Osiedle Śródmiejskie (Bielsko-Biała)
Osiedle Śródmiejskie – osiedle mieszkaniowe położone w Bielsku-Białej, w historycznych granicach dawnego miasta Biała, na terenie jednostki pomocniczej gminy Biała Śródmieście, w obrębie ulic Broniewskiego, Dmowskiego i Kierowa. Tworzy je sześć bloków o wysokości od 11 do 15 kondygnacji wybudowanych w technologii wielkopłytowej w latach 1978–1980[1]. Zaplecze handlowo-usługowe tworzy pawilon („Blaszak”) zlokalizowany pod adresem Stojałowskiego 44.
W związku z budową osiedla doszło do całkowitego przekształcenia wcześniejszego układu urbanistycznego. Zlikwidowana została niemal w całości zabudowa ulicy Buczka (noszącej do 1951[2] nazwę Szpitalna/Spitalgasse, częściowo koresponduje z przebiegiem dzisiejszej ulicy Dmowskiego), św. Jana (Johannesgasse), Bocznej (wcześniej Zamkowa/Schlossgasse) i część zabudowy ulicy Broniewskiego (Hettwerowej/Hettwergasse). Tworzyły ją przeważnie parterowe budynki z XIX wieku, ale także kilka okazalszych obiektów, jak Dom Urzędniczy powstały w latach 1912–1913[3] wskutek przebudowy starszego obiektu z lat 70. XIX wieku[4] (współtworzącego wcześniej z sąsiednim parterowym budynkiem z 1847[5] szpital miejski) i rozbudowany w duchu modernizmu w latach 1924–1925[6]. W obrębie dzisiejszego osiedla (mniej więcej na wysokości południowo-zachodniego narożnika pawilonu handlowego) znajdowała się ortodoksyjna synagoga Ahawat Tora. Zachowaną pozostałość dawnej zabudowy stanowi kamienica z 1904, pełniąca w przeszłości różne funkcje edukacyjne (Polska Krajowa Szkoła Kupiecka, Państwowa Szkoła Handlowa, Zakład Doskonalenia Zawodowego), która ma formę narożną i przypisany jest jej adres Sempołowskiej 1, pomimo że po budowie osiedla nie znajduje się już na rogu ulic, a ulica Sempołowskiej kończy się kilkadziesiąt metrów wcześniej[7].
Przypisy
- ↑ Polak 2023 ↓, s. 109.
- ↑ Polak 2023 ↓, s. 55.
- ↑ Polak 2023 ↓, s. 98.
- ↑ Polak 2023 ↓, s. 79.
- ↑ Polak 2023 ↓, s. 71.
- ↑ Polak 2023 ↓, s. 101.
- ↑ Adam Kanik: Osamotniona pośród blokowiska. Przetrwała wyburzenia, teraz szuka nowego gospodarza. bielsko.biala.pl, 2024-01-31. [dostęp 2025-01-15].
Bibliografia
- Jerzy Polak: „Zwyczajna ulica”. Dawna Szpitalna w Białej z jej historycznymi postaciami i obiektami (do 1939 roku). W: Maciej Bujakowski, Piotr Kenig, Jerzy Polak: Biała poprzez wieki. W 300. rocznicę nadania praw miejskich. Bielsko-Biała: Książnica Beskidzka w Bielsku-Białej, 2023. ISBN 978-83-961111-7-3.
|
