Porąbka (Sosnowiec)

Porąbka
Dzielnica Sosnowca
Ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Sosnowiec

Prawa miejskie

1967–1972

W granicach Sosnowca

1975

SIMC

943664

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

41-216

Tablice rejestracyjne

SO

Położenie na mapie Sosnowca
Mapa konturowa Sosnowca, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Porąbka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Porąbka”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Porąbka”
Ziemia50°16′48″N 19°13′20″E/50,280000 19,222222

Porąbka – wschodnia dzielnica Sosnowca o statusie jednostki pomocniczej gminy[1].

Do 1967 r. Porąbka była wsią, której historia sięga średniowiecza[2][3]. W spisanej w latach 1470–1480 księdze „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” Jan Długosz wymienia Porąbkę wśród wsi jako „Porambka”[4]. W latach 1967–1973 Porąbka była samodzielnym miastem w powiecie będzińskim[5], a w okresie 1973-1975 dzielnicą Kazimierza Górniczego[6]. W 1975 r. została włączona do Sosnowca[7].

Porąbka graniczy od północnego zachodu z Zagórzem, od północnego wschodu z Kazimierzem i Ostrowami Górniczymi, od południowego zachodu z Klimontowem a od południowego wschodu z Maczkami. Jest przecięta torowiskiem historycznej Kolei Iwangorodzko-Dąbrowskiej posiadającym tutaj stację, jednak rzadko już używanym na tym odcinku, a w części zachodniej drogą ekspresową S1 posiadającą tutaj węzeł o charakterze miejskim[8].

Współcześnie do Porąbki zalicza się historycznie odrębne Zawodzie (określane czasem jako Porąbka-Zawodzie), wzajemnie oddzielone przepływającą tutaj rzeką Bobrek. W przeszłości w Zawodziu łączyły się ważne szlaki komunikacyjne będzińsko-krakowski i sławkowsko-modrzejowski. Połączony szlak prowadził na północ, a po przecięciu brodu na Bobrku, rozchodził się w trzy strony: do Strzemieszyc Wielkich (na północny wschód, przez wieś Porąbka), Będzina i Modrzejowa[8].

W dzielnicy wyodrębnia się:

  • Zawodzie
    • Nowe Zawodzie
    • Pekin Zawodzie
    • Stare Zawodzie
  • Galot
  • Juliusz i os. Juliusz
  • kolonia Zabobrek
  • Poręba Wielka

W 2015 r. w obszarze Porąbki utworzono jednostkę pomocniczą gminy - Dzielnicę Porąbka[1].

Data Wydarzenie
1326Pierwsza informacja pisana o Porąbce. Pierwotnie obejmowała ona w przybliżeniu teren dzisiejszych dzielnic Sosnowca: Porąbka, Kazimierz Górniczy, Ostrowy Górnicze i Maczki[8].
5 sierpnia 1390Abraham z Wojkowa sprzedaje Porąbkę biskupowi krakowskiemu Janowi Radlicy za 250 grzywien groszy praskich. Odtąd do końca epoki przedrozbiorowej Porąbka wchodzi w skład sławkowskiego klucza dóbr biskupich[9].
1827Porąbka liczy 100 domów i 577 mieszkańców.
1905–1913Budowa osiedla robotniczego (tzw. Kolonia Pekin) dla pracowników kopalń „Kazimierz” i „Juliusz”[10].
6 stycznia 1913W Porąbce urodził się Edward Gierek[8].
1 czerwca 1939Uruchomienie pierwszego połączenia autobusowego na trasie Śródmieście Sosnowca - Maczki.
1 maja 1959Uruchomienie połączenia tramwajowego ze Śródmieściem Sosnowca[8].
1967Uzyskanie praw miejskich[8].
1 stycznia 1973Utrata statusu miasta, przyłączenie do Kazimierza Górniczego[11].
1975 Razem z Kazimierzem Górniczym włączona w granice Sosnowca[8]

Zabytki

  • Kościół NMP Częstochowskiej – świątynia, o cechach neogotyckich, powstała z budynku zbornego (cechowni) kopalni „Kazimierz", który w 1924 r. został zaadaptowany do celów sakralnych.

Inne obiekty i miejsca

Osoby związane z Porąbką

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Uchwała nr 230/XXI/2015 w sprawie utworzenia jednostki pomocniczej – Dzielnicy Porąbka. [online], www.bip.um.sosnowiec.pl [dostęp 2024-01-26].
  2. ↑ Robert Krzysztofik, Dawna granica państwowajako czynnik miastotwórczy niektórych osiedlina obszarze współczesnego Sosnowca, [w:] W: J. Runge (red.), Granice, obszary przygraniczne, euroregiony, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2003, s. 218, 225.
  3. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VIII - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2022-01-17].
  4. ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 205.
  5. ↑ Dz.U. z 1966 r. nr 52, poz. 318
  6. ↑ Zmiany administracyjne miast 1945-1984, t. Statystyka regionalna 7, Warszawa 1985, s. 170, 233, 238, 244.
  7. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 maja 1975 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach katowickim i opolskim. [online], www.isap.sejm.gov.pl [dostęp 2024-01-26].
  8. 1 2 3 4 5 6 7 Porąbka (Sosnowiec) – WikiZagłębie [online], wikizaglebie.pl [dostęp 2022-01-17].
  9. ↑ Henryk Kocot, Porąbka – historia wsi z rycerskim rodowodem, „Nowe Zagłębie” (1/7), Sosnowiec: Związek Zagłębiowski, 2010, s. 55-56, ISSN 1689-5282 [dostęp 2024-11-05] (pol.).
  10. ↑ Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 2: Zagłębie Dąbrowskie, Ziemia Rybnicka, Ziemia Wodzisławska, Łódź 2023, s. 64.
  11. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
  12. ↑ Mateusz Załęski, Włodzimierz Mazur będzie patronem jednego z parków [online], Twoje Zagłębie, 22 stycznia 2019 [dostęp 2020-12-15] (pol.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.