Nesokia
| Nesokia | |||
| J.E. Gray, 1842[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – nesokia indyjska (N. indica) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
nesokia | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Arvicola indica J.E. Gray, 1830 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Nesokia[5] (Nesokia) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji i Afryce (północno-wschodni Egipt)[6][7][8].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 150–260 mm, długość ogona 91–270 mm, długość ucha 16–21 mm, długość tylnej stopy 29–58 mm; masa ciała 96–519 g[7][9].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1842 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule zatytułowanym „Opisy kilku nowych rodzajów i pięćdziesięciu niezarejestrowanych gatunków ssaków”, opublikowanym w czasopiśmie The Annals and magazine of natural history[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) nesokia indyjska (N. indica).
Etymologia
- Nesokia (Nesocia): „najwyraźniej z rodzimej nazwy, ale niezależnie od tego, czy pochodzi od Nesoki, nazwy zwyczajowej użytej przez Graya w 1843 roku, czy też to drugie pochodzi od Nesokia, nie jest już takie oczywiste”[10][11].
- Spalacomys: gr. σπαλαξ spalax, σπαλακος spalakos ‘kret’; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Spalacomys indicus W. Peters, 1860 (= Arvicola indica J.E. Gray, 1830).
- Erythronesokia: gr. ερυθρος eruthros ‘czerwony’; rodzaj Nesokia J.E. Gray, 1842[4]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Erythronesokia bunnii Khajuria, 1981.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[13][9][6][5]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[5] | Podgatunki[7][6][9] | Rozmieszczenie geograficzne[7][6][9] | Podstawowe wymiary[7][9][b] | Status IUCN[14] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
Nesokia indica | (J.E. Gray, 1830) | nesokia indyjska | gatunek monotypowy | północny Egipt (Delta Nilu). Azja Zachodnia, Iran i południowa Azja Środkowa na wschód do północno-zachodniej Chińskiej Republiki Ludowej i środkowego Bangladeszu; zakres wysokości: 0–1600 m n.p.m. | DC: 15–20 cm DO: 9,1–15 cm MC: 63–320 g |
LC |
| Nesokia bunnii | (Khajuria, 1981) | nesokia długoogonowa | gatunek monotypowy | endemit Iraku (doliny rzek Tygrys i Eufrat) | DC: 23–26 cm DO: 20–27 cm MC: około 519 g |
EN |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, EN – gatunek zagrożony.
Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu dzisiejszych Indii[15][16][8]:
- Nesokia panchkulaensis Raghavan, 1989
Uwagi
Przypisy
- 1 2 J.E. Gray. Descriptions of some new genera and fifty unrecorded species of Mammalia. „The Annals and magazine of natural history”. 10 (65), s. 264, 1842. (ang.).
- ↑ W.C.H. Peters. Über einige merkwürdige Nagethiere (Spalacomys indicus, Mus tomentosus und Mus squamipes) des Königl. zoologischen Museums. „Abhandlungen der Königlichen Akademie der Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1860, s. 139, 1860. (niem.).
- ↑ W.T. Blanford: Mammalia. London: Taylor and Francis, 1891, s. 421, seria: Fauna of British India, including Ceylon and Burma. (ang.).
- 1 2 H. Khajuria. A new bandicoot rat, Erythronesokia bunnii new genus, new species (Rodentia: Muridae), from Iraq. „Bulletin of the Natural History Research Centre”. 7 (4), s. 158, 1981. (ang.).
- 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 275. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 474. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 817. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- 1 2 D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Nesokia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-05].
- 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 305. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 458.
- ↑ Ch. Srinivasulu: South Asian Mammals: An updated Checklist and Their Scientific Names. Boca Raton: CRC Press, 2019, s. 81. ISBN 978-1-1386-0926-6. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 637.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-01-31]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Nesokia – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-01-31]. (ang.).
- ↑ J.S. Zijlstra, Nesokia Gray, 1842, Hesperomys project (Version 24.9.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2025-01-31] (ang.).
- ↑ P. Raghavan. Fossil rodent assemblages from the basal Pinjor Formation (sub Himalaya), Haryana, India: taxonomy and palaeoecology. „Research Bulletin of the Panjab University Science”. 40 (3–4), s. 245–268, 1989. (ang.).
Bibliografia
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).