Obłocznik

Obłocznik
	Crateromys
	O. Thomas, 1895
	; Obłocznik olbrzymi (C. schadenbergi) na ilustracji autorstwa Adolfa Meyera z 1896 roku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Plemię	Phloeomyini
Rodzaj	obłocznik
	Typ nomenklatoryczny
	Phloeomys schadenbergi A.B. Meyer, 1895
Gatunki
	5 gatunków (w tym 1 wymarły) –zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 1 wymarły) –zobacz opis w tekście
	Zasięg występowania
	; C. schadenbergi C. paulus C. heaneyi C. australis

Obłocznik^[2] (Crateromys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące endemicznie na Filipinach^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 255–374 mm, długość ogona 215–390 mm, długość ucha 20–32 mm, długość tylnej stopy 50–73 mm; masa ciała 930–1500 g^[4]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1895 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule zatytułowanym „Wstępne diagnozy nowych ssaków z północnego Luzonu, zebrane przez pana Johna Whiteheada”, opublikowanym w czasopiśmie The Annals and magazine of natural history^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) obłocznik olbrzymi (C. schadenbergi).

Etymologia

Crateromys: gr. κρατερος krateros ‘mocny, silny’; μυς mus, μυoς muos ‘mysz’^[7].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[8]^[6]^[3]^[2]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[4]^[6]^[a]	Status IUCN^[9]
Crateromys schadenbergi	(A.B. Meyer, 1895)	obłocznik olbrzymi	gatunek monotypowy	północny Luzon (Kordyliera Centralna); zakres wysokości: 2000–2500 m n.p.m.	DC: 30–37 cm DO: 30–39 cm MC: 1,3–1,5 kg	EN
Crateromys heaneyi	Gonzales & Kennedy, 1996	obłocznik panajski	gatunek monotypowy	Panay; zakres wysokości: do 400 m n.p.m.	DC: około 28 cm DO: 30–34 cm MC: 930–1042 g	EN
Crateromys paulus	Musser & Gordon, 1981	obłocznik leśny	gatunek monotypowy	Ilin	DC: około 25 cm DO: około 21 cm MC: brak danych	DD
Crateromys australis	Musser, Heaney & Rabor, 1985	obłocznik samotny	gatunek monotypowy	Dinagat; być może Siargao, Bucas Grande i kilka innych małych pobliskich wysp	DC: około 26 cm DO: około 28 cm MC: brak danych	EN

Kategorie IUCN: EN – gatunek zagrożony, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.

Opisano również gatunek wymarły z holocenu dzisiejszych Filipin^[10]^[11]:

Crateromys ballik Ochoa, Mijares, Piper, Reyes & Heaney, 2021

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 O. Thomas. Preliminary diagnoses of new mammals from Northern Luzon, collected by Mr. John Whitehead. „The Annals and magazine of natural history”. Sixth Series. 16 (92), s. 163, 1895. (ang.).
1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 266. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 458–460. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 658–659. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Crateromys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-05].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 294. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 202, 1904. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-01-25]. (ang.).
↑ Taxonomy: Crateromys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-01-25]. (ang.).
↑ J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Crateromys Thomas, 1895, Hesperomys project (Version 24.9.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2025-01-25] (ang.).
↑ J. Ochoa, A.S.B. Mijares, P.J. Piper, M.C. Reyes & L.R. Heaney. Three new extinct species from the endemic Philippine cloud rat radiation (Rodentia, Muridae, Phloeomyini). „Journal of Mammalogy”. 102 (3), s. 921, 2021. DOI: 10.1093/jmammal/gyab023. (ang.).

[9] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Thomas-1] 1 2 O. Thomas. Preliminary diagnoses of new mammals from Northern Luzon, collected by Mr. John Whitehead. „The Annals and magazine of natural history”. Sixth Series. 16 (92), s. 163, 1895. (ang.).

[Cichocki&inni-2] 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 266. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 458–460. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Denys&inni-4] 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 658–659. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Crateromys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-05].

[amw-6] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 294. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[Palmer-7] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 202, 1904. (ang.).

[mdd-8] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-01-25]. (ang.).

[10] Taxonomy: Crateromys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-01-25]. (ang.).

[zij-11] J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Crateromys Thomas, 1895, Hesperomys project (Version 24.9.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2025-01-25] (ang.).

[Ochoaetal-12] J. Ochoa, A.S.B. Mijares, P.J. Piper, M.C. Reyes & L.R. Heaney. Three new extinct species from the endemic Philippine cloud rat radiation (Rodentia, Muridae, Phloeomyini). „Journal of Mammalogy”. 102 (3), s. 921, 2021. DOI: 10.1093/jmammal/gyab023. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[a]

[9]

[10]

[11]