Myszatka

Myszatka
	Zelotomys
	Osgood, 1910
	; Myszatka sawannowa (V. woosnami)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Plemię	Praomyini
Rodzaj	myszatka
	Typ nomenklatoryczny
	Mus hildegardeae O. Thomas, 1902
Synonimy
	Ochromys O. Thomas, 1920;
	Ochromys O. Thomas, 1920;
Gatunki
	3 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	3 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Myszatka^[3] (Zelotomys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 94–156 mm, długość ogona 77–134 mm, długość ucha 15–21 mm, długość tylnej stopy 23–29 mm; masa ciała 38–75 g^[5]^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1910 roku amerykański teriolog Wilfred Hudson Osgood w artykule zatytułowanym Diagnozy nowych ssaków wschodnioafrykańskich, w tym nowego rodzaju Muridae, opublikowanym w czasopiśmie „Publication. Field Museum of Natural History”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) myszatka szerokogłowa (Z. hildegardeae).

Etymologia

Zelotomys: gr. ζηλωτης zēlōtēs ‘wielbiciel, zwolennik’, od ζηλος zēlos ‘zapał’^[8]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[9].
Ochromys: gr. ωχρος ōkhros ‘jasnożółty’^[10]; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’^[9]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Mus woosnami Schwann, 1906.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[11]^[7]^[4]^[3]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[3]	Podgatunki^[5]^[4]^[7]	Rozmieszczenie geograficzne^[5]^[4]^[7]	Podstawowe wymiary^[5]^[7]^[a]	Status IUCN^[12]
	Zelotomys woosnami	(Schwann, 1906)	myszatka sawannowa	gatunek monotypowy	południowa Angola przez północną i wschodnią Namibię i Botswanę do północno-zachodniej Południowej Afryki; zakres wysokości: 800–1200 m n.p.m.	DC: 9,4–15,6 cm DO: 7,7–13,4 cm MC: 50–75 g	LC
	Zelotomys hildegardeae	(O. Thomas, 1902)	myszatka szerokogłowa	gatunek monotypowy	Angola i Zambia do Afryki Wschodniej; izolowana populacja w zachodniej Republice Środkowoafrykańskiej	DC: 10–12,2 cm DO: 8–10,3 cm MC: 38–74 g	LC

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.

Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu dzisiejszej Tanzanii^[13]:

Zelotomys leakeyi Jaeger, 1976

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 W.H. Osgood. Diagnoses of new East African mammals, including a new genus of Muridae. „Publication. Field Museum of Natural History. Zoological series”. 10, s. 7, 1910. (ang.).
↑ O. Thomas. The generic positions of "Mus" nigricauda, Thos., and woosnami, Schwann. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth Series. 5, s. 142, 1920. (ang.).
1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 283. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 538. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 813. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Zelotomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-16].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 347. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 286.
1 2 Jaeger 1959 ↓, s. 160.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 171.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-04]. (ang.).
↑ Taxonomy: Zelotomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-03-05]. (ang.).
↑ J.-J. Jaeger: Les Rongeurs (Mammalia, Rodentia) du Pléistocène inférieur d’Olduvai Bed I (Tanzanie). Iè partie: les Muridés. W: R.J.G. Savage & S.C. Coryndon (redaktorzy): Fossil vertebrates of Africa. Wyd. 4. London: Academic Press, 1976, s. 58–120. ISBN 978-0-12-440403-8. (fr.).

Bibliografia

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[12] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Osgood-1] 1 2 W.H. Osgood. Diagnoses of new East African mammals, including a new genus of Muridae. „Publication. Field Museum of Natural History. Zoological series”. 10, s. 7, 1910. (ang.).

[Thomas-2] O. Thomas. The generic positions of "Mus" nigricauda, Thos., and woosnami, Schwann. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth Series. 5, s. 142, 1920. (ang.).

[Cichocki&inni-3] 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 283. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 538. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Denys&inni-5] 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 813. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Zelotomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-16].

[amw-7] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 347. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=326_286]-8] Jaeger 1959 ↓, s. 286.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=200_160]-9] 1 2 Jaeger 1959 ↓, s. 160.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=211_171]-10] Jaeger 1959 ↓, s. 171.

[mdd-11] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-04]. (ang.).

[13] Taxonomy: Zelotomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-03-05]. (ang.).

[jae-14] J.-J. Jaeger: Les Rongeurs (Mammalia, Rodentia) du Pléistocène inférieur d’Olduvai Bed I (Tanzanie). Iè partie: les Muridés. W: R.J.G. Savage & S.C. Coryndon (redaktorzy): Fossil vertebrates of Africa. Wyd. 4. London: Academic Press, 1976, s. 58–120. ISBN 978-0-12-440403-8. (fr.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[a]

[12]

[13]