Penicillium corylophilum

Penicillium corylophilum
Ilustracja
Budowa Penicillium; kolejno od lewej: konidia, fialidy, metule, ramiona, konidiofor
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Eurotiomycetes

Rząd

kropidlakowce

Rodzina

kropidlakowate

Rodzaj

pędzlak

Gatunek

Penicillium corylophilum

Nazwa systematyczna
Penicillium corylophilum Dierckx
Ann. Soc. Sci. Bruxelles 25: 6 (1901)
Pleśń Penicillium corylophilum na chlebie

Penicillium corylophilum Dierckx – gatunek grzybów z klasy Eurotiomycetes[1]. Mikroskopijne grzyby strzępkowe.

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Penicillium, Aspergillaceae, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1901 roku R.P. Dierckx i nadana przez niego nazwa naukowa jest ważna[1].

Morfologia

Kolonie na agarze Czapeka w temperaturze 25 °C rosną zazwyczaj i osiągają średnicę 2–3 cm w ciągu 7 dni. Składają się z aksamitnej warstwy konidioforów, początkowo mają niebieskozieloną barwę, ale szybko zmieniającą się w szarozieloną. Rewers u typowych izolatów początkowo zielony, szybko zmieniający się w ciemnozielony do czarnego, często tworzący promienistą strukturę. Konidiofory gładkościenne, w młodych koloniach często proste, nierozgałęzione, ale szybko kończące się okółkiem 2–4 metuli. Metule często nierównej długości, przeważnie 12–20 × 2–3 µm. Fialidy kolbowate, 8–12 × 2,0–2,5 µm. Konidia prawie kuliste do elipsoidalnych, gładkie, 2,5–3,2 × 2,5–3 µm. Kolonie na MEA podobne, ale mniej gęste i rosnące nieco szybciej. Na podłożu CREA kolonie rosną słabo i nie wytwarzają kwasu[2].

Występowanie

Gatunek kosmopolityczny występujący na całym świecie, nawet w Antarktyce. Najwięcej stanowisk podano w Australii[3]. W Polsce podano liczne stanowiska. Wyizolowano go ze starego papieru, gleby i korzeni słonecznika zwyczajnego, sosny pospolitej, borówki brusznicy[4]. Występuje wewnątrz pomieszczeń na żywności, powodując jej psucie się. Izolowano go z różnych produktów spożywczych, np. zbóż, mrożonych ciast owocowych, kwaśnych płynów[2]. Jest kserofilem, co oznacza, że może żyć w środowiskach o niskiej dostępności wody[5].

Znaczenie

Penicillium corylophilum syntetyzuje liczne metabolity wtórne. Niektóre mają działanie przeciwbakteryjne, inne działają toksycznie na komary i inne owady. Wytwarza również bardzo szkodliwe mykotoksyny, takie jak cytrynina i alkaloid sporyszu epoksyagroklawina[5]. Cytrynina jest toksyczna dla nerek, ale wpływa również na wątrobę i układ odpornościowy i może być rakotwórcza. Zatrucie sporyszem powoduje nudności, wymioty, a nawet halucynacje psychiatryczne, bezsenność, zaburzenia trawienia i gangrenę[5].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-19] (ang.).
  2. 1 2 R.A. Samson, E.S. Hoekstra, J.C. Frisvad, Introduction to food- and airborne fungi. [online], Mycobank, 2004, s. 200 [dostęp 2024-12-19].
  3. Występowanie Penicillium corylophilum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2020-10-19] (ang.).
  4. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 443, ISBN 978-83-89648-75-4.
  5. 1 2 3 Jelena Somborski, Penicillium corylophilum [online] [dostęp 2024-12-19].