Otton Czuruk
| Data i miejsce urodzenia |
16 stycznia 1887 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 lutego 1945 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
21 Pułk Piechoty „Dzieci Warszawy” |
| Stanowiska |
zastępca dowódcy pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
Otton Czuruk (ur. 16 stycznia 1887 w Antonówce, zm. 5 lutego 1945 w Paryżu) – pułkownik dyplomowany piechoty inżynier Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Otton Czuruk urodził się 16 stycznia 1887 w Antonówce w ówczesnym powiecie taraszczańskim na obszarze Imperium Rosyjskiego[1]. Był synem Jerzego Ignacego Czuruka (oficer armii austriackiej, posądzony o szpiegostwo zbiegł pod Kijów, zostając plenipotentem w dobrch hr. Potockiego) i Franciszki z domu Bętkowskiej[2][3]. Miał braci Bolesława (1881-1950, nauczyciel, tłumacz), Bronisława (1888–1943, urzędnik), Leona (inżynier-cukiernik w Siedlcach, podczas I wojny ewakuowany w głąb ZSRR, tam pozostał, w 1937 oskarżony o szpiegostwo oraz sabotaż i rozstrzelany przez NKWD)[4], Karola (1893-1914, legionista poległy w bitwie pod Laskami)[5][6][7], Edwarda (1895–1981, oficer Wojska Polskiego) oraz siostry Kazimierę, Jadwigę, Krystynę i Helenę[8].
Ukończył gimnazjum w Krakowie, następnie studiował na Politechnice Lwowskiej. W latach 1912–1914 dowodził kompanią podoficerską rzemieślniczą lwowskich Drużyn Bartoszowych. Podczas I wojny światowej służył w armii austriackiej, a potem w Legionach Polskich[4][9].
U kresu wojny brał udział w obronie Lwowa[4]. Dekretem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego z 19 lutego 1919 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 1 stycznia 1918 wraz z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 sierpnia 1917[10] i rozkazem z tego samego dnia 19 lutego 1919 Szefa Sztabu Generalnego płk. Stanisława Hallera został mianowany komendantem kompanii 14 pułku piechoty w Jarosławiu[11]. Uczestniczył w obronie Lwowa. 28 października 1919 zawarł związek małżeński z Wandą Iwanowską (ur. 1890). 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[12]. Za męstwo wykazane w walkach z bolszewikami odznaczony został Krzyżem Walecznych[13].
3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 145. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. W 1923 roku pełnił służbę na stanowisku szefa Wydziału Ewidencyjnego Oddziału V Personalnego Sztabu Generalnego w Warszawie[15]. 31 marca 1924 został awansowany do stopnia podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 63. lokatą w korpusie oficerów piechoty[16]. 1 listopada 1924 został przeniesiony do macierzystego 14 pp, stacjonującego we Włocławku z równoczesnym odkomenderowaniem na IV Kurs Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie[17][18]. 15 października 1925 r., po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu oficera Sztabu Generalnego został przydzielony do 21 pułku piechoty w Warszawie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[19]. Z dniem 24 października 1926 został przydzielony do składu osobowego inspektora armii generała dywizji Aleksandra Osińskiego na stanowisko II oficera sztabu[20]. 5 maja 1927 został przeniesiony z GISZ do Oddziału IV Sztabu Generalnego w Warszawie[21]. 20 lutego 1928 otrzymał przeniesienie do 62 pułku piechoty w Bydgoszczy na stanowisko dowódcy pułku[22][23]. 23 grudnia 1929 otrzymał przeniesienie do Oddziału IV Sztabu Głównego na stanowisko szefa wydziału[24]. Następnie pełnił służbę w Biurze Ogólno – Administracyjnym Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisku szefa wydziału. Na pułkownika awansował ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 i 2. lokatą w korpusie oficerów piechoty[25][26]. We wrześniu 1935 roku został szefem nowo utworzonego Biura Przemysłu Wojennego Ministerstwa Spraw Wojskowych. Równocześnie pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Normalizacyjnej Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1938 przeniesiony został w stan spoczynku i powołany na stanowisko prezesa Spółki z o.o. „Sepewe”. Do 1939 zamieszkiwał przy ulicy Sewerynów 5 w Warszawie[27].
Po wybuchu II wojny światowej w 1939 zgłosił się do armii, po czym trafił do Francji[4]. Tam pełnił funkcję inspektora Wojska Polskiego w okolicy Paryża[4]. Zmarł 5 lutego 1945 w Paryżu i został pochowany na podparyskim Cmentarzu Montmorency (kwatera H, grób 1554)[28][4].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (13 kwietnia 1921)[29]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[30][31][32]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie, po raz pierwszy w 1921)[33]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1935)[34][35]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
- Order Krzyża Orła III klasy (1936, Estonia)[36]
Przypisy
- ↑ Otton Czuruk. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2021-02-16].
- ↑ Gluza 2007 ↓, s. 172.
- ↑ Bolesław Czuruk. myheritage.pl. [dostęp 2021-02-16].
- 1 2 3 4 5 6 Gluza 2007 ↓, s. 174.
- ↑ Karol Czuruk. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2021-02-16].
- ↑ Pismo Biura Wywiadowczego Małopolskiego Oddziału Okręgowego Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża we Lwowie do Bolesława Czuruka z informacją o Karolu Czuruku, objętego listą strat 1-go pp. Leg.. dlibra.karta.org.pl. [dostęp 2021-02-16].
- ↑ Karol Czuruk. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2021-02-16].
- ↑ Gluza 2007 ↓, s. 175.
- ↑ Otton Czuruk. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2024-12-24].
- ↑ Dekret Naczelnego Wodza Wojsk Polskich o przyjęciu do W.P. oficerów z b. armii austro-węgierskiej (838). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 645, Nr 26 z 8 marca 1919.
- ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich o przydziale oficerów (841). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 652, Nr 26 z 8 marca 1919.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 27 z 21 lipca 1920 roku, poz. 671.
- ↑ Jednodniówka 14 Pułku Piechoty 1934 ↓, s. 42.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 29.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 13, 164, 400.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 167.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 78 z 12 października 1924 roku, s. 444.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 156, 343.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 106 z 15 października 1923 roku, s. 571.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 355.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 129.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 4 z 20 lutego 1928 roku, s. 707.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 76, 183.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 381.
- ↑ Lista oficerów Sztabu Generalnego, Oddział V Sztabu Generalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych (stan z dnia 31 grudnia 1925 roku), Drukarnia Sztabu Generalnego, Warszawa 1926, s. 4.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 18, 431.
- ↑ Książka telefoniczna 1939. genealogyindexer.org, 1939. [dostęp 2016-04-06].
- ↑ CZURUK Otton (1888–1945) - Polskie groby historyczne we Francji [online], www.tombeauxpolonais.eu [dostęp 2020-12-13].
•Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1945. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1952, s. 11. - ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2864 z 13 kwietnia 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 16, poz. 558)
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 23.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 34 z 29 maja 1923, s. 360.
- ↑ Monitor Polski Nr 100 z 2 maja 1923. polona.pl. s. 17. [dostęp 2025-04-30].
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 58)
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935.
- ↑ Eesti tänab 1919-2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2014-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-27] (est.).
Bibliografia
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
- Jednodniówka 14 Pułku Piechoty w 16 rocznicę powstania: 1918-27 października 1934.. Włocławek, 1934. [dostęp 2017-10-25].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 126–127.(z fotografią).
- Alina Wancerz-Gluza: Od redaktora. W: Stanisław Czuruk: Lwów w cieniu Kołymy. Warszawa: Ośrodek KARTA, 2007, s. 169-179. ISBN 978-83-88288-54-8.