Próchnal kasztanokrywek

Próchnal kasztanokrywek
Euryusa castanoptera
Kraatz, 1856
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

kusakowate

Podrodzina

rydzenice

Plemię

Homalotini

Podplemię

Bolitocharina

Rodzaj

próchnal

Podrodzaj

Euryusa s.str.

Gatunek

próchnal kasztanokrywek

Synonimy
  • Oxypoda laticollis Thomson, 1855

Próchnal kasztanokrywek[1] (Euryusa castanoptera) – gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych i podrodziny rydzenic. Zamieszkuje Europę.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1856 roku przez Ernsta Gustava Kraatza[2][3].

Morfologia

Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 2,8 do 3,1 mm. Wierzch ciała porasta wyraźne i dość grube owłosienie. Głowa jest ciemnobrązowa. Czułki są przeciętnie zgrubiałe i mają kolor rdzawoczerwony. Przedplecze jest szerokie, znacznie szersze od głowy, lekko wysklepione, najszersze tuż za środkiem długości, ubarwione brązowo. Tylna jego krawędź jest lekko wypukła, a tylne kąty silnie stępione. Bardzo wyraźnie punkty na przedpleczu oddalone są na dystanse mniej więcej równe ich średnicom. Pokrywy są rdzawobrązowe, za barkami nie węższe niż przedplecze i co najmniej tak długie jak ono. Odwłok jest ciemnobrązowy z lekko rozjaśnionymi tylnymi brzegami tergitów. Samiec ma na piątym tergicie podłużny kil, a na tergicie szóstym kil słabiej zaznaczony[4].

Ekologia i występowanie

Owad ten bytuje pod przegrzybiałą korą drzew liściastych, wśród mchów, wśród opadłego listowia u nasady starych drzew oraz w mrowiskach mrówek, najchętniej z rodzaju Lasius[5][1].

Gatunek palearktyczny, głównie wschodnioeuropejski[1]. Znany jest z Francji, Belgii, Niemiec, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Macedonii Północnej i europejskiej części Rosji[2], gdzie na północ sięga po Karelię[5][1].

W całym zasięgu występowania jest owadem rzadko spotykanym. Zaliczany jest do reliktów dna lasu[1]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek zagrożony wymarciem (EN)[6].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 Andrzej Szujecki: Kusakowate (Staphylinidae) lasów Polski. Aspekt różnorodności i monitoringu zooindykacyjnego. Warszawa: Lasy Państwowe, 2017. ISBN 978-83-65659-00-2.
  2. 1 2 M. Schülke, A. Smetana: Staphylinidae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea-Staphylinoidea. I. Löbl, D. Löbl (red.). Wyd. Brill. Leiden, Boston: 2015, s. 428.
  3. Gustav von Kraatz: Naturgeschichte der Insekten Deutschlands, Abteilung 1, Coleoptera, vol. 2, Staphylinii. Lief. 1-2. Berlin: Nicolaische Buchhandlung, 1856.
  4. Arved Lompe: Gattung Euryusa Er.. [w:] Käfer Europas [on-line]. [dostęp 2024-11-02].
  5. 1 2 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae, część 3: Aleocharinae. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (8), 1981.
  6. Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.