Musiał, Zygmunt Maszczyk, Kazimierz Deyna (K), Henryk Kasperczak (Lesław Ćmikiewicz), Grzegorz Lato, Andrzej Szarmach (Zdzisław Kapka), Robert Gadocha

Reprezentacja Brazylii Émerson Leão – Zé Maria, Alfredo, Marinho Peres (K), Marinho Chagas, Paulo César Carpegiani, Rivelino, Ademir da Guia (Mirandinha), Valdomiro Vaz Franco, Jairzinho, Dirceu

Finał

Turniej wygrali piłkarze gospodarzy pokonując w finale 2−1 reprezentację Holandii. Dla reprezentacji Holandii gola strzelił Johan Neeskens z rzutu karnego w 2. minucie. Gole dla reprezentacji Niemiec Zachodnich zdobyli Paul Breitner (25. minuta, rzut karny) oraz Gerd Müller (43. minuta).
Po meczu Johan Cruijff został ukarany czerwoną kartką za dyskusje z arbitrem.

7 lipca 1974 16:00 CEST	Holandia Neeskens 2' (k.)	1−2 (1−2) raport	RFN Breitner 25' (k.) Müller 43'	Stadion Olimpijski, Monachium Widzów: 75 200 Sędzia: Jack Taylor (Anglia)

Reprezentacja Niemiec Zachodnich:

Sepp Maier – Berti Vogts, Franz Beckenbauer (K), Hans-Georg Schwarzenbeck, Paul Breitner – Rainer Bonhof, Uli Hoeneß, Wolfgang Overath – Jürgen Grabowski, Gerd Müller, Bernd Hölzenbein

Holandia:

Jan Jongbloed – Wim Suurbier, Wim Rijsbergen (68. Theo de Jong), Arie Haan, Ruud Krol – Wim Jansen, Johan Neeskens, Willem van Hanegem – Johnny Rep, Johan Cruijff (K), Rob Rensenbrink (46. René van de Kerkhof)

Piłkarze reprezentacji Niemiec Zachodnich wygrali Mistrzostwa Świata po raz drugi w historii, przedtem triumfowali w roku 1954 w Szwajcarii.

MISTRZ ŚWIATA 1974

Niemcy Zachodnie
DRUGI TYTUŁ

Klasyfikacja strzelców turnieju

7 goli

Grzegorz Lato

5 goli

4 gole

3 gole

Adidas Telstar – jedna z dwóch oficjalnych piłek mundialu w Niemczech

Przypisy

↑ Jerzy Barszczewski: Srebrna drużyna. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1974, s. 173.
↑ https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/worldcup/articles/grzegorz-lato-poland-1974

Linki zewnętrzne

Mistrzostwa na stronie FIFA.com. fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-18)].
Szczegóły na RSSSF
Historia MŚ 1974. homepages.enterprise.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-10)].
Planet World Cup – RFN 1974
A ty się bracie nie denerwuj w wykonaniu Andrzeja Dąbrowskiego i piłkarzy w kronice PKF w bazie Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej

[1] Jerzy Barszczewski: Srebrna drużyna. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1974, s. 173.

[2] ttps://www.fifa.com/en/tournaments/mens/worldcup/articles/grzegorz-lato-poland-1974

[1]

[2]

Turnieje	Urugwaj 1930 Włochy 1934 Francja 1938 Brazylia 1950 Szwajcaria 1954 Szwecja 1958 Chile 1962 Anglia 1966 Meksyk 1970 RFN 1974 Argentyna 1978 Hiszpania 1982 Meksyk 1986 Włochy 1990 USA 1994 Francja 1998 Korea/Japonia 2002 Niemcy 2006 RPA 2010 Brazylia 2014 Rosja 2018 Katar 2022 Kanada/Meksyk/USA 2026 Hiszpania/Portugalia/Maroko/Urugwaj/Paragwaj/Argentyna 2030 Arabia Saudyjska 2034
Eliminacje	1934 1938 1950 1954 1958 UEFA AFC/CAF CONMEBOL CONCACAF 1962 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF 1966 UEFA AFC/CAF/OFC CONMEBOL CONCACAF 1970 UEFA AFC/OFC CAF CONMEBOL CONCACAF 1974 UEFA AFC/OFC CAF CONMEBOL CONCACAF 1978 UEFA AFC/OFC CAF CONMEBOL CONCACAF 1982 UEFA AFC/OFC CAF CONMEBOL CONCACAF 1986 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 1990 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 1994 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 1998 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2002 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2006 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2010 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2014 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2018 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2022 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC 2026 UEFA AFC CAF CONMEBOL CONCACAF OFC
Składy	1930 1934 1938 1950 1954 1958 1962 1966 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022 2026
Finały	1930 1934 1938 1950 1954 1958 1962 1966 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022 2026