Myrmechixenus subterraneus
| Myrmechixenus subterraneus | |||
| Chevrolat, 1835 | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Diaperinae | ||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Myrmechixenus subterraneus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Myrmechixenus subterraneus – gatunek chrząszcza z rodziny czarnuchowatych i podrodziny Diaperinae. Zamieszkuje Europę. Bytuje w mrowiskach.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1835 roku przez Louisa A.A. Chevrolata[1][2].
Morfologia
Chrząszcz o ciele długości od 1,3 do 1,6 mm[3][4][5], w zarysie podługowato-owalnym[3][4], słabo wysklepionym, o żółtobrunatnym do brunatnego ubarwieniu i nadzwyczaj krótkim, niezbyt gęstym owłosieniu[3].
Głowa jest duża[3], szersza niż dłuższa[4], o zbieżnych ku przodowi bocznych brzegach[3] oraz podłużnie owalnych, niewykrojonych na przedzie oczach[4]. Punktowanie głowy jest wyraźne, duże, gęste, dość głębokie[5][3]. Czułki wieńczy krótka buławka o czterech ostatnich członach nieznacznie ku wierzchołkowi rozszerzonych[5].
Przedplecze jest wąskie, najszersze w przednich kątach (w przedniej ćwiartce) i stamtąd równomiernie, prostymi liniami ku tyłowi zwężające się[4][3][5], na tylnym brzegu tak szerokie jak głowa mierzona z oczami[4][3]. Punktowanie ma wyraźne, duże, gęste i stosunkowo głębokie[3][5], rozstawione na dystanse równe średnicom punktów[3], wszystkie kąty zaokrąglone[4], a tylną krawędź prostą. Trójkątna tarczka ma małe rozmiary[3]. Pokrywy są u nasady wyraźnie szersze od tylnego brzegu przedplecza[4], najszersze w połowie długości, o zaokrąglonych brzegach bocznych i trochę ściętym wierzchołku, na powierzchni bezładnie, płytko i niezbyt gęsto punktowane. Skrzydła tylnej pary są dobrze wykształcone. Odnóża mają cienkie golenie i czteroczłonowe stopy[3].
Ekologia i występowanie
Owad ten zamieszkuje stanowiska nasłonecznione[4]. Jest myrmekofilem i bytuje w gniazdach mrówek z rodzaju Formica[4][6], najczęściej mrówki łąkowej, ale też mrówki rudnicy czy ozdobnicy większej[3][6].
Do pasożytów zewnętrznych tego chrząszcza należy entomopatogeniczny grzyb Dimorphomyces myrmedoniae[7].
Gatunek palearktyczny, europejski[5], znany z Francji, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi oraz północy europejskiej części Rosji[1][4]. W Polsce owad w odpowiednich mrowiskach stosunkowo częsty, ale o fragmentarycznie poznanym rozmieszczeniu[8]. W Czechach stwierdzony został na kilku tylko stanowiskach[4]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony został jako gatunek zagrożony wymarciem (EN)[9].
Przypisy
- 1 2 I. Löbl, A. Smetana: Catalogue of Palearctic Coleoptera. Vol. 5: Tenebrionoidea. Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2008, s. 315. ISBN 87-88757-84-6.
- ↑ L.A. Chevrolat. Mémoire sur un coléoptère tétramère de la famille des xylophages, et observations sur plusieurs espèces de cet ordre, rencontrées dans diverses fourmillières. „Revue française d'Entomologie”. 3, s. 263-269, 1835.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 91 Czarnuchowate – Tenebrionidae, Boridae. Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1991, s. 64-65.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Vladimir Novák: Beetles of the family Tenebrionidae of Central Europe. Praga: Academia, 2014, s. 375-377, seria: Zoological Keys.
- 1 2 3 4 5 6 Wolfgang Schawaller. Taxonomy and distribution of the species of the genus Myrmechixenus Chevrolat, 1835 (Tenebrionidae: Diaperinae). „Integrative Systematics: Stuttgart Contributions to Natural History”. 1 (1), s. 1-6, 2018.
- 1 2 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 3. „Katalog Fauny Polski”. 23 (14), 1987.
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.
- ↑ Paweł Jałoszyński, Szymon Konwerski, Rafał Ruta. Nowe stanowiska chrząszczy z rodzaju Myrmechixenus Chevrolat (Coleoptera: Tenebrionidae) w Polsce. „Wiadomości Entomologiczne”. 25 (1), s. 60-61, 2006.
- ↑ Vladimir Novák: Tenebrionidae. W: R. Hejda, J. Farkač, K. Chobot: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Příroda, 2017, s. 443-446.