Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII

Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII
Oddział Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości
Ilustracja
Wejście do Fortu VII w Poznaniu
Państwo

 Polska

Adres

Aleja Polska
60-591 Poznań

Data założenia

1963/1979

Zakres zbiorów

pamiątki historyczne

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII”
Ziemia52°25′01,272″N 16°52′07,036″E/52,417020 16,868621
Strona internetowa
Tzw. Schody śmierci
Schron nr 17 w wale artyleryjskim, użyty jako komora gazowa, w której między innymi stracono chorych psychicznie pacjentów ze szpitala w Owińskach

Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VIImuzeum martyrologiczne, zlokalizowane w Poznaniu, na terenie dawnego Fortu VII (Colomb) przy Alei Polskiej (część obiektu).

Od dnia 1 stycznia 2025 roku stanowi część Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie[1], wpisanego do wykazu muzeów, prowadzonego przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zgodnie z art. 5b ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach[2].

Charakterystyka

Siedzibą jest jeden z osiemnastu fortów Twierdzy Poznań, którego budowę ukończono w 1880. W czasie II wojny światowej pełnił rolę niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady dla Polaków (choć oficjalnie był obozem przejściowym dla ludności cywilnej).

Muzeum dokumentuje męczeństwo Polaków w czasie okupacji niemieckiej. Eksponaty udostępnione zwiedzającym to przede wszystkim: korespondencja obozowa, przedmioty codziennego użytku, fotografie i dokumenty więźniów, dokumenty wydawane przez okupanta, różańce, przedmioty z chleba i inne. Kartoteki (5000 sztuk) stanowią ważne źródło dla badań historycznych. Korzystają z nich m.in. naukowcy i Instytut Pamięci Narodowej.

Muzeum początkami sięga roku 1963. Wtedy, dzięki staraniom Stanisława Gębczyńskiego (członka Związku Bojowników o Wolność i Demokrację)[3], powstała Izba Pamięci Narodowej, otwierana tylko z okazji dnia Wszystkich Świętych i czasowo w kwietniu (Miesiąc Pamięci Narodowej). W 1976 podjęto decyzję o powołaniu większej placówki. Otwarto ją 31 sierpnia 1979 jako oddział Muzeum Historii Ruchu Robotniczego im. Marcina Kasprzaka. Do końca 2024 było oddziałem Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości[1].

Ekspozycji towarzyszą tablice pamiątkowe umieszczone na ścianach fortu, upamiętniające ofiary tutejszego obozu.

Przypisy

  1. 1 2 Uchwała nr VI/134/24 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 28 października 2024 r. w sprawie podziału Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego. [dostęp 2025-02-23]. (pol.).
  2. Ustawa z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz.U. z 1997 r. nr 5, poz. 24)
  3. Paul Urszula: Płk Stanisław Gębczyński. Z żałobnej karty.. Kronika Miasta Poznania nr 3/1971. s. 97. [dostęp 2012-12-31]. (pol.)., fot.

Bibliografia

  • Poznańskie muzea, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2009, ss.20-21, ISBN 978-83-7503-081-5
  • Włodzimierz Łęcki, Poznań - przewodnik po zabytkach i osobliwościach miasta dla przybyszów z dalszych i bliższych stron, wyd. Zysk i S-ka, Poznań, 2010, s. 232-233, ISBN 978-83-7506-466-7
  • Włodzimierz Łęcki, Piotr Maluśkiewicz, Poznań od A do Z, Poznań: KAW, 1986, s. 39, ISBN 83-03-01260-6, OCLC 835895412.

Linki zewnętrzne