Oznaczenia taboru tramwajowego w Polsce
Oznaczenia taboru tramwajowego w Polsce – system oznaczeń taboru w Polsce. Spójny system oznaczeń taboru tramwajowego pojawił się w Polsce dopiero po II wojnie światowej[1]. Przed II wojną światową istniała duża dowolność w oznaczaniu taboru[1]. Bardzo często oznaczenia powstawały w połączeniu z nazwą producenta[1] np.: Herbrand B3/H0 czy Carl Weyer[2][3] lub poprzez stworzenie przez dane przedsiębiorstwo własnego systemu[1]. Przykładem samodzielnego systemu oznaczeń, może być oznaczenie przez Poznańską Kolej Elektryczną wagonów Kriegsstraßenbahnwagen (KSW) jako tramwaju typu H[4].
W Polsce instytucją nadającą oznaczenia jest Instytut Pojazdów Szynowych „Tabor” z Poznania[1].
Tramwaje produkcji polskiej
Pierwszy wyprodukowany po wojnie tramwaj w Polsce otrzymał oznaczenie N[5][6], od słowa „normalizowany”[1]. Kolejnym konstrukcjom nadawano kolejne liczby[1], np. 4N[5] czy 13N[7].
Od lat 60. XX wieku, nowe konstrukcje oznacza się trzycyfrową liczbą[1]. Schemat ten składa się z trzycyfrowej liczby odpowiedniej dla kolejności opracowania konstrukcji oraz wyposażenia[1]:
| Oznaczenie | Rodzaj | przykład |
|---|---|---|
| 101-199 | silnikowe | 105N[7] |
| 401-499 | doczepne | |
| 801-899 | wąskotorowe | 805N[8] |
| 901-999 | szerokotorowe |
litery N wyróżniającej rodzaj pojazdu, oraz mniejszych literek oznaczających kolejne odmiany typu[9] (brak mniejszych literek oznacza odmianę podstawową)[1]. Przykładem pełnych możliwości systemu mogą być oznaczenia pojazdów typu 105Nt oraz 105Na[10].
Wagony doczepne posiadają wyróżnik w postaci litery D[1] np.: ND[5], mimo że nie przewiduje tego norma[1].
Niektórzy producenci i modernizatorzy taboru nie trzymają się ściśle normy, i tworzą własne oznaczenia[1] np.: S105p[11] czy Moderus Beta MF 02 AC.
Tramwaje produkcji zagranicznej
W dwudziestoleciu międzywojennym sposób oznaczania tramwajów sprowadzanych do Polski, był taki sam jak w stosunku do rodzimej produkcji[1]. W Polsce najczęściej używa się oznaczeń, które są przyjęte przez producenta, lub poprzedniego właściciela[1] np.: 3G[12] (Amsterdam oznaczał kolejne serie przegubowców liczbą i literą G[1]), GT6[12].
Poniższa tabelka pozwala rozczytać oznaczenia tramwajów wyprodukowanych w Niemczech[1]:
| symbol | znaczenie |
|---|---|
| B, BW | doczepny[1] |
| C | chopperowy[1] (z przetwornicami trakcyjnymi) |
| D | dwuczłonowy[1] |
| D, DD | napęd trójfazowy[1] |
| E, ER | jednokierunkowy[1] |
| G | przegubowy[1] |
| M | wąskotorowy (1000 mm)[1] |
| M | średniopodłogowy[1] |
| N | normalnotorowy[1] |
| N, NF | niskopodłogowy[1] |
| S | wąskotorowy (inny niż 1000 mm)[1] |
| S | stycznikowy[1] |
| 2S | dwusystemowy[1] |
| T | tyrystorowy[1] |
| T, TW | silnikowy[1] |
| Z | zębatkowy[1] |
| Z, ZR | dwukierunkowy[1] |
Dzięki niej można odczytać, że wagon GT8ZR to: G - wagon przegubowy T - wagon silnikowy 8 - posiada osiem osi[1] ZR - jest wagonem dwukierunkowym
Na polskich torowiskach można spotkać tramwaje z typowymi nazwami handlowymi np.: Combino[1][13][14].
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 Lubka, Stiasny: Atlas tramwajów. Poznań: Kolpress, 2011, s. 20-21. ISBN 978-83-920784-6-3.
- ↑ Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 32. ISBN 83-87847-27-5.
- ↑ Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 41. ISBN 83-87847-27-5.
- ↑ Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 51. ISBN 83-87847-27-5.
- 1 2 3 Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 61-61. ISBN 83-87847-27-5.
- ↑ Jan Podoski: Transport w miastach. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 132. ISBN 83-206-0574-1.
- 1 2 Jan Podoski: Transport w miastach. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 137. ISBN 83-206-0574-1.
- ↑ Lubka, Stiasny: Atlas tramwajów. Poznań: Kolpress, 2011, s. 88. ISBN 978-83-920784-6-3.
- ↑ Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 74. ISBN 83-87847-27-5.
- ↑ Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 84. ISBN 83-87847-27-5.
- ↑ Press Release InnoTrans 2010. solarisbus.pl. [dostęp 2013-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-11)]. (pol.).
- 1 2 Jan Wojcieszak: 120 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2000, s. 97-98. ISBN 83-87847-27-5.
- ↑ Lubka, Stiasny: Atlas tramwajów. Poznań: Kolpress, 2011, s. 94. ISBN 978-83-920784-6-3.
- ↑ Lubka, Stiasny: Atlas tramwajów. Poznań: Kolpress, 2011, s. 117. ISBN 978-83-920784-6-3.