Patagioenas

Patagioenas[1]
Reichenbach, 1853[2]
Ilustracja
Gołąbczak peruwiański (P. oenops)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

gołębiowe

Rodzina

gołębiowate

Podrodzina

gołębie

Plemię

Columbini

Rodzaj

Patagioenas

Typ nomenklatoryczny

Columba leucocephala Linnaeus, 1758

Gatunki

17 gatunków – zobacz opis w tekście

Patagioenasrodzaj ptaków z podrodziny gołębi (Columbinae) w rodzinie gołębiowatych (Columbidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce[8].

Morfologia

Długość ciała 24–48,5 cm; masa ciała 128–460 g[9].

Systematyka

Etymologia

  • Patagioenas (Patagiaenas): gr. παταγη patagē „brzęk, klask, trzask”; οινας oinas, οιναδος oinados „gołąb”[10].
  • Chloroenas (Chloraenas, Chloraenos): gr. χλωρος khlōros „zielony”; οινας oinas, οιναδος oinados „gołąb”[11]. Gatunek typowy: Columba monilis Vigors, 1839[a].
  • Lepidoenas (Lepidaenas): gr. λεπις lepis, λεπιδος lepidos „łuska”, od λεπω lepō „łuszczyć się”; οινας oinas, οιναδος oinados „gołąb”[12]. Gatunek typowy: Columba speciosa J.F. Gmelin, 1789.
  • Crossophthalmus: gr. κροσσοι krossoi „fałdy”; οφθαλμος ophthalmos „oko”[13]. Gatunek typowy: Columba corensis Jacquin, 1784.
  • Picazuros: epitet gatunkowy Columba picazuro Temminck, 1813; guarańska nazwa Pihkasú-ró „kwaśny gołąb” (od smaku ciała gołębia po zjedzeniu przez niego pewnych owoców) dla gołąbczaka łuskogrzbietego[14]. Gatunek typowy: Columba picazuro Temminck, 1813.
  • Oenoenas: gr. οινος oinos „wino” (por. οινωψ oinōps „koloru wina”); οινας oinas, οιναδος oinados „gołąb”[15]. Gatunek typowy: Columba nigrirostris P.L. Sclater, 1860.
  • Notioenas: gr. νοτιος notios „południowy”, od νοτος notos „południe”; οινας oinas, οιναδος oinados „gołąb”[16]. Gatunek typowy: Columba maculosa Temminck, 1813.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[17]:

  • Patagioenas leucocephala (Linnaeus, 1758) – gołąbczak karaibski
  • Patagioenas speciosa (J.F. Gmelin, 1789) – gołąbczak łuskowany
  • Patagioenas corensis (von Jacquin, 1784) – gołąbczak gołooki
  • Patagioenas squamosa (Bonnaterre, 1792) – gołąbczak antylski
  • Patagioenas picazuro (Temminck, 1813) – gołąbczak łuskogrzbiety
  • Patagioenas maculosa (Temminck, 1813) – gołąbczak plamisty
  • Patagioenas fasciata (Say, 1822)gołąbczak pręgosterny
  • Patagioenas araucana (Lesson & Garnot, 1827) – gołąbczak chilijski
  • Patagioenas caribaea (von Jacquin, 1784)gołąbczak jamajski
  • Patagioenas cayennensis (Bonnaterre, 1792) – gołąbczak różowawy
  • Patagioenas flavirostris (Wagler, 1831) – gołąbczak czerwonodzioby
  • Patagioenas oenops (Salvin, 1895) – gołąbczak peruwiański
  • Patagioenas inornata (Vigors, 1827) – gołąbczak różowoszyi
  • Patagioenas plumbea (Vieillot, 1818) – gołąbczak ołowiany
  • Patagioenas subvinacea (Lawrence, 1868) – gołąbczak brązowy
  • Patagioenas nigrirostris (P.L. Sclater, 1860) – gołąbczak krótkodzioby
  • Patagioenas goodsoni (E. Hartert, 1902) – gołąbczak mały

Uwagi

  1. Podgatunek P. fasciata.

Przypisy

  1. Patagioenas, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 3 H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. xxv. (niem.).
  3. 1 2 3 4 Ch.-L. Bonaparte. Conspectus Systematis Ornithologie. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrième Série. 1, s. 140, 1854. (fr.).
  4. Ch.-L. Bonaparte. Note sur les Tableaux des Gallinacés. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 42, s. 957, 1856. (fr.).
  5. G.R. Gray: List of the specimens of birds in the collection of the British Museum. Cz. 4: Columbæ. London: Printed by the order of the Trustees, 1856, s. 31. (ang.).
  6. T. Salvadori: Catalogue of the Birds in the British Museum. Cz. 21: Columbæ, or Pigeons. London: Printed by order of the Trustees, 1893, s. 248. (ang.).
  7. R. Ridgway. Descriptions of some new forms of American cuckoos, parrots, and pigeons. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 28, s. 106, 1915. (ang.).
  8. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-25]. (ang.).
  9. L.F. Baptista, P.W. Trail & H.M. Horblit: Family Columbidae (Pigeons and Doves). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 4: Sandgrouse to Cuckoos. Barcelona: Lynx Edicions, 1997, s. 122, 125–129. ISBN 84-87334-22-9. (ang.).
  10. The Key to Scientific Names, Patagioenas [dostęp 2025-02-26].
  11. The Key to Scientific Names, Chloroenas [dostęp 2025-02-26].
  12. The Key to Scientific Names, Lepidoenas [dostęp 2025-02-26].
  13. The Key to Scientific Names, Crossophthalmus [dostęp 2025-02-26].
  14. The Key to Scientific Names, Picazuros [dostęp 2025-02-26].
  15. The Key to Scientific Names, Oenoenas [dostęp 2025-02-26].
  16. The Key to Scientific Names, Notioenas [dostęp 2025-02-26].
  17. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Columbinae Leach, 1819 – gołębie (wersja: 2024-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-26].

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).