Pipil rudoboczny

Pipil rudoboczny
	Pipilo erythrophthalmus
	(Linnaeus, 1758)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	pasówki
Rodzaj	Pipilo
Gatunek	pipil rudoboczny
Synonimy
	Fringilla erythrophthalma Linnaeus, 1758;
	Fringilla erythrophthalma Linnaeus, 1758;
Podgatunki
	P. e. erythrophthalmus (Linnaeus, 1758); P. e. canaster A. H. Howell, 1913; P. e. rileyi Koelz, 1939; P. e. alleni Coues, 1871;
	P. e. erythrophthalmus (Linnaeus, 1758); P. e. canaster A. H. Howell, 1913; P. e. rileyi Koelz, 1939; P. e. alleni Coues, 1871;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym występuje przez cały rok przeloty zimowiska

Pipil rudoboczny^[4] (Pipilo erythrophthalmus) – gatunek ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae), zamieszkujący środkową i wschodnią część Ameryki Północnej. Nie jest zagrożony wyginięciem..

Systematyka

Wyróżniono cztery podgatunki P. erythrophthalmus^[5]^[2]:

P. erythrophthalmus erythrophthalmus – pipil rudoboczny^[4] – południowo-środkowa i południowo-wschodnia Kanada do wschodnio-środkowych USA.
P. erythrophthalmus canaster – interior południowo-wschodnich USA.
P. erythrophthalmus rileyi – wybrzeża południowo-wschodnich USA z wyjątkiem środkowej i południowej Florydy.
P. erythrophthalmus alleni – pipil białooki^[4] – Floryda.

Morfologia

Długość ciała 17,3–20,6 cm, masa ciała: 32,1–52,3 g^[2]. Wierzch ciała, gardło oraz pierś czarne; boki rdzawe, brzuch biały; na czarnych skrzydłach i ogonie widoczny biały rysunek. Samica podobna, lecz zamiast koloru czarnego, pióra są brązowe. Młode ptaki z wierzchu bardziej brązowe, od spodu jasne, w gęste kreski. U samców z zachodu zasięgu widać białe plamy na grzbiecie. Tęczówki u wschodnich i zachodnich podgatunków czerwone, u południowych białe.

Zasięg, środowisko

Zarośla w środkowej i wschodniej części Ameryki Północnej, z wyjątkiem obszarów preriowych o niskiej trawie. Północne populacje na zimę odlatują na południe.

Status

IUCN uznaje pipila rudobocznego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 2000 roku^[3]. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji lęgowej na około 28 milionów osobników^[6] (IUCN podaje wartość 11 milionów, jednak bez wskazania źródła danych^[3]). Trend liczebności populacji uznawany jest obecnie za stabilny^[3], choć według szacunków North American Breeding Bird Survey w latach 1966–2015 spadła o 49%^[6].

Przypisy

↑ Pipilo erythrophthalmus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 3 Rising, J. & Bonan, A.: Eastern Towhee (Pipilo erythrophthalmus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (7 grudnia 2015)].
1 2 3 4 Pipilo erythrophthalmus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
1 2 3 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Passerellidae Cabanis & Heine, 1850-51 - pasówki - New world sparrows and allies (wersja: 2021-01-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-10].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World Sparrows, Bush Tanagers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-10]. (ang.).
1 2 Eastern Towhee Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-02-10]. (ang.).

Bibliografia

Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Pipilo erythrophthalmus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] 1 2 3 Rising, J. & Bonan, A.: Eastern Towhee (Pipilo erythrophthalmus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (7 grudnia 2015)].

[iucn-3] 1 2 3 4 Pipilo erythrophthalmus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] 1 2 3 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Passerellidae Cabanis & Heine, 1850-51 - pasówki - New world sparrows and allies (wersja: 2021-01-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-10].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World Sparrows, Bush Tanagers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-10]. (ang.).

[aablh-6] 1 2 Eastern Towhee Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-02-10]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]