Pręgomysz

Pręgomysz
	Lemniscomys
	Trouessart, 1881
	; Pręgomysz berberyjska (L. barbarus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Plemię	Arvicanthini
Rodzaj	pręgomysz
	Typ nomenklatoryczny
	Mus barbarus Linnaeus, 1766
Gatunki
	10 gatunków – zobacz opis w tekście
	10 gatunków – zobacz opis w tekście

Pręgomysz^[2] (Lemniscomys) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 81–161 mm, długość ogona 70–160 mm, długość ucha 7–21 mm, długość tylnej stopy 19–33 mm; masa ciała 22–82 g^[4]^[6].

Systematyka

Rodzaj (w randze podrodzaju w obrębie Mus) zdefiniował w 1881 roku francuski zoolog Édouard Louis Trouessart w artykule zatytułowanym Tabela synoptyczna rodzin i podrodzin żyjących i kopalnych gryzoni, opublikowanym w czasopiśmie „Bulletin de la Société d’Études scientifiques d’Angers”^[1]. Trouessart wymienił kilka gatunków – Mus lineato affinis Hedenborg, 1839 (nomen dubium), Mus barbarus Linnaeus, 1767, Mus dorsalis A. Smith, 1845 (= Arvicanthis dorsalis rosalia O. Thomas, 1904), Golunda pulchella J.E. Gray, 1864 (= Mus striatus Linnaeus, 1758), Mus zebra Heuglin, 1864, Mus pumilio Sparrman, 1784, Mus lineatus F. Cuvier, 1829 (= Mus pumilio Sparrman, 1784), Mus univittatus W. Peters, 1876 i Mus trivirgatus Temminck, 1853 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Mus barbarus Linnaeus, 1766 (pręgomysz berberyjska).

Etymologia

Lemniscomys: gr. λημνισκος lēmniskos ‘wstęga, opaska’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[7].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]^[6]^[3]^[2]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[4]^[6]^[a]	Status IUCN^[9]
Lemniscomys barbarus	(Linnaeus, 1766)	pręgomysz berberyjska	gatunek monotypowy	wąski przybrzeżny pas w Maroku, Algierii i Tunezji, głównie na północ od gór Atlas; zakres wysokości: do 1000 m n.p.m.	DC: 10,1–12,1 cm DO: 11–14,5 cm MC: 28–56 g	LC
Lemniscomys rosalia	(O. Thomas, 1904)	pręgomysz jednopręga	gatunek monotypowy	Afryka Wschodnia i Południowa, od Kenii na południe do północno-wschodniej Południowej Afryki, na zachód do południowej Angoli i północnej Namibii; zakres wysokości: do 1200 m n.p.m.	DC: 9,6–16,1 cm DO: 8,8–16 cm MC: 33–82 g	LC
Lemniscomys roseveari	van der Straeten, 1980	pręgomysz zambijska	gatunek monotypowy	endemit Zambii: znany z 2 miejsc (Zambezi i Solwezi); prawdopodobnie szeroko rozpowszechniony	DC: 11,3–13,7 cm DO: 12,3–15,3 cm MC: brak danych	DD
Lemniscomys griselda	(O. Thomas, 1904)	pręgomysz angolska	gatunek monotypowy	Angola i sąsiadujące części Demokratycznej Republiki Konga i północno-zachodniego Zimbabwe	DC: 11,6–13,8 cm DO: 11,8–14,9 cm MC: brak danych	LC
Lemniscomys zebra	(Heuglin, 1864)	pręgomysz zebrowana	gatunek monotypowy	suche sahelo-sudańskie sawanny od Senegalu na wschód do Erytrei, na południe do południowej Tanzanii; zakres wysokości: do 1220 m n.p.m.	DC: 9,6–11,9 cm DO: 11–13,3 cm MC: 24–60 g	LC
Lemniscomys striatus	(Linnaeus, 1758)	pręgomysz smugowa	gatunek monotypowy	tropikalna Afryka od Senegalu na wschód do zachodniej Kenii, na południe do północnej Angoli, południowej Demokratycznej Republiki Konga, północno-wschodniej Zambii i północnego Malawi; izolowane populacje w Gwinei Bissau, południowo-zachodnim Sudanie i południowo-zachodniej Etiopii; zakres wysokości: 0–1700 m n.p.m.	DC: 9,7–13,9 cm DO: 9,6–15,3 cm MC: 28–67 g	LC
Lemniscomys macculus	(O. Thomas & Wroughton, 1910)	pręgomysz błazeńska	gatunek monotypowy	Afryka Wschodnia w północno-wschodniej Demokratycznej Republice Konga, południowym Sudanie Południowym, Ugandzie, południowo-zachodniej Erytrei, zachodniej Kenii, skrajnie północno-zachodniej Tanzanii i północnej Rwandzie; zakres wysokości: 500–1300 m n.p.m.	DC: 9,1–11,8 cm DO: 7–15 cm MC: 31–41 g	LC
Lemniscomys linulus	(O. Thomas, 1910)	pręgomysz senegalska	gatunek monotypowy	Afryka Zachodnia na zachód od przesmyku Dahomey (Senegal, Mali, Gwinea i Wybrzeże Kości Słoniowej); zakres wysokości: 450–700 m n.p.m.	DC: 9,3–12,6 cm DO: 9,5–13,5 cm MC: 37–41 g	LC
Lemniscomys mittendorfi	Eisentraut, 1968	pręgomysz kameruńska	gatunek monotypowy	endemit Kamerunu: góra Oku; zakres wysokości: około 2300 m n.p.m.	DC: 8,5–9,8 cm DO: 7,5–8,4 cm MC: 22–34 g	LC
Lemniscomys hoogstraali	Dieterlen, 1991	pręgomysz pustelnicza	gatunek monotypowy	endemit Sudanu Południowego: znany tylko z Paloich, Nil Górny	DC: około 12,7 cm DO: około 12,8 cm MC: brak danych	DD

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 É.L. Trouessart. Tableau synoptique des familles et sous-familles des rongeurs vivants et fossiles. „Bulletin de la Société d’Études scientifiques d’Angers”. 10, s. 124, 1881. (fr.).
1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 269–270. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 522–524. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 769–771. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Lemniscomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-13].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 336–337. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 368, 1904. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-03]. (ang.).
↑ Taxonomy: Lemniscomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-03-03]. (ang.).

[9] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Trouessart-1] 1 2 É.L. Trouessart. Tableau synoptique des familles et sous-familles des rongeurs vivants et fossiles. „Bulletin de la Société d’Études scientifiques d’Angers”. 10, s. 124, 1881. (fr.).

[Cichocki&inni-2] 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 269–270. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 522–524. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Denys&inni-4] 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 769–771. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Lemniscomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-13].

[amw-6] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 336–337. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[Palmer-7] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 368, 1904. (ang.).

[mdd-8] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-03]. (ang.).

[10] Taxonomy: Lemniscomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-03-03]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[a]

[9]