Pieszek czarnogłowy
| Calathus melanocephalus | |
| (Linnaeus, 1758) | |
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina |
Pterostichinae |
| Plemię |
Pterostichini |
| Podplemię |
Calathina |
| Rodzaj | |
| Podrodzaj |
(Neocalathus) |
| Gatunek |
pieszek czarnogłowy |
Pieszek czarnogłowy[1] (Calathus (Neocalathus) melanocephalus) – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny Pterostichinae.
Opis
Osiąga długość ciała od 6 do 8 mm. Pokrywy i głowa czarne. Przedplecze zwykle czerwono-żółte, ale czasem może być czarne. Trzeci międzyrząd pokryw z punktacją grzbietową. Penis silnie zakrzywiony na wierzchołku. Wśród europejskich przedstawicieli rodzaju Calathus, podane cechy charakteryzują również Calathus mollis erythroderus. Różni się on prawą paramerą, która u pieszka czarnogłowego rozszerza się ku wierzchołkowi i uzbrojona jest w wyraźny haczyk. U C. mollis haczyk ten jest mały lub go brak, a paramera nie rozszerza się ku wierzchołkowi[2].
Ekologia i zoogeografia
Gatunek pospolity, występujący od nizin po rejony górskie[1]. Żyje na terenach otwartych i w lasach na różnych typach gleby, preferując jednak gleby piaszczyste bądź z domieszką żwiru, stąd często wykazywany z pól uprawnych. Unika gleb skrajnie wilgotnych[3].
Rozprzestrzeniony jest w całej Europie, a ponadto występuje w Afryce Północnej, na Azorach, Kaukazie, Syberii, w Azji Mniejszej, północnej Mongolii[3] i Azji Środkowej[4]. Podawany z Afganistanu, Algierii, Albanii, Armenii, Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Białorusi, Chorwacji, Czech, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Gruzji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Islandii, Kirgistanu, Izraela, Liechtensteinu, Litwy, Łotwy, Macedonii Północnej, Maroka, Mołdawii, Mongolii, Niemiec, Norwegii, Polski, Rumunii, Rosji, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji, Tadżykistanu, Turcji, Tunezji, Ukrainy, Węgier i Wielkiej Brytanii[4].
W Polsce występuje tylko podgatunek nominatywny Calathus melanocephalus melanocephalus[5].
Systematyka
Wyróżniono 5 podgatunków tego chrząszcza[4]:
- Calathus melanocephalus antoinei Puel, 1939
- Calathus melanocephalus furvus Tschitscherine, 1895
- Calathus melanocephalus melanocephalus Linneusz, 1758
- Calathus melanocephalus paphlagonicus Maran, 1935
- Calathus melanocephalus purkynei Maran, 1935
Przypisy
- 1 2 Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 134.
- ↑ Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987.
- 1 2 Calathus melanocephalus na Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-01-03].
- 1 2 3 C. melanocephalus w Carabidae of the World. [dostęp 2014-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-04)].
- ↑ Mieczysław Stachowiak: Przegląd systematyczny biegaczowatych Polski (Coleoptera, Carabidae) – wersja skrócona. 25 stycznia 2008. [dostęp 2014-01-03].