Pierwiastki piątego okresu
Pierwiastki piątego okresu – pierwiastki chemiczne znajdujące się w piątym okresie (rzędzie) układu okresowego pierwiastków. Piąty okres zawiera 18 pierwiastków, z których jedynie dwa są niemetalami a inne dwa – półmetalami.
Znaczenie i występowanie
Okres piąty zawiera m.in.: technet, pierwszy otrzymany sztucznie pierwiastek i nie posiadający stabilnych izotopów, dwa najcięższe pierwiastki, które mają biologiczne znaczenie: jod[1] i molibden[2] oraz niob, który ma największą ze wszystkich pierwiastków głębokość wnikania pola magnetycznego. Niektóre metale przejściowe, np. rod, są często wykorzystywane w jubilerstwie z uwagi na swoją wysoką połyskliwość[3].
Okres piąty jest znany z występowania wielu przypadków promocji elektronowej.
| Z | Symbol | Nazwa | Właściwości metaliczne | Konfiguracja elektronowa |
|---|---|---|---|---|
| 37 | Rb | Rubid | metal alkaliczny | [Kr] 5s1 |
| 38 | Sr | Stront | metal ziem alkalicznych | [Kr] 5s2 |
| 39 | Y | Itr | metal przejściowy | [Kr] 4d1 5s2 |
| 40 | Zr | Cyrkon | metal przejściowy | [Kr] 4d2 5s2 |
| 41 | Nb | Niob | metal przejściowy | [Kr] 4d4 5s1 (*) |
| 42 | Mo | Molibden | metal przejściowy | [Kr] 4d5 5s1 (*) |
| 43 | Tc | Technet | metal przejściowy | [Kr] 4d5 5s2 |
| 44 | Ru | Ruten | metal przejściowy | [Kr] 4d7 5s1 (*) |
| 45 | Rh | Rod | metal przejściowy | [Kr] 4d8 5s1 (*) |
| 46 | Pd | Pallad | metal przejściowy | [Kr] 4d10 (*) |
| 47 | Ag | Srebro | metal przejściowy | [Kr] 4d10 5s1 (*) |
| 48 | Cd | Kadm | metal przejściowy | [Kr] 4d10 5s2 |
| 49 | In | Ind | metal | [Kr] 4d10 5s2 5p1 |
| 50 | Sn | Cyna | metal | [Kr] 4d10 5s2 5p2 |
| 51 | Sb | Antymon | półmetal | [Kr] 4d10 5s2 5p3 |
| 52 | Te | Tellur | półmetal | [Kr] 4d10 5s2 5p4 |
| 53 | I | Jod | niemetal – fluorowiec | [Kr] 4d10 5s2 5p5 |
| 54 | Xe | Ksenon | gaz szlachetny | [Kr] 4d10 5s2 5p6 |
(*) występuje promocja elektronowa
Przypisy
- ↑ Iodine. 3rd1000.com. [dostęp 2012-08-13]. (ang.).
- ↑ WebElements Periodic Table of the Elements | Molybdenum | biological information. Webelements.com. [dostęp 2012-08-13]. (ang.).
- ↑ Theodore Gray: The Elements: A Visual Exploration of Every Known Atom in the Universe. New York: Black Dog & Leventhal Publishers, 2009. ISBN 978-1-57912-814-2. (ang.).