Notolaemus castaneus

	Notolaemus castaneus
	(Erichson, 1845)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	Cucujiformia
Nadrodzina	zgniotki
Rodzina	Laemophloeidae
Rodzaj	Notolaemus
Gatunek	Notolaemus castaneus
Synonimy
	Laemophloeus castaneus Erichson, 1845;
	Laemophloeus castaneus Erichson, 1845;

Notolaemus castaneus – gatunek chrząszcza z rodziny Laemophloeidae. Zamieszkuje Europę.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1845 roku przez Wilhelma Ferdinanda Erichsona pod nazwą Laemophloeus castaneus^[1].

Morfologia

Chrząszcz o mocno spłaszczonym grzbietobrzusznie ciele długości od 2,3 do 3,5 mm. Ubarwienie ma brunatnożółte do ciemnobrunatnego z jaśniejszymi czułkami, głaszczkami i odnóżami^[2].

Duża głowa ma mocno wyłupiaste oczy oraz odgraniczony od czoła delikatnie zaznaczonym szwem epistomalnym i mocno na przedniej krawędzi wykrojony nadustek. U samca czułki rozprostowane ku tyłowi sięgają do wierzchołka ciała, a u samicy do ⅔ jego długości. Człony od szóstego do jedenastego są co najmniej trzykrotnie dłuższe niż szerokie^[2].

Bardzo szerokie, ale węższe od podstawy pokryw przedplecze ma silnie wystające i zaostrzone kąty przednie, nieregularnie ząbkowane krawędzie boczne oraz prawie proste, czasem zaostrzone kąty tylne. Powierzchnie głowy i przedplecza wskutek gęstego punktowania i zmarszczek robią wrażenie prawie matowych. Od 1,6 do 1,7 raza dłuższe niż szerokie pokrywy mają równoległe boki i szeroko zaokrąglony wierzchołek. Wyraźnie wykształcone są ich żeberka brzegowe, natomiast ma międzyrzędach żeberek prawie nie ma. Wierzch przedplecza i pokryw porastają dobrze widoczne włoski. Stopy ostatniej pary u samicy zbudowane z pięciu, a u samca z czterech członów. Stopy par pozostałych są pięcioczłonowe u obu płci^[2].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla prześwietlone lasy i parki^[2]. Jest saproksyliczny. Związany jest z drzewami liściastymi, zwłaszcza z brzozami, bukami, dębami, leszczynami i lipami. Bytuje pod korą^[2]^[3] i na suchych gałęziach. Osobniki dorosłe najliczniej obserwuje się latem^[3].

Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, południowej Szwecji, Polski, Czech, Węgier i Rumunii^[3]^[1]. Wszędzie rzadki, podawany z nielicznych, izolowanych, reliktowych stanowisk^[3]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek narażony na wymarcie (VU)^[4].

Przypisy

1 2 Notolaemus castaneus (Erichson, 1845). [w:] PESI Portal [on-line]. [dostęp 2024-12-02].
1 2 3 4 5 StanisławS. Ślipiński StanisławS., Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX. Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 56. Zgniotkowate — Cucujidae, Warszawa, Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982 .
1 2 3 4 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.
↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[pesi-1] 1 2 Notolaemus castaneus (Erichson, 1845). [w:] PESI Portal [on-line]. [dostęp 2024-12-02].

[Slipinski-2] 1 2 3 4 5 StanisławS. Ślipiński StanisławS., Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX. Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 56. Zgniotkowate — Cucujidae, Warszawa, Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982 .

[Burakowskietal-3] 1 2 3 4 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.

[Farkacetal-4] Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[1]

[2]

[3]

[4]