Nikołaj Medtner

Nikołaj Medtner
Никола́й Ка́рлович Ме́тнер
Ilustracja
Nikołaj Medtner (1910)
Imię i nazwisko

Nikołaj Karłowicz Medtner

Data i miejsce urodzenia

5 stycznia 1880
Moskwa

Pochodzenie

rosyjskie

Data i miejsce śmierci

13 listopada 1951
Londyn

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, pianista

Nikołaj Karłowicz Medtner, też Metner[1] (ros. Никола́й Ка́рлович Ме́тнер, ur. 24 grudnia 1879?/5 stycznia 1880 w Moskwie, zm. 13 listopada 1951 w Londynie)[2]rosyjski kompozytor i pianista.

Życiorys

Wywodził się z rodziny o tradycjach muzycznych, pochodzenia niemieckiego. Podstawy gry fortepianowej otrzymał od matki, która była śpiewaczką oraz od wuja organisty F. Gedikego[1]. W latach 1892–1900 studiował grę na fortepianie w Konserwatorium Moskiewskim, początkowo uczył się u Pawła Pabsta, a od 1897 u Wasilija Sapielnikowa oraz w latach 1898–1900 u Wasilija Safonowa. Prywatnie studiował także kompozycję u Antona Arienskiego i Siergieja Taniejewa[2].

W 1900 odniósł sukces na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Antona Rubinsteina w Wiedniu. Był również laureatem nagrody im. Glinki. Po europejskim tournée w 1901–1902 zyskał opinie jednego z najwybitniejszych pianistów swojej generacji[2].

W latach 1909–1910 oraz 1915–1921 prowadził klasę fortepianu w moskiewskim Konserwatorium[2]. W 1921 opuścił Rosję i siedlił się w Berlinie, a w 1925 zamieszkał w Enghien-les-Bains pod Paryżem. Dziesięć lat później przeprowadził się do Golders Green koło Londynu, gdzie pozostał do końca życia (nie licząc pobytu w Warwickshire w czasie wojny).

Twórczość

Był uznawany za wybitnego kompozytora muzyki fortepianowej, porównywany do Rachmaninowa i Skriabina z racji pokrewnego, patetycznego tonu, silnej ekspresji i skłonności do ostrych kontrastów[2]. Jego muzyka utrzymywała się w stylu późnoromantycznym, czerpiąc wzory z okresu klasycyzmu. Komponował głównie utwory fortepianowe, w tym trzy koncerty oraz muzykę kameralną i wokalną[2][3]. Siergiej Rachmaninow był jego przyjacielem od 1906 roku[4] i wielbicielem jego twórczości[5] – wykonywał na koncertach jego utwory[6] (zob. lista dzieł Nikołaja Medtnera).

Wybrane utwory

  • I sonata fortepianowa (1903)[1]
  • I koncert fortepianowy (1918)[1]
  • II koncert fortepianowy (1927)[1]
  • III koncert fortepianowy (około 1940-1943)[1]
  • I sonata skrzypcowa (1910)[1]
  • II sonata skrzypcowa (1926)[1]
  • III sonata skrzypcowa (1938)[1]
  • Zapomiane melodie (3 cykle, około 1918–1920)[1]

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Krystyna Duszyk, Medtner, Nikołaj [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 2025-02-08].
  2. 1 2 3 4 5 6 Duszyk 2000 ↓.
  3. Martyn 2004 ↓.
  4. Rebecca Mitchell, Sergei Rachmaninoff, Reaktion Books, 20 czerwca 2022, s. 113, ISBN 978-1-78914-575-5 (ang.).
  5. Richard Holt, Nicolas Medtner, 1879 [ie. 1880]-1951: A Tribute to His Art and Personality, D. Dobson, 1955, s. 118 (ang.).
  6. Robert E. Cunningham jr., Sergei Rachmaninoff: A Bio-Bibliography, Bloomsbury Publishing USA, 30 października 2000, s. 143, ISBN 978-0-313-09540-5 [dostęp 2024-12-21] (ang.).

Bibliografia

  • Krystyna Duszyk: Medtner Nikołaj. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 6: M część biograficzna. Kraków: PWM, 2000. ISBN 83-224-0656-8. (pol.).
  • Barrie Martyn: Medtner, Nicolas (Metner, Nikolay Karlovich). W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. M. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne