Olszyny (gmina Wojnicz)

Olszyny
wieś
Ilustracja
Cmentarz wojenny nr 286
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

tarnowski

Gmina

Wojnicz

Liczba ludności (2022)

913[1]

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

32-831[2]

Tablice rejestracyjne

KTA

SIMC

0836052

Położenie na mapie gminy Wojnicz
Mapa konturowa gminy Wojnicz, na dole znajduje się punkt z opisem „Olszyny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Olszyny”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Olszyny”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Olszyny”
Ziemia49°53′20″N 20°49′11″E/49,888889 20,819722[3]

Olszynywieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Wojnicz. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.

Położenie i ludność

Miejscowość położona jest na Pogórzu Wiśnickim. Pola i zabudowania Olszyn znajdują się na lewym brzegu Dunajca, zajmując szeroką w tym miejscu jego dolinę i dolinę uchodzącego do niego potoku, oraz okoliczne wzgórza. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 975[4]. W 2008 roku miejscowość miała powierzchnię 693,05 hektarów i liczyła 925 mieszkańców[5].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Olszyny[6][7]
SIMCNazwaRodzaj
0836069Góry Olszyńskieczęść wsi
0836075Krasówkaczęść wsi
0836081Podgórzeczęść wsi
0836098Równie Olszyńskieczęść wsi
0836112Szkodna Północnaczęść wsi
0836106Szkodna Południowaczęść wsi

Zarys historii

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1441 roku jako własność Deresława Białonia z Więckowic, który ufundował tu kościół, stanowiła własność szlachecką i magnacką[5].

Parafię pw. Imienia Najświętszej Maryi Panny w Olszynach[8] erygował 9 kwietnia 1442 roku biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki[9]. Należy do dekanatu w Wojniczu w diecezji tarnowskiej i obejmuje wsie Olszyny, Roztoka i Sukmanie.

Obecny kościół parafialny wzniesiono w latach 1870–1875; w kościele zabytkowa chrzcielnica z 1530 roku i krucyfiks z XV wieku; do końca XIX wieku znajdowała się tu późnogotycka rzeźba św. Anny Samotrzeć z lat 1480–1490, wykonana przez Wita Stwosza, przekazana następnie do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie, skąd zagrabili ją Niemcy w czasie II wojny światowej[10]. W sierpniu–wrześniu 2015 roku doszło do zniszczenia polichromii Jerzego Nowosielskiego z lat 1956–1957 na ścianie ołtarzowej i sklepieniu kaplicy. Polichromia nie była wpisana do rejestru zabytków.

W czasie I wojny światowej w Olszynach miały miejsce potyczki między wojskami austro-węgierskimi i rosyjskimi. Pozostał po nich cmentarz wojenny nr 286 – Olszyny[11].

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[12].

Osoby związane z miejscowością

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 859 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93053
  4. Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2014-04-01].
  5. 1 2 Historia Olszyn na stronie miasta i gminy Wojnicz
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. GUS. Rejestr TERYT
  8. Dane o parafii na stronie diecezji tarnowskiej
  9. Informacje o parafii Olszyny na stronie Archiwum Diecezjalnego w Tarnowie. [dostęp 2008-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-29)].
  10. Informacje o kościele w Olszynach na stronie "Kościoły zabytkowe Diecezji Tarnowskiej Tarnowskie.koscioly.sl.pl
  11. Jerzy J. P. Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Tom 3. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2005. ISBN 83-85988-57-2.
  12. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].

Linki zewnętrzne