Piekarty
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
152[1] |
| Strefa numeracyjna |
48 |
| Kod pocztowy |
05-610[2] |
| Tablice rejestracyjne |
WBR |
| SIMC |
0633001[3] |
Położenie na mapie gminy Promna _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu białobrzeskiego  | |
 51°42′44″N 20°53′17″E/51,712222 20,888056[4] | |
Piekarty dawniej też Piekarty-Kożuszki – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie białobrzeskim, w gminie Promna[3][5]. Przez miejscowość przepływa struga Borówka.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0633018 | Domaniewo | część wsi |
| 0633024 | Nowe Piekarty | część wsi |
Wieś szlachecka Pikarty położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie grójeckim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Historia
W 1409 roku w Księdze Ziemi Czerskiej zapisano informacje o wsi Picarthi. Była to właśnie obecna wieś Piekarty. Podobnie jak Lekarcice ta wieś ma niemieckie korzenie. Informuje o tym nazwa wsi pochodząca od niemieckiego słowa Pikart (Pikard).
Kolejne wzmianki pochodzą z 1441 i 1469.
Z tej wsi pochodzi ród Pikarskich. Przodkiem rodu był Jan, sędzia ziemi czerskiej, który otrzymał od książąt mazowieckich miasto Latowicze oraz liczne wsie w tym Piekarty. Latowicze wróciły pod zarząd książęcy a Piekarty stały się siedzibą rodową następcy Jana jego syna Przecława, podstolego czerskiego. Jego z kolei synem był Tobiasz mający sześciu synów: Andrzeja, Jakuba, Jana, Jurgiana, Stanisława i Zacheusza.
W połowie XVI wieku dziedzicem wsi był Jan Pikarski a po nim dziedziczył jego brat Jurgian. Po Jurgianie dziedzicem był jego syn Stanisław dziedziczący wieś na przełomie XVI i XVII wieku.
W połowie XVII wieku Anna Pikarska wyszła za mąż za Stanisława Biejkowskiego wnosząc w posagu Piekarty. Po Biejkowskich w XVIII wieku wieś należała do różnych rodów ziemiańskich aż trafiło w ręce Domańskich.
Piekarty aż do pierwszej połowy XX wieku były folwarkiem szlacheckim zwanym Piekarty-Kożuszki. Uwłaszczenie z 1864 nie objęło tej wsi.
W 1921 Piekarty liczyły 4 domy i 112 mieszkańców. Osada należała do gminy Promna i parafii Goszczyn. Właścicielem ziemskim był Stanisław Domański. Folwark liczył 401 ha.
Do dzisiaj zachowało się zachodnie skrzydło dworu z XIX wieku[8]. W budynku przez wiele lat mieściła się szkoła podstawowa dla okolicznych dzieci.
Przypisy
- ↑ Raport o stanie gminy Promna w 2023. Liczba mieszkańców w dn. 31.12.2023 s. 5
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 917 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- 1 2 3 GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 100142
- 1 2 Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
- ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2024-01-01]
- ↑ Piekarty - Polskie Zabytki - Katalog zamków, pałaców i dworów w Polsce [online], www.polskiezabytki.pl [dostęp 2020-07-09].
Linki zewnętrzne
- Piekarty-Kożuszki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 76.
- Strona gminy. Historia miejscowości