Pałac Nádasdich w Nádasdladány

Pałac Nádasdich

Nádasdy-kastély

nr rej. 3730
Pałac Nádasdich z lotu ptaka
Państwo	Węgry
Miejscowość	Nádasdladány
Adres	Nádasdy-kastély, H-8145 Nádasdladány, Kastélypark 1
Typ budynku	Pałac
Styl architektoniczny	neogotyk
Architekt	István Linzbauer Alajos Hauszmann
Rozpoczęcie budowy	1736
Ukończenie budowy	1738
Ważniejsze przebudowy	1873-1876
Pierwszy właściciel	rodzina Schmideggów
Kolejni właściciele	rodzina Nádasdich
Obecny właściciel	państwo węgierskie
Położenie na mapie Węgier Pałac Nádasdich
47°08′25″N 18°14′23″E/47,140278 18,239722
Strona internetowa

Pałac Nádasdich w Nádasdladány (węg. Nádasdy-kastély) – pałac w stylu neogotyckim, położony we wsi Nádasdladány na Węgrzech.

Rodzina Schmideggów nabyła majątek Sárladány w 1736 roku, a następnie zbudowała niewielki barokowy dworek, który ukończono już w 1738 r. Majątek i rezydencję sprzedano w 1851 roku hrabiemu Lipótowi Nádasdyemu, który chciał przenieść centrum swoich majątków z Felsőlendva w komitacie Vas do osady w komitacie Fejér. W tym czasie na północ od małej rezydencji istniał już ogród krajobrazowy. Istniały również podwaliny późniejszego ogrodu warzywnego i spichlerz. Nazwa miejscowości w 1859 roku została zmieniona na Nádasdladány^[1].

Na podstawie planów Istvána Linzbauera, działającego na zlecenie Ferenca Nádasdyego (syn Lipóta Nádasdyego) i jego żony hrabiny Ilony Zichy, w latach 1873-1876 wzniesiono nowy, historyzujący, neogotycki pałac. Rozbudowano dawny budynek o skrzydło główne tworząc w ten sposób budynek na planie litery L. Z powodu niespodziewanej śmierci hrabina nie doczekała ukończenia budowy rezydencji. Po śmierci Linzbauera, Alajos Hauszmann otrzymał zlecenie zaprojektowania ozdobnych wnętrz budynku: sali przodków, biblioteki oraz kaplicy^[1]. Rezydencja została wyposażona we wszystkie nowinki techniczne epoki, takie jak kanalizacja, ogrzewanie, oświetlenie gazowe, a następnie elektryczne. Pokoje wyposażono także w poprzedniczkę telefonu, czyli sieć tubową. Rezydencję otaczał park krajobrazowy ze sztucznym jeziorem, wodospadem i stylizowaną wieżą ciśnień^[2].

Pod koniec XIX wieku budynek i jego otoczenie stały się centrum majątku niegdyś znacznie większej rodziny Nádasdy, ich głównym domem wiejskim, repozytorium ich kolekcji dzieł sztuki użytkowej i pięknej oraz biblioteką, a także główną siedzibą ich stadniny. Aż do II wojny światowej w rezydencji mieszkali najpierw syn Ferenca, Tamás Nádasdy z rodziną, a następnie jego najstarszy syn Ferenc Nádasdy^[1].

W 2021 roku pałac wraz z otaczającym parkiem przeszedł renowację. Projekt zrealizowano przy wsparciu funduszy Unii Europejskiej, wykorzystując 1,723 mld forintów z UE i 212 mln forintów ze środków krajowych, łącznie 1,935 mld forintów. W trakcie inwestycji oryginalne malowidła portretowe zachowane w Muzeum Narodowym po renowacji wróciły do ​​Sali Przodków^[3]

Pod koniec XIX wieku wokół dworu, w miejscu parku, który istniał już wcześniej, rozpoczęto budowę nowego ogrodu krajobrazowego w stylu angielskim. Pracami kierowali ogrodnicy János Kálmán w latach 1875–1894 oraz János Berger w latach 1894–1911. W parku wyróżnia się staw z wyspą romantyczną i wodospadem obok niej, który oprócz pełnienia funkcji atrakcji, zaopatrywał staw w tlen. Na wzgórzu obok stawu stoi wieża ciśnień przypominająca bastion, która stanowiła część systemu wodnego zaopatrującego park. Teren zdobią kręte ścieżki i słoneczne polany oraz nasadzenia cisów, sosen, topoli, buków i lip. W północno-zachodnim narożniku parku zbudowano kościół, a obok głównej bramy wejściowej dom stróża^[4].

• 
  Widok od frontu
• 
  Widok od strony parku
• 
  Biblioteka
• 
  Sala przodków
• 
  Herb rodziny Nádasdy
• 
  Wieża ciśnień
• 
  Brama główna z widocznym kościołem