Podabrus alpinus
| Podabrus alpinus | |||||
| (Paykull, 1798) | |||||
_(24502647273).png) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Infrarząd | |||||
| Nadrodzina | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina |
Cantharinae | ||||
| Plemię |
Podabrini | ||||
| Rodzaj |
Podabrus | ||||
| Gatunek |
Podabrus alpinus | ||||
| |||||
Podabrus alpinus – gatunek chrząszcza z rodziny omomiłkowatych i podrodziny Cantharinae. Borealno-górski, rozmieszczony od Pirenejów po Syberię. Zasiedla lasy. Owady dorosłe żerują na owadach i pyłku.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1798 roku przez Gustafa von Paykulla pod nazwą Cantharis alpina[1].
Morfologia
Chrząszcz o podłużnym ciele długości od 11 do 14 mm. Głowa jest wydłużona, wąska, za oczami szyjowato przewężona, o długich skroniach. Ubarwienie głowy jest czarne z żółtawym do pomarańczowego przodem lub jednolicie brązowożółte do czerwonego. Między podstawami czułków brak jest podłużnego wcięcia[2]. Oczy są wyłupiaste. Czułki są pomarańczowe u nasady, ale ku szczytom ciemnieją[3]. Szwy gularne na spodzie głowy stykają się[2]. Przedplecze jest jednolicie brązowożółte do czerwonego lub czarne z żółtymi do czerwonych obrzeżeniami bocznymi. Kształt ma poprzeczny, około półtorakrotnie szerszy niż dłuższy, z szeroką podstawą, wklęsłą krawędzią tylną i ostrymi kątami tylnymi. Pokrywy pomarańczowe, brązowożółte lub czarne[3][2], w ostatnim przypadku czasem z wąskim czerwonym obrzeżeniem przedniej połowy krawędzi bocznych[2]. Powierzchnię pokryw porasta skąpe, krótkie owłosienie[3][2]. Barwa odnóży jest całkowicie pomarańczowa lub pomarańczowa z ciemniejszymi udami[3].
Ekologia i występowanie
Owad o rozsiedleniu borealno-górskim[4]. Występuje głównie na pogórzach i w górach[5][2], gdzie dochodzi do rzędnych około 2000 m n.p.m.[5] (w Tatrach do 1500 m n.p.m.[4]). Częsty jest zwłaszcza w reglu dolnym. Nie przekracza górnej granicy lasu[4]. Na nizinach jest rzadko spotykany, znany z rozproszonych stanowisk[2][5][4], związany z naturalnymi i mało zmienionymi drzewostanami w większych kompleksach leśnych[4], najczęściej w rejonach pagórkowatych[5]. Owady dorosłe pojawiają się w maju i obserwowane są do lipca lub sierpnia[5][3]. Spotykane są na krzewach, młodych sosnach, kwiatach selerowatych i leżącym drewnie[5]. Żerują na owadach i pyłku[3]. Loty odbywają koło drzew w ciepłe wieczory. Przylatują do sztucznych źródeł światła[5].
Gatunek palearktyczny o rozmieszczeniu eurosyberyjskim[4]. W Europie znany jest z Irlandii, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy[6], Rumunii[5] i europejskiej części Rosji[6]. Na zachód sięga Pirenejów, a na północ Półwyspu Kolskiego. Poza Europą znany jest z Turcji[5] oraz północno-zachodniej Syberii[4][7].
Przypisy
- ↑ Gustav Paykull: Fauna Svecica - Insecta. Band 1. Upsala: 1798, s. 259. (łac.).
- 1 2 3 4 5 6 7 Arved Lompe: Gattung Podabrus Westw.. [w:] Käfer Europas [on-line]. Coleonet.de, 2010. [dostęp 2023-07-27].
- 1 2 3 4 5 6 Podabrus alpinus. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-07-28].
- 1 2 3 4 5 6 7 Antoni Kuśka, Omomiłki (Coleoptera, Cantharidae): Cantharinae i Silinae Polski, „Monografie Fauny Polski”, 21, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, 1995.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (10), 1985.
- 1 2 Podabrus (Podabrus) alpinus (Paykull, 1798). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-07-28].
- ↑ Sergey V. Kazantsev. An annotated checklist of Cantharoidea (Coleoptera) of Russia and adjacent territories. „Russian Entomological Journal”. 20 (4), s. 387–410, 2011. DOI: 10.15298/rusentj.20.4.05.