Pierwoszyno

Pierwoszyno
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

pucki

Gmina

Kosakowo

Liczba ludności (I kw. 2018)

1029

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

81-198[1]

Tablice rejestracyjne

GPU

SIMC

0164173

Położenie na mapie gminy Kosakowo
Mapa konturowa gminy Kosakowo, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pierwoszyno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Pierwoszyno”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Pierwoszyno”
Położenie na mapie powiatu puckiego
Mapa konturowa powiatu puckiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pierwoszyno”
Ziemia54°35′51″N 18°29′58″E/54,597500 18,499444[2]
Pierwoszyno i Pierwoszyńskie Pustki na mapie Kępy Oksywskiej z lat 30.

Pierwoszyno (kaszb. Pierwòszëno, niem. Pierwoschin)[3] – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Kosakowo.

Wieś duchowna położona była w II połowie XVI wieku w powiecie puckim województwa pomorskiego[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

W miejscowości znajduje się parafia rzymskokatolicka, należąca do dekanatu Gdynia-Oksywie, archidiecezji gdańskiej.

Historia

Przed 1772 rokiem wzmiankowana pod nazwą Pirwaszyno[5]. W latach zaboru pruskiego 1772–1919 wieś nosiła kolejno nazwy w języku niemieckim: Pirwaschin i Pierwoschin.

W końcu 1892 r. wieś zamieszkiwało 221 Kaszubów katolików i 15 Niemców ewangelików, łącznie 236 osób.[6]

W 1913 r. miejscowość liczyła 308 mieszkańców. We wsi była karczma, której właścicielem był Johann Kriesel. Było 4 znacznych posiadaczy ziemskich: J. Bigott, Josef Krause, A. Welter i Johann Wilma. Sklep kolonialno-spożywczy prowadził Klemens Pieper.[7]

Do czasu rozbudowy przez Niemców tymczasowego lądowiska w Babich Dołach do parametrów lotniska wojskowego w pierwszych latach II wojny światowej na południe od Pierwoszyna istniała przyfolwarczna osada kaszubska o nazwie Pierwoszyńskie Pustki (kaszb. Pierwòszińsczé Pùstczi lub też Kreft, niem. Kreftsfelde, do 1881 r. Abbau von Pierwoschin)[3], której zabudowa (54°35′28″N 18°30′07″E) została rozebrana przez okupanta. Folwark ten należał do rodziny Kreftów, np. w 1913 r. właścicielem był Albert Kreft,[7] stąd nazwa Kreftfelde (pole Krefta).

W latach II wojny światowej w ramach systematycznych działań prowadzonych przez Niemców, by wprowadzić do przestrzeni publicznej absolutnie germańskie nazewnictwo nazwę Krefsfelde przeniesiono na całe Pierwoszyno. Zastąpiono w ten sposób stosowaną w czasach pruskich nazwę Pierwoschin.[8]

Infrastruktura

  • Boiska do gry w piłkę nożną, koszykówkę i siatkówkę, kort tenisowy
  • Kościół parafialny[9]
  • Dom kultury[10]

Znane osoby

  • w 1882 urodził się August Krause, burmistrz miasta Gdyni
  • w 1895 urodził się Włodzimierz Klein, znany urzędnik miasta Gdyni

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 937 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 100730
  3. 1 2 Dr F. Lorentz „Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem” (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3).
  4. ↑ Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku : suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021, k. 1.
  5. ↑ Pierwoschin.
  6. ↑ Stefan Ramułt, Statystyka ludności kaszubskiej, Akademia Umiejȩtności, 1899 [dostęp 2025-04-08], s.47.
  7. 1 2 Adressbuch aller Länder der Erde, der Kaufleute, Fabrikanten, Gewerbetreibenden, Gutsbesitzer etc, Leuchs, 1894, s. 135 [dostęp 2025-05-04] (niem.).
  8. ↑ Germanizacja nazw miejscowości w okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie 1939-1945. Wybór źródeł. Wstęp i opracowanie Mateusz Kubicki. Wydawnictwo IPN. Gdańsk-Warszawa 2012. s.79
  9. ↑ Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego – Pierwoszyno [online], diecezja.gda.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-04] (pol.).
  10. ↑ Dom kultury w Pierwoszynie.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.