Pancerzowce Polski

Liczba gatunków pancerzowców (Malacostraca) stwierdzonych w Polsce wynosi około 120 taksonów, w tym około 50 gatunków morskich[1].

Głębinówki (Bathynellacea)

Rodzina głębinówkowate Bathynellidae

Lasonogi (Mysidacea)

Rodzina lasonogowate Mysidae

  • Mysis mixta Liljeborg, 1852 – lasonóg wielki[2]
  • Mysis oculata (O. Fabricius, 1780) – dane z piśmiennictwa odnoszą się do M. relicta
  • Mysis relicta Lovn, 1862 – lasonóg jeziorny – gatunek zbiorowy
  • Neomysis integer (Leach, 1814)
  • Neomysis vulgaris (Thompson, 1828) – lasonóg pospolity[2]
  • Praunus flexuosus (O.F. Muller, 1776) – lasonóg brzegowy
  • Praunus inermis (Rathke, 1843) – lasonóg drobny
  • Mesopodopsis slabberi (Van Beneden, 1861)
  • Gastrosaccus spinifer (Goes, 1864) – lasonóg zachodni
  • Leptomysis mediterranea (G. O. Sars, 1877) (lub L. gracilis (G.O.Sars, 1864))

Obunogi (Amphipoda)

Rodzina kiełżowate Gammaridae

  • Gammarus balcanicus Schaferna, 1922 – kiełż bałkański
  • Gammarus duebeni Liljeborg, 1852 – kiełż brzegowy
  • Gammarus fossarum Koch, 1836
  • Gammarus inaequicauda Stock, 1966 – kiełż zwyczajny
  • Gammarus lacustris G. O. Sars, 1863 – kiełż jeziorowy
  • Gammarus leopoliensis Jażdżewski et Konopacka, 1988
  • Gammarus locusta (Linnaeus, 1758) – kiełż morski
  • Gammarus oceanicus Segerstrale, 1947 – kiełż oceaniczny
  • Gammarus pulex (Linnaeus, 1758) – kiełż zdrojowy
  • Gammarus roeselii Gervais, 1835
  • Gammarus salinus Spooner, 1947 – kiełż bałtycki
  • Gammarus tigrinus Sexton, 1939 – gatunek inwazyjny
  • Gammarus varsoviensis Jażdżewski, 1975 – kiełż warszawski
  • Gammarus zaddachi Sexton, 1912 – kiełż zalewowy
  • Chaetogammarus ischnus (Stebbing, 1899) – gatunek inwazyjny
  • Chaetogammarus stoerensis (Reid, 19338)
  • Obesogammarus crassus (G.O. Sars, 1894)
  • Pallaseopsis quadrispinosa (G.O. Sars, 1867), syn. Pallasea quadrispinosa G.O. Sars, 1867[3], Pallasiola quadrispinosa (G. O. Sars, 1867)[1]
  • Dikerogammarus haemobaphes (Eichwald, 1841) – gatunek inwazyjny
  • Dikerogammarus villosus (Sowinsky, 1894) – gatunek inwazyjny

Rodzina Pontogammaridae

  • Obesogammarus crassus (G.O. Sars, 1894) – gatunek inwazyjny
  • Pontogammarus robustoides (G. O. Sars, 1894) – gatunek inwazyjny

Rodzina Crangonyctidae

  • Crangonyx paxi Schellenberg, 1935
  • Synurella ambulans ambulans (F. Muller, 1847) – obok formy typowej 2 podgatunki – S. ambulans subterranea S. Karaman, 1931 i S. ambulans tenebrarum Wrześniowski, 1888
  • Synurella coeca Dobreanu et Manolache, 1951 – w studniach Kazimierza Dolnego endemiczny podgatunek S. coeca rafalskii Skalski, 1983

Rodzina Pontoporeiidae

Rodzina Melitidae

  • Melita palmata (Montagu, 1804) – melita[4]

Rodzina studniczkowate Niphargidae

  • Niphargellus arndti (Schellenbeg, 1933)
  • Niphargus aquilex Schiodte, 1855
  • Niphargus casimiriensis Skalski, 1980
  • Niphargus cf. inopinatus Schellenberg, 1932 – podany wyłącznie w piśmiennictwie
  • Niphargus leopoliensis Jaworowski, 1893
  • Niphargus tatrensis Wrześniowski, 1888

Rodzina Calliopiidae

  • Calliopius laeviusculus (Krøyer, 1838) – kaliopius[4]

Rodzina Gammarellidae

  • Gammarellus homari (J.C.Fabricius, 1779)

Rodzina Phoxocephalidae

  • Phoxocephalus holboelli Krøyer, 1838 – migrant, znany wyłącznie z literatury

Rodzina Ampithoidae

  • Amphithoe rubicata (Montagu, 1808)

Rodzina Aoridae

  • Leptocheirus pilosus Zaddach, 1844 – leptochejrus[4]

Rodzina bełkaczkowate Corophiidae

  • Crassicorophium crassicorne (Bruzelius, 1859) – bełkaczek zachodni
  • Apocorophium lacustre (Vanhoffen, 1911) – bełkaczek zalewowy
  • Corophium multisetosum Stock, 1952
  • Corophium volutator (Pallas, 1766) – bełkaczek pospolity[2]
  • Chelicorophium curvispinum (G.O. Sars, 1895) – bełkaczek wschodni[2], gatunek inwazyjny

Rodzina Podoceridae

  • Dyopedos monocanthus (Metzger, 1875) – migrant, znany wyłącznie z literatury

Rodzina Stenthoidae

  • Metopa pusilla G. O. Sars, 1892 – migrant, znany wyłącznie z literatury

Rodzina zmieraczkowate Talitridae

  • Orchestia cavimana Heller, 1865 – zmieraczek zalewowy, rozskocz[2]
  • Deshayesorchestia deshayesii (Audouin, 1826) – zmieraczek zatokowy
  • Gatunek pod ochroną Talitrus saltator (Montagu, 1808) – zmieraczek plażowy[2][4]
  • Talitroides allaudi (Chevreux, 1896) – zmieraczek cieplarniowy[2][4]

Rodzina Caprellidae

  • Caprella linearis (Linnaeus, 1767) – migrant, znany wyłącznie z literatury

Rodzina Hyperiidae

Równonogi (Isopoda)

Wodne

Rodzina dłużlikowate Anthuridae

  • Cyathura carinata (Kroyer, 1848) – dłużlik[4]

Rodzina eurydykowate Cirolanidae

  • Eurydice pulchra Leach, 1815 – eurydyka[4]

Rodzina stulnikowate Sphaeromatidae

  • Lekanesphaera hookeri (Leach, 1814)[5], syn. Sphaeroma hookeri Leach, 1814 – stulnik pasiasty[1][4]
  • Lekanesphaera rugicauda (Leach, 1814)[6], syn. Sphaeroma rugicauda Leach, 1814 – stulnik szary[1][4]

Rodzina ośliczkowate Asellidae

Rodzina jerowate Janiridae

  • Jaera albifrons Leach, 1814 – jera większa – w polskim Bałtyku podgatunek J. albifrons syei Leach, 1814
  • Jaera ischiosetosa Forsman, 1949 – jera pospolita
  • Jaera praehirsuta Forsman, 1949 – jera jajowata

Rodzina podwoikowate Idoteidae

Rodzina podwojowate Chaetilidae

Lądowe

Równonogi lądowe, czyli należące do podrzędu Oniscidea.

Rodzina Ligiidae

Rodzina Trichoniscidae

  • Trichoniscus pusillus Brandt, 1833 – stonożek drobny[4][7]
    • Trichoniscus provisorius[8] – wcześniej podgatunek Trichoniscus pusillus[1]
  • Trichoniscus pygmaeus Verhoeff, 1908 – gatunek zawleczony, tylko w cieplarniach
  • Androniscus dentiger Verhoeff, 1908 – gatunek zawleczony, tylko w cieplarniach
  • Hyloniscus mariae Verhoeff, 1908
  • Hyloniscus riparius (C. L. Koch, 1838)
  • Haplophthalmus danicus Budde-Lund, 1880
  • Haplophthalmus mengii (Zaddach, 1844)
  • Haplophthalmus montivagus Verhoeff, 1941 – gatunek zawleczony, tylko w cieplarniach

Rodzina Platyarthidae

Rodzina Philosciidae

Rodzina stonogowate Oniscidae

Rodzina Cylisticidae

Rodzina prosionkowate Porcellionidae

  • Porcellionides pruinosus (Brandt, 1833) – prosionek opylony[4]
  • Porcellio dilatatus Brandt, 1833 – prosionek szeroki[4]
  • Porcellio laevis Latreille, 1804
  • Porcellio scaber Latreille, 1804 – prosionek szorstki[2][4]
  • Porcellio spinicornis Say, 1818 – prosionek pstry[4]

Rodzina Trachelipodidae

Rodzina Armadillidiidae

  • Armadillidium nasatum (Budde-Lund, 1885) – kulanka nosata[4], gatunek zawleczony, tylko w cieplarniach
  • Armadillidium arcangelii (Strouhal, 1929) – gatunek zawleczony, znaleziony w doniczkach i szklarniach[9]
  • Armadillidium opacum (C. L. Koch, 1841) – kulanka szara[7]
  • Armadillidium pictum Brandt, 1833 – kulanka malowana[4]
  • Armadillidium pulchellum (Zenker, 1798) – kulanka nadobna[2][4]
  • Armadillidium vulgare (Latreille, 1804)
  • Armadillidium zenckeri Brandt, 1833

Rodzina Armadillidae

  • Armadillo officinalis Dumeril, 1816 – gatunek zawleczony, tylko w cieplarniach

Kleszczugi (Tanaidacea)

Rodzina Paratanaidae

  • Heterotanais oerstedii (Krøyer, 1842)[10], syn. H. oerstedi (Krøyer, 1842)[1]

Pośródki (Cumacea)

Rodzina Diastylidae

  • Diastylis rathkii (Krøyer, 1841)

Eufazje (Euphausiacea)

Rodzina krylowate Euphausiidae

Dziesięcionogi (Decapoda)

Krewetki (Caridea)

Rodzina Palaemonidae

Rodzina garnelowate Crangonidae

Raki (Astacidea)

Rodzina rakowate Astacidae

Rodzina Cambaridae

Pustelniki (Anomura)

Rodzina pustelnikowate Paguridae

Kraby (Brachyura)

Rodzina raczyńcowate Portunidae

Rodzina Xanthidae

Rodzina Grapsidae


Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 Wykaz zwierząt Polski. Razowski J. (red.). T. IV. Kraków: Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, 1997, s. 303. ISBN 978-83-907187-0-5.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Mieczysław Górny, Andrzej Kaczanowski, Janina Kaczanowska, Jerzy Prószyński, Jan Maciej Rembiszewski, Mirosław Stankiewicz, Wojciech Staręga, Teresa Sulgostowska, Zuzanna Stromenger, Tomasz Umiński, Ludwik Żmudziński: Bezkręgowce. Zbigniew Chrzanowski (red.). Wyd. I. Warszawa: PW Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
  3. Pallaseopsis quadrispinosa (G.O. Sars, 1867). WoRMS – World Register of Marine Species. [dostęp 2017-06-14]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 Aleksander Bielecki, Alicja Boroń, Janina Dziekońska-Rynko, Dorota Juchno, Karol Komosiński, Robert Krupa, Jolanta Szlachciak: Różnorodność i taksonomia zwierząt. Redakcja: Alicja Boroń, Jolanta Szlachciak, Rysunki i tablice: Sebastian Górzkowski, Andrzej Koryzno i Małgorzata Tanajewska. Wyd. I. T. 2: Przewodnik terenowy do rozpoznawania wybranych krajowych taksonów zwierząt. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; Wydawnictwo Mantis, Olsztyn, 2013. ISBN 978-83-62860-25-8. [dostęp 2020-02-18].
  5. Lekanesphaera hookeri (Leach, 1814). WoRMS – World Register of Marine Species. [dostęp 2017-07-09]. (ang.).
  6. Sphaeroma rugicauda Leach, 1814. WoRMS – World Register of Marine Species. [dostęp 2017-06-14]. (ang.).
  7. 1 2 3 4 Andrzej Dzięczkowski. Historia i przyroda „Uroczyska Bażantarnia” pod Skierniewicami. „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”. 25 (1), s. 18–24, 1969. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [dostęp 2020-02-18].
  8. Trichoniscus provisorius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2019-09-20] (ang.).
  9. Franck Noël, Steve J. Gregory, Giorgios Agapakis, Armadillidium arcangelii Strouhal, 1929 (Isopoda: Oniscidea): a step towards the conquest of Europe? [online], czerwiec 2022.
  10. Heterotanais oerstedi (Krøyer, 1842). WoRMS – World Register of Marine Species. [dostęp 2017-06-14]. (ang.).
  11. Gatunki obce w faunie Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie. [dostęp 2020-09-14]. (pol.).