PSzH
 PSzH | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
kołowa (4x4) |
| Załoga |
3+6 |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
silnik wysokoprężny Csepel D414.44 o mocy 73,55 kW |
| Poj. zb. paliwa |
200 l |
| Pancerz |
14 mm max. |
| Długość |
5695 mm |
| Szerokość |
2500 mm |
| Wysokość |
2308 mm |
| Prześwit |
420 mm |
| Masa |
7600 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość |
80 km/h |
| Zasięg pojazdu |
500 km (droga) |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Brody (głęb.) |
bez przygotowania: pływający |
| Rowy (szer.) |
0,6 m |
| Ściany (wys.) |
0,4 m |
| Kąt podjazdu |
60% |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 x wkm KPWT kal. 14,5 mm 1 x czkm PKT kal. 7,62 mm | |
| Użytkownicy | |
| Irak, NRD, Węgry | |
D-944 PSzH lub PSzH-IV – węgierski kołowy transporter opancerzony skonstruowany w drugiej połowie lat 60. XX wieku.
Historia
Węgry w latach 60. XX wieku zaczęły samodzielnie rozwijać produkcję pływających kołowych pojazdów opancerzonych, w oparciu o komponenty produkowanych samochodów ciężarowych, przede wszystkim przedsiębiorstwa Csepel[1]. Pierwszym był opancerzony samochód rozpoznawczy D-442 FUG, wzorowany na radzieckim BRDM-1[1]. W 1966 roku opracowano prototyp wersji rozwojowej FUG, z inaczej ukształtowanym pancerzem i wieżą obrotową[1]. Pojazd ten na zachodzie był określany jako FUG-66[2]. W 1970 roku zaprezentowano docelową wersję, z ponownie zmienionym kształtem pancerza[2]. Oznaczenie fabryczne wozu to D-944[2]. Początkowo samochód otrzymał oznaczenie FUG-2 (na zachodzie oznaczony jako FUG-70), lecz ostatecznie, w związku z przeklasyfikowaniem na transporter opancerzony, otrzymał oznaczenie: PSzH (zapisywane także jako PSZH), będące skrótowcem od páncélos szállító harcjármű (transporter opancerzony)[2]. Znany jest także w literaturze poza Węgrami jako PSzH-IV, co było oznaczeniem wersji eksportowej. Do produkcji został wprowadzony w 1970 roku i do 1979 roku wyprodukowano 2600 egzemplarzy[3].
Konstrukcja
Kadłub zbudowany jest z płyt walcowanych, łączonych spawaniem o grubości maksymalnej 14 mm[2]. Na kadłubie transportera umieszczono wieżyczkę strzelecką z karabinem maszynowym kalibru 14,5 mm KPWT z zapasem amunicji wynoszącym 500 nabojów i sprzężonym z nim karabinem maszynowym 7,62 mm PKT z 2000 nabojów[2]. Wieża poruszana była ręcznie, kąt ostrzału w płaszczyźnie pionowej wynosił od -5° do +30°[2]. W nocy prowadzono ogień korzystając z aktywnych urządzeń noktowizyjnych[2]. Obok kierowcy po prawej stronie siedział dowódca plutonu, a w wieżyczce zajmował miejsce strzelec[3]. Dzięki usunięciu czterech małych kół, wysuwanych z dna transportera FUG, uzyskano miejsce dla sześciu żołnierzy desantu[2]. Pojazd wyposażono w boczne dwudzielne drzwi po obu stronach kadłuba[2]. Żołnierze mogli prowadzić ogień z wnętrza transportera przez cztery otwory strzeleckie w bokach kadłuba[2]. Pojazd zachował pływalność, napęd w wodzie zapewniały dwa pędniki. Podczas pływania podnoszony był falochron (w odróżnieniu od FUG, składany na górną płytę kadłuba, a nie dolną)[2]. PSzH wyposażony był w noktowizory kierowcy i dowódcy i urządzenia łączności wewnętrznej.
Służba
Transportery PSzH były używane przede wszystkim przez armię węgierską, jako transportery opancerzone[3]. W mniejszej liczbie były eksportowane do Iraku i Niemieckiej Republiki Demokratycznej[3]. Według niepewnych źródeł, pojedyncze trafiły też do Czechosłowacji (domniemane oznaczenie OT-66)[2].
Przypisy
Bibliografia
- Jerzy Jackowski, Tadeusz Wysocki. Kołowe środki transportu armii węgierskiej. „Nowa Technika Wojskowa”. 1/93, s. s. 7-9, 1993. ISSN 1230-1655.
- T. M.. PSzH-IV. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 3/98, s. 59–60, 1998. ISSN 1230-1655.
- A D-944 páncélozott szállító harcjármű (PSZH) [online], 4 września 2006 [zarchiwizowane z adresu 2013-06-09] (węg.).