Ormosia

*Ormosia*
	; Ormosia emarginata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	Ormosia
	Nazwa systematyczna
	Ormosia Jacks.; Trans. Linn. Soc. London 10: 360 (1811)
	Typ nomenklatoryczny
	O. coccinea (Aublet) G. Jackson
Synonimy
	Arillaria Kurz; Chaenolobium Miq.; Fedorovia Yakovlev; Layia Hook. & Arn.; Macrotropis DC.; Macroule Pierce; Ormosiopsis Ducke; Placolobium Miq.; Podopetalum F.Muell.; Ruddia Yakovlev; Toulichiba Adans.; Trichocyamos Yakovlev;

Ormosia – rodzaj roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae). Obejmuje ok. 130 gatunków^[3]^[5]^[6]. W Ameryce Środkowej i Południowej rośnie 80 gatunków – na północy sięgając po środkowy Meksyk i wyspę Haiti, a na południu po Boliwię i południową Brazylię. Kolejne 50 gatunków występuje w południowo-wschodniej Azji i północnej Australii^[3]^[5]. Rośliny te rosną w tropikalnych lasach nizinnych, tropikalnych lasach suchych, w formacjach zaroślowych, w tym kserofitycznych^[5].

Wiele gatunków dostarcza cenionego ze względu na trwałość drewna (znanego pod nazwami: tento, kokriki, sirari, huayruru), wykorzystywanego jako konstrukcyjne, do wyrobu m.in. mebli i forniru. Niektóre wykorzystywane są jako rośliny lecznicze i ozdobne. Jaskrawe nasiona niektórych gatunków służą do wyrobu naszyjników i innych ozdób^[5].

Morfologia

Pokrój: Krzewy i drzewa^[6], czasem okazałe^[7].
Liście: Skrętoległe (czasem pozornie naprzeciwległe), z przylistkami zwykle drobnymi i szybko odpadającymi, czasem ich brak^[6]^[7]. Blaszka nieparzysto lub parzysto pierzasto złożona (maksymalnie do 19 listków), rzadko tylko z pojedynczym listkiem. Listki osadzone są mniej lub bardziej naprzeciwlegle na osi liścia, ich blaszki często są skórzaste^[6].
Kwiaty: Zebrane w kwiatostany groniaste lub wiechowate, wyrastające na końcach pędów lub w kątach liści. Przysadki są drobne i odpadają szybko. Kielich jest dzwonkowaty, z 5 nierównymi ząbkami. Kwiaty motylkowe, z płatkami łódeczki wolnymi. Płatki są dłuższe od kielicha, białe, żółte, lawendowe lub purpurowe. Pręcików jest 10, o nitkach zrastających się tylko u nasady lub wolnych. Słupek pojedynczy, z jednego owocolistka, z jednym lub wieloma zalążkami, z szyjką słupka długą, cienką, zagiętą, zakończoną znamieniem, czasem skośnym^[6].
Owoce: Drewniejące lub skórzaste strąki, eliptyczne do jajowatych, spłaszczone lub niemal walcowate, zawierające od jednego do wielu nasion. Nasiona często jaskrawo zabarwione i dwubarwne: czerwone, szkarłatne, brązowe i czarne^[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Jeden z rodzajów plemienia Sophoreae i podrodziny bobowatych właściwych Faboideae z rodziny bobowatych Fabaceae^[8].

Wykaz gatunków^[3]

Ormosia altimontana Meireles & H.C.Lima
Ormosia amazonica Ducke
Ormosia antioquensis Rudd
Ormosia arborea (Vell.) Harms
Ormosia assamica Yakovlev
Ormosia bahiensis Monach.
Ormosia balansae Drake
Ormosia bancana (Miq.) Merr.
Ormosia bolivarensis (Rudd) C.H.Stirt.
Ormosia boluoensis Y.Q.Wang & P.Y.Chen
Ormosia bopiensis Pierce
Ormosia calavensis Azaola
Ormosia cambodiana Gagnep.
Ormosia carinata N.Zamora
Ormosia chevalieri Niyomdham
Ormosia cinerea Benoist
Ormosia coarctata Jacks.
Ormosia coccinea (Aubl.) Jacks.
Ormosia colombiana Rudd
Ormosia corcovada Herrera-Palma, C.H.Stirt. & D.B.O.S.Cardoso
Ormosia costulata (Miq.) Kleinhoonte
Ormosia coutinhoi Ducke
Ormosia crassivalvis Gagnep.
Ormosia cruenta Rudd
Ormosia cuatrecasasii Rudd
Ormosia discolor Spruce ex Benth.
Ormosia elata Rudd
Ormosia elliptica Q.W.Yao & R.H.Chang
Ormosia emarginata (Hook. & Arn.) Benth.
Ormosia eugeniifolia Tsiang ex R.H.Chang
Ormosia excelsa Benth.
Ormosia fastigiata Tul.
Ormosia ferruginea R.H.Chang
Ormosia flava (Ducke) Rudd
Ormosia fordiana Oliv.
Ormosia formosana Kaneh.
Ormosia friburgensis Taub. ex Harms
Ormosia froesii Rudd
Ormosia glaberrima Y.C.Wu
Ormosia glauca Wall.
Ormosia gracilis Prain
Ormosia grandiflora (Tul.) Rudd
Ormosia grandistipulata Whitmore
Ormosia grossa Rudd
Ormosia hekouensis R.H.Chang
Ormosia hengchuniana T.C.Huang, S.F.Huang & K.C.Yang
Ormosia henryi Prain
Ormosia hoaensis Pierre ex Gagnep.
Ormosia holerythra Ducke
Ormosia hosiei Hemsl. & E.H.Wilson
Ormosia indurata H.Y.Chen
Ormosia inflata Merr. & Chun ex H.Y.Chen
Ormosia integrifolia Aver.
Ormosia intermedia N.Zamora
Ormosia isthmensis Standl.
Ormosia jamaicensis Urb.
Ormosia krugii Urb.
Ormosia laosensis Niyomdham
Ormosia larecajana Rudd
Ormosia laxa Prain
Ormosia lewisii D.B.O.S.Cardoso, C.H.Stirt. & Torke
Ormosia lignivalvis Rudd
Ormosia limae D.B.O.S.Cardoso & L.P.Queiroz
Ormosia longipes H.Y.Chen
Ormosia macrocalyx Ducke
Ormosia macrodisca Baker
Ormosia macrophylla Benth.
Ormosia maguireorum Rudd
Ormosia mataridek Aymard & Sanoja
Ormosia mekongensis Mattapha, Suddee & Rueangr.
Ormosia melanocarpa Kleinhoonte
Ormosia merrilliana H.Y.Chen
Ormosia microphylla Merr.
Ormosia minor Vogel
Ormosia monosperma (Sw.) Urb.
Ormosia nanningensis H.Y.Chen
Ormosia napoensis Z.Wei & R.H.Chang
Ormosia nitida Vogel
Ormosia nobilis Tul.
Ormosia nuda (F.C.How) R.H.Chang & Q.W.Yao
Ormosia oaxacana Rudd
Ormosia olivacea H.Y.Chen
Ormosia ormondii (F.Muell.) Merr. ex H.Y.Chen
Ormosia pachycarpa Champ. ex Benth.
Ormosia pachyptera H.Y.Chen
Ormosia panamensis Benth.
Ormosia paniculata Merr.
Ormosia paraensis Ducke
Ormosia penangensis Ridl.
Ormosia peruviana Rudd
Ormosia pingbianensis W.C.Cheng & R.H.Chang
Ormosia pinnata (Lour.) Merr.
Ormosia poilanei Niyomdham
Ormosia polita Prain
Ormosia pubescens R.H.Chang
Ormosia purpureiflora H.Y.Chen
Ormosia revoluta Rudd
Ormosia robusta (Wight) Voigt
Ormosia ruddiana Yakovlev
Ormosia santaremnensis Ducke
Ormosia saxatilis K.M.Lan
Ormosia scandens Prain
Ormosia schunkei Rudd
Ormosia semicastrata Hance
Ormosia sericeolucida H.Y.Chen
Ormosia simplicifolia Merr. & Chun
Ormosia smithii Rudd
Ormosia solimoesensis Rudd
Ormosia steyermarkii Rudd
Ormosia stipulacea Meeuwen
Ormosia stipularis Ducke
Ormosia striata Dunn
Ormosia subsessilis Pittier
Ormosia subsimplex Spruce ex Benth.
Ormosia sumatrana (Miq.) Prain
Ormosia surigaensis Merr.
Ormosia tavoyana Prain
Ormosia timboensis D.B.O.S.Cardoso, Meireles & H.C.Lima
Ormosia tonkinensis Gagnep.
Ormosia tovarensis Pittier
Ormosia travancorica Bedd.
Ormosia tsangii H.Y.Chen
Ormosia velutina Rudol
Ormosia venezolana Rudd
Ormosia venosa Baker
Ormosia vicosana Rudd
Ormosia watsonii C.E.C.Fisch.
Ormosia williamsii Rudd
Ormosia xylocarpa Merr. & Chun ex H.Y.Chen
Ormosia yunnanensis Prain

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
1 2 3 4 5 Ormosia Jacks., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12] .
↑ Ormosia G. Jackson. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
1 2 3 4 G. P. Lewis, Brian Schrire, Barbara Mackinder, Mike Lock: Legumes of the World. Royal Botanic Gardens, Kew, 2005, s. 235. ISBN 978-1-900347-80-8.
1 2 3 4 5 6 HangH. Sun HangH., Michael A.M.A. Vincent Michael A.M.A., Ormosia Jackson, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2024-12-12] .
1 2 Richard A.R.A. Howard Richard A.R.A., Flora of the Lesser Antilles, t. 1, Arnold Arboretum, Harvard University, 1979, s. 512 .
↑ Genus: Ormosia Jacks. Torre & Hillc.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).

[powo-3] 1 2 3 4 5 Ormosia Jacks., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12] .

[ing-4] Ormosia G. Jackson. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].

[legumes-5] 1 2 3 4 G. P. Lewis, Brian Schrire, Barbara Mackinder, Mike Lock: Legumes of the World. Royal Botanic Gardens, Kew, 2005, s. 235. ISBN 978-1-900347-80-8.

[china-6] 1 2 3 4 5 6 HangH. Sun HangH., Michael A.M.A. Vincent Michael A.M.A., Ormosia Jackson, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2024-12-12] .

[howard-7] 1 2 Richard A.R.A. Howard Richard A.R.A., Flora of the Lesser Antilles, t. 1, Arnold Arboretum, Harvard University, 1979, s. 512 .

[grin-8] Genus: Ormosia Jacks. Torre & Hillc.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]