Poręba Dzierżna
| wieś | |
 Poręba Dzierżna po spacyfikowaniu przez Niemców | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
446[1] |
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Kod pocztowy |
32-340[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KOL |
| SIMC |
0224573 |
Położenie na mapie gminy Wolbrom _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olkuskiego  | |
 50°25′47″N 19°47′14″E/50,429722 19,787222[3] | |
Poręba Dzierżna – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Wolbrom.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0224580 | Brzezina | część wsi |
| 0224596 | Druga Kolonia | część wsi |
| 0224604 | Dworskie | część wsi |
| 0224610 | Kąty | część wsi |
| 0224627 | Pierwsza Kolonia | część wsi |
| 0224633 | Sadziska | część wsi |
| 0224640 | Studniska | część wsi |
| 0224656 | Szpital | część wsi |
| 0224662 | Warszawa | część wsi |
| 0224679 | Zielona | część wsi |
| 0224685 | Żabiniec | część wsi |
W XIX w. wieś była siedzibą gminy Poręba Dzierżna. W latach 1954-1960 wieś była siedzibą gromady Poręba Dzierżna, po jej likwidacji w gromadzie Łobzów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Pacyfikacja wsi Poręba Dzierżna
7 sierpnia 1944 roku około godziny 9 na drodze z Poręby Dzierżnej do Udorza, partyzanci Armii Ludowej urządzili zasadzkę na hitlerowców. W potyczce zginęło czterech (niektóre źródła mówią o dwóch) niemieckich żołnierzy. W odwecie około godziny 13 oddziały niemieckie otoczyły wieś, przeszukały gospodarstwa, wyprowadzając z nich 40 mężczyzn, których zaprowadzono na plac Jana Laskowskiego, ustawiono pod ścianą jednej ze stodół i rozstrzelano, podpalając następnie stodołę. Od kul zginęło 39 Polaków, jednemu udało się zbiec z miejsca egzekucji (według niektórych relacji zbiegło kilku i ukryli się w łanach zboża lub u mieszkańców sąsiedniej wsi Chlina[6]). Niemcy spalili też 2/3 zabudowań we wsi. W miejscu tragedii ustawiono pamiątkowy obelisk. Ofiary spoczywają w zbiorowej mogile na miejscowym cmentarzu parafialnym. Dla upamiętnienia martyrologii, wieś została odznaczona w 1983 roku orderem Krzyża Grunwaldu III Klasy.
Zabytki
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7]:
- Kościół pw. św. Marcina, dzwonnica, otoczenie oraz drzewostan. Obiekt leży na małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej[8].
- Dwór wraz z otaczającym parkiem oraz warzywnik, sad, stawy rybne i część leśna.
Przyroda
W okolicach wsi bierze początek Porębianka, dopływ Udorki.
Religia
Kościół jest siedzibą parafii pw. św. Marcina, należącej do dekanatu wolbromskiego – św. Katarzyny, diecezji sosnowieckiej.
_(30318099360).jpg)
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 955 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 108622
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Supremo Sp., Wolbrom - Rocznica tragedii w Porębie Dzierżnej [online], www.wolbrom.pl [dostęp 2018-09-01].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.
- ↑ Kościół pw. św. Marcina w Porębie Dzierżnej. [w:] Szlak Architektury Drewnianej [on-line]. Małopolska Organizacja Turystyczna. [dostęp 2012-10-01].
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Kolonie | |
| Osady | |
| Integralne cz. miejscowości |
|
