Olpuch

Olpuch
wieś
Ilustracja
Wjazd do Olpucha od strony Gołunia przy przystanku kolejowym
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

kościerski

Gmina

Stara Kiszewa

Liczba ludności (2011)

274[1]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-431[2]

Tablice rejestracyjne

GKS

SIMC

0173060

Położenie na mapie gminy Stara Kiszewa
Mapa konturowa gminy Stara Kiszewa, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Olpuch”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Olpuch”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Olpuch”
Położenie na mapie powiatu kościerskiego
Mapa konturowa powiatu kościerskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Olpuch”
Ziemia54°00′33″N 18°01′48″E/54,009167 18,030000[3]

Olpuch (kaszb. Òlpùch, niem. Olpuch[4]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Stara Kiszewa[5][6].

Wieś kaszubska przy linii kolejowej 201 (przystanek kolejowy Olpuch, położona na pograniczu trzech regionów krajobrazowych, na skraju Pojezierza Kaszubskiego i na wschodnim krańcu Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Na południe od miejscowości znajdują się jeziora Przywłoczno i Wierzchul, a na zachód – jezioro Kotel. Pośrodku wsi znajdują się obok siebie tablice rozpoczynające Wdzydzki Park Krajobrazowy - Bory Tucholskie - Dolina Wierzycy. Miejscowość jest końcowym punktem turystycznego Szlaku im. Izydora Gulgowskiego[7].

Olpuch to także miejsce obozów harcerskich, szczególnie Hufca Gdańsk-Śródmieście. Wieś jest siedzibą sołectwa Olpuch, w którego skład wchodzą również miejscowości Bestra Suka, Lisia Huta i Łasinek[8].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie gdańskim.

We wsi znajduje się rzymskokatolicki kościół filialny pw. MB Częstochowskiej.

Historia miejscowości

W latach 90 XIX w. we wsi była szkoła katolicka, 10 zagród gburskich i 3 zagrodników[9].

W roku 1892 wieś liczyła 173 mieszkańców. Dla 167 z nich językiem ojczystym był kaszubski, dla 6 niemiecki. Wszyscy Kaszubi byli katolikami, a Niemcy ewangelikami.[10]

W latach II wojny światowej Niemcy, w ramach systematycznej akcji usuwania nazw geograficznych o słowiańskim brzmieniu, dokonali zmiany używanej w czasach pruskich niemieckiej nazwy Olpuch na sztuczną Klettenhagen[4], co można przetłumaczyć jako miejsce, gdzie rosną łopiany.

Kościół pw. MB Częstochowskiej

Zobacz też


Przypisy

  1. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. (plik xlsx). Stan w dniu 31.03.2011 r..
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 847 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 92468
  4. 1 2 Germanizacja nazw miejscowości w okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie 1939-1945. Wybór źródeł. Wstęp i opracowanie Mateusz Kubicki. Wydawnictwo IPN. Gdańsk-Warszawa 2012. s.44
  5. GUS: Przeglądanie Krajowego Rejestru Teryt. [w:] Urzędowy Rajestr Teryt [on-line]. [dostęp 2020-08-12].
  6. MAiC. Rozporządzenie z dnia 13 grudnia 2012 r.. „[w:] (Dz.U. z 2013 r. poz. 200), ze zmianami w (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636)”.
  7. PTTK: Szlak im. Izydora Gulgowskiego - odcinek olpuski. [dostęp 2021-08-10]. (pol.).
  8. Urząd Gminy Stara Kiszewa: Jednostki pomocnicze gminy Stara Kiszewa. [w:] BIP Urzędu Gminy Stara Kiszewa [on-line]. [dostęp 2020-08-12].
  9. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VII - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl, s. 493 [dostęp 2025-05-18].
  10. Stefan Ramułt, Statystyka ludności kaszubskiej, Akademia Umiejȩtności, 1899, s. 138 [dostęp 2025-05-18].