Perwomajsk (obwód mikołajowski)
 | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Powierzchnia |
25,14 km² | ||||
| Populacja (2017) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380-5161 | ||||
| Kod pocztowy |
od 55200 do 55219 | ||||
Położenie na mapie obwodu mikołajowskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
 48°03′N 30°51′E/48,050000 30,850000 | |||||
| Strona internetowa | |||||
Perwomajsk (ukr. Первомайськ, Perwomajśk) – miasto na Ukrainie, stolica rejonu w obwodzie mikołajowskim. Leży przy ujściu Syniuchy do Bohu. Liczba mieszkańców w 2017 roku wynosiła 66 tys. Historycznie leży na styku trzech regionów: Podola, Zaporoża i Jedysanu.
Historia
Miasto zostało utworzone w 1919 z połączenia trzech wcześniej oddzielnych miejscowości, tj. miast Bohopol i Olwiopol oraz wsi Hołta.
W 1420 książę litewski Witold Kiejstutowicz zbudował most dla kupców w pobliżu dzisiejszego miasta[2]. W późnym XVII i w XVIII w. znajdował się tu trójstyk Królestwa Polskiego, Imperium Osmańskiego i Carstwa Rosyjskiego[3][2].
Historia Olwiopola sięga 1676 roku, kiedy Kozacy założyli twierdzę w celu ochrony przed najazdami Tatarów krymskich[4]. Od 1764 działały tu urząd straży granicznej i urząd celny[4]. Szybki rozwój spowodował, że w 1773 roku został miastem powiatowym. W 1782 nadano nazwę Olwiopol na pamiątkę starożytnego greckiego miasta Olbia[5]. Stanowił część terytorium Siczy Zaporoskiej i Imperium Rosyjskiego. Leży na historycznym Zaporożu.
Bohopol powstał po wzniesieniu przez Polaków twierdzy granicznej[2]. W niej w XVI wieku znajdowała się siedziba klucza wchodzącego w skład należącej do króla Polski królewszczyzny. Prywatne miasto szlacheckie Bohopól położone w powiecie bracławskim w województwie bracławskim w prowincji małopolskiej było w 1789 własnością Stanisława Szczęsnego Potockiego[6]. Zostało zajęte przez Rosję w II rozbiorze Polski w 1793 roku. Leży na historycznym Podolu.
Hołta była wsią założoną przez Kozaków i ukraińskich chłopów, będącą pod panowaniem Imperium Osmańskiego aż do jej aneksji przez Rosję w 1791[2]. Pod koniec XIX wieku posiadała dwa browary, dwie fabryki wód mineralnych i fabrykę żelaza, a populacja przekraczała 4000[7]. Leży w historycznym Jedysanie.
W 1868 roku wybudowano w pobliżu most przez rzekę Boh. Od 1922 część ZSRR.
W latach 1941–1944 podzielony pomiędzy Rumunię (Holta) i Niemcy (Bohopol i Olwiopol). Mieścił się tu podobóz niemieckiego obozu jenieckiego Stalag 305[8].
Urodzeni w mieście
- Edgar de Wahl – estoński lingwista
- Aleksander Gleichgewicht – działacz NSZZ „Solidarność”
Galeria
Cerkiew Opieki Matki Bożej
Rada miasta
Granitowe progi rzeczne w pobliżu miasta
Przypisy
- ↑ Статистичний збірник «Чисельність наявного населення України» на 1 січня 2017 року
- 1 2 3 4 Pervomaisk. [dostęp 2025-05-29]. (ang.).
- ↑ No Holds Barred. [dostęp 2025-05-29]. (ang.).
- 1 2 Ольвіополь. [dostęp 2025-05-29]. (ukr.).
- ↑ Olwiopol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 519.
- ↑ Микола Крикун, Воєводства Правобережної України у XVI-XVIII століттях: Статті і матеріали, Lwów 2012, s. 522.
- ↑ Hołta, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 113.
- ↑ Geoffrey P. Megargee, Rüdiger Overmans, Wolfgang Vogt: The United States Holocaust Memorial Museum Encyclopedia of Camps and Ghettos 1933–1945. T. IV. Indiana University Press, United States Holocaust Memorial Museum, 2022, s. 289. ISBN 978-0-253-06089-1. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Bohopol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 287.
- Hołta, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 113.
- Olwiopol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 519.
