Premierzy Liechtensteinu
| Obecny | |
![]() Brigitte Haas (2024) | |
| Stanowisko | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
5 października 1921 |
| Pierwszy | |
| Obecny | |
| Obecny od |
10 kwietnia 2025 |
| Siedziba | |
| Strona internetowa | |
Premiera Księstwa Liechtensteinu (niem. Regierungschef des Fürstentums Liechtenstein) mianuje Książę na wniosek Landtagu. Stoi on na czele Rządu Liechtensteinu i jest pośrednikiem między monarchą, a resztą gabinetu. Kontrasygnuję on ustawy Landtagu i dekrety książęce, a w przypadku równości głosów w Rządzie to jemu przypada ostateczna decyzja[1]. Zgodnie z umową koalicyjną między VU i FBP stanowisko premiera w koalicyjnym rządzie przypada tej partii, która osiągnęła wyższy wynik w wyborach, zaś z drugiej partii powoływany jest wicepremier[2].
Stanowisko premiera pojawiło się w ustroju politycznym Księstwa wraz z wprowadzeniem konstytucji w 1921 r. i od tamtej pory urząd piastowało piętnaścioro szefów rządu – ośmiu z Postępowej Partii Obywatelskiej (FBP), sześcioro z Unii Patriotycznej (VU) oraz jeden z Chrześcijańsko-Społecznej Partii Ludowej (VP)[3].
Do 10 kwietnia 2025, gdy na czele rządu stanęła Brigitte Haas, wszyscy premierzy Liechtensteinu byli mężczyznami[4]. Pierwszą kandydatką na premiera została Sabine Monauni z FBP przed wyborami w 2021 r. Jej partia przegrała jednak różnicą zaledwie 0,01% z VU, a Monauni została pierwszą kobietą na stanowisku wicepremiera[5].
Najdłużej na stanowisku premiera był Josef Hoop z FBP, którego rządy trwały 17 lat i 30 dni, a najkrócej – Markus Büchel, rządzący 203 dni. Był on również jedynym premierem w historii Księstwa, wobec którego przegłosowane zostało wotum nieufności w Landtagu.
Lista Premierów Liechtensteinu
| Premier | Kadencja | Partia | Rząd | Książę | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Od | Do | Długość | |||||
| 1 | Josef Ospelt | 2 marca 1921 | 4 maja 1922 | 1 rok, 63 dni | FBP | • | Jan II Dobry |
| – | Alfons Feger | 4 maja 1922 | 1 czerwca 1922 | 28 dni | VP | – | |
| – | Felix Gubelman | 1 czerwca 1922 | 6 czerwca 1922 | 5 dni | FBP | – | |
| 2 | Gustav Schädler | 6 czerwca 1922 | 28 czerwca 1928 | 6 lat, 22 dni | VP | I | |
| II | |||||||
| – | Alfred Liechtenstein | 28 czerwca 1928 | 4 sierpnia 1928 | 38 dni | – | – | |
| 3 | Josef Hoop | 4 sierpnia 1928 | 3 września 1945 | 17 lat, 30 dni | FBP | I | Franciszek I |
| II | Franciszek Józef II | ||||||
| III | |||||||
| 4 | Alexander Frick | 3 września 1945 | 16 lipca 1962 | 16 lat, 316 dni | I | ||
| II | |||||||
| III | |||||||
| 5 | Gerard Batliner | 16 lipca 1962 | 18 marca 1970 | 7 lat, 245 dni | I | ||
| II | |||||||
| III | |||||||
| 6 | Alfred Hilbe | 18 marca 1970 | 27 marca 1974 | 4 lata, 9 dni | VU | • | |
| 7 | Walter Kieber | 27 marca 1974 | 26 kwietnia 1978 | 4 lata, 30 dni | FBP | • | |
| 8 | Hans Brunhart | 26 kwietnia 1978 | 26 maja 1993 | 15 lat, 30 dni | VU | I | |
| II | |||||||
| III | |||||||
| IV | Jan Adam II | ||||||
| 9 | Markus Büchel | 26 maja 1993 | 15 grudnia 1993 | 203 dni | FBP | • | |
| 10 | Mario Frick | 15 grudnia 1993 | 5 kwietnia 2001 | 7 lat, 111 dni | VU | I | |
| II | |||||||
| 11 | Otmar Hasler | 5 kwietnia 2001 | 25 marca 2009 | 7 lat, 354 dni | FBP | I | |
| II | |||||||
| 12 | Klaus Tschütscher | 25 marca 2009 | 27 marca 2013 | 4 lata, 2 dni | VU | • | |
| 13 | Adrian Hasler | 27 marca 2013 | 25 marca 2021 | 7 lat, 363 dni | FBP | I | |
| II | |||||||
| 14 | Daniel Risch | 25 marca 2021 | 10 kwietnia 2025 | 4 lata, 16 dni | VU | • | |
| 15 | Brigitte Haas | 10 kwietnia 2025 | – | – | VU | • | |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Krzysztof Koźbiał, System polityczny Księstwa Liechtensteinu, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, s. 159-160, ISBN 978-83-233-3523-8 [dostęp 2022-07-20] (pol.).
- ↑ Koalition – Historisches Lexikon [online], historisches-lexikon.li [dostęp 2022-07-21] (niem.).
- ↑ Mitglieder der Regierung des Fürstentums Liechtenstein 1862-2021 [online], www.regierung.li [dostęp 2022-07-21].
- ↑ Moritz Moser, Liechtenstein hat erste Regierungschefin [online], vorarlberg.ORF.at, 10 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-10] (niem.).
- ↑ Sabine Monauni als FBP-Spitzenkandidatin nominiert - Liechtenstein - Liechtensteiner Volksblatt, die Tageszeitung für Liechtenstein [online], Liechtensteiner Volksblatt [dostęp 2022-07-21] (niem.).
_(cropped).jpg)