Piaskowiec (Wzgórza Trzebnickie)
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
165 m n.p.m. |
Położenie na mapie gminy Wołów ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu wołowskiego ![]() | |
| 51°23′29″N 16°44′45″E/51,391389 16,745833 | |
Piaskowiec – wzgórze, wzniesienie, położone w obrębie Wzgórz Trzebnickich, w mikroregionie Wzgórz Skrzypińskich. Wierzchołek znajduje się w gminie Wołów, w obrębie ewidencyjnym wsi Siodłkowice. Położony jest na wysokości bezwzględnej wynoszącej 165 m n.p.m.
Położenie i otoczenie
Piaskowiec jest jednym ze wzniesień Wzgórz Trzebnickich[1][2], mezoregionu o identyfikatorze 318.44 (według regionalizacji fizycznogeograficznej opracowanej przez Jerzego Kondrackiego)[1][2][3], należących do Wału Trzebnickiego (makroregion o indeksie 318.4)[1][4]. W ramach tych Wzgórz Trzebnickich wyróżnia się także mikroregion, obejmujący Piaskowiec – Wzgórza Skrzypińskie (mikroregion o indeksie 318.443). Wzniesienie to leży w południowej części wymienionego mikroregionu[1][2][5][6]. Pod względem regionalizacji przyrodniczo-leśnej wzgórze położone jest w mezoregionie Wzgórz Trzebnicko-Ostrzeszowskich[7]. Ponadto warto zaznaczyć, iż obszar ten leży w granicach Parku Krajobrazowego Dolina Jezierzycy[8].
Wzniesienie otoczone jest Wzgórzami Skrzypińskimi, a w ich ramach najbliższymi, nazwanymi wierzchołkami są (począwszy od strony wschodniej w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara): Brzeźnik[5][9], Kraniec[5][10], Swojno[5][11], Kocierz[5][12], Smolno[5][13], Siodłkowicka Góra[5][14], Straszowicka Góra[5][15], Czubatka[5][16], Kozłówka[5][17], Masłowiec[5][18], Lisina[5][19], Łazarzowicka Góra[5][20].
Natomiast pod względem podziału administracyjnego wzniesienie jest położone na terenie gminy Wołów[5][21] (w obrębie ewidencyjnym wsi Siodłkowice[22]). Gmina ta przynależy do powiatu wołowskiego w województwie dolnośląskim[5][21][23].
Charakterystyka
Przyjmuje się, że najwyższy punkt wzgórza Piaskowiec osiąga wysokość bezwzględną wynoszącą 165 m n.p.m.[24][25]. I taka wysokość wzniesienia ujęta jest w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 1954 r. określającym jego nazwę[25]. Niemiecka, przedwojenna mapa z ówczesną nazwą wzniesienia, nie podaje wartości wysokości bezwzględnej położenia koty wierzchołka[24]. Także w niektórych współczesnych opracowaniach, serwisach internetowych czy mapach podawana jest wysokość bezwzględna wierzchołka, przy czym zdarza się, że jest to inna wartość, np. 166 m n.p.m.[7][8][26].
Teren obejmujący masyw wzniesienia zagospodarowany jest w sposób zróżnicowany. Centralna część leży w rejonie zachodniej części zabudowy stanowiącej wieś Siodłkowice, przy czym sam wierzchołek pokryty jest niewielkim zadrzewieniem nie będącym lasem[7][23]. Na północ od tego masywu przepływa Jezierzyca[5][7][23][27]. Ten skłon zagospodarowany jest użytkami rolnymi. Po stronie wschodniej znajduje się główna część zabudowy miejscowości, po stronie południowej znajdują się użytki rolne, a na skłonie zachodnim masywu obszar użytków rolnych oraz obszar lasu[7][23]. W okolicy wierzchołka wzniesienia w otoczeniu wspomnianych zadrzewień znajduje się wyrobisko[21][23][24].
Drogą biegnącą przez wieś i dalej na zachód, przez masyw Piaskowca, nieco na południe od wierzchołka wzniesienia, wytyczone są piesze szlaki turystyczne, w tym jeden ze szlaków św. Jakuba[26] oraz szlak rowerowy[8].
Nazwa
Nazwa własna – Piaskowiec[5][21][23][25] – jest nazwą urzędową. Została ustalona i ujęta w państwowym rejestrze nazw geograficznych na podstawie Zarządzenia nr 70 z dnia 30 marca 1954 r. wydanego przez Prezesa Rady Ministrów (Monitor Polski z 1954 nr 38, poz. 516)[21][25]. Odnosi się ona do ukształtowania terenu należącego do rodzaju wzgórza, wzniesienia. W rejestrze tym przypisano jej identyfikator: PRNG – 205709, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.205709. Podaje on następujące współrzędne geograficzne punktu głównego masywu: szerokość geograficzna – 51°23'29" N, długość geograficzna – 16°44'45" E. W rejestrze tym jest ważna od 27.03.2015 r.[21].
W czasie przynależności tego obszaru do Niemiec wzniesienie nosiło nazwę w języku niemieckim – Sand Berg[24][25].
Przypisy
- 1 2 3 4 Kondracki ↓, s. 278–280.
- 1 2 3 Bugaj-Nawrocka 2017 ↓, s. 20–22.
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 141026 (Trzebnickie Wzgórza).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 141025 (Wał Trzebnicki).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 GUGiK 2025 ↓, Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych.
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 141023 (Grzbiet Trzebnicki).
- 1 2 3 4 5 Lasy Państwowe 2025 ↓, Reg. przyrodniczo-leśna.
- 1 2 3 turystykawgminie.pl 2025 ↓, /mapa/wolow_szlaki/@51.368887,16.719646,13,0.
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205711 (Brzeźnik).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205712 (Kraniec).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205713 (Swojno).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205714 (Kocierz).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205728 (Smolno).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205710 (Siodłkowicka Góra).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205731 (Straszowicka Góra).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205708 (Czubatka).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205579 (Kozłówka).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205578 (Masłowiec).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205730 (Lisina).
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 205580 (Łazarzowicka Góra).
- 1 2 3 4 5 6 PRNG 2025 ↓, PRNG: 205709 (Piaskowiec).
- ↑ GUGiK 2025 ↓, Państwowy Rejestr Granic.
- 1 2 3 4 5 6 UMWD 2025 ↓, BDOT10k.
- 1 2 3 4 UMWD historia 2025 ↓, Grossblatt (1883-1945), Messtischblatt (1905-1944).
- 1 2 3 4 5 Prezes Rady Ministrów 1954 ↓, s. 468 (§ 1).
- 1 2 mapa-turystyczna.pl 2025 ↓, /#51.37290/16.72531/14.
- ↑ PRNG 2025 ↓, PRNG: 46493 (Jezierzyca).
Bibliografia
- Bank Danych o Lasach, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- Agnieszka Bugaj-Nawrocka, Zgrupowania lądowych pluskwiaków różnoskrzydłych (Hemiptera: Heteroptera) wybranych zbiorowisk roślinnych Wzgórz Trzebnickich, Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, 2017 (pol.).
- Dawne mapy i plany miast (Geoportal Dolny Śląsk), Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego; Wydział Geodezji i Kartografii; Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- Geoportal Dolny Śląsk, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego; Wydział Geodezji i Kartografii; Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- Geoportal Krajowy, Główny Urząd Geodezji i Kartografii – Geoportal Krajowy [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski [PDF] (pol.).
- Mapa gminnych szlaków rowerowych - objętych nowym standardem oznakowania [online], Serwis turystykawgminie.pl [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- Mapa turystyczna [online], mapa-turystyczna.pl [dostęp 2025-01-28] (pol.).
- Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – obiekty fizjograficzne [xlsx], gov.pl, 14 maja 2021 [dostęp 2025-01-20] (pol.), Państwowy rejestr nazw geograficznych, Nazwy obiektów fizjograficznych w formacie XLSX; Dane na dzień: 1 stycznia 2025 r.
- Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 marca 1954 r. w sprawie przywrócenia i ustalenia urzędowych nazw obiektów fizjograficznych Dolnego i Górnego Śląska, „Monitor Polski, Dziennik Urzędowy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”, poz. 516 (Nr A-38), Warszawa, 29 kwietnia 1954 (pol.), Prezes Rady Ministrów: Józef Cyrankiewicz.
Linki zewnętrzne
- Piaskowiec [online], Latest in summits in the World [dostęp 2025-01-28] (ang.).
- Piaskowiec [online], 3D Maps & Peaks Identification [dostęp 2025-01-28] (ang.).
_location_map.png)


