Priboj

Priboj

Прибој

Herb
Państwo	Serbia
Okręg	zlatiborski
Gmina	Priboj
Wysokość	395 m n.p.m.
Populacja (2011) • liczba ludności	14 920[1]
Nr kierunkowy	+381 (0) 33
Kod pocztowy	31330
Tablice rejestracyjne	PB
Położenie na mapie Serbii Priboj
43°35′01″N 19°31′20″E/43,583611 19,522222
Strona internetowa

Priboj (cyr. Прибој) − miasto w Serbii, w okręgu zlatiborskim, siedziba gminy Priboj. W 2011 roku liczyło 14 920 mieszkańców^[1].

Leży w południowo-zachodniej części kraju, na wysokości 395 m n.p.m., u ujścia rzeki Uvac do Limu. W okolicach miasta funkcjonuje uzdrowisko Pribojska Banja^[2].

Ma charakter przemysłowy. W 1953 roku działalność rozpoczęła tu fabryka samochodów ciężarowych, autobusów i pojazdów specjalnych przedsiębiorstwa FAP (Fabrika automobila Priboj). Inne miejscowe gałęzie przemysłu to przemysł chemiczny^[2].

W mieście jest stacja kolejowa Priboj.

Pierwsze wzmianki pisemne o miejscowości Priboj pochodzą z początku XV wieku^[2], jednak badania wskazują, że umocnione osiedle Jagat na wzgórzu Mały Bić istniało już w XIII lub XIV wieku. Priboj znalazł się pod panowaniem osmańskim w latach 1459–1463 i pozostał częścią Imperium Osmańskiego aż do 1912 roku, kiedy został przyłączony do Królestwa Serbii. Przejściowo należał do różnych okręgów administracyjnych, a w latach 1879–1909 stacjonował tam austro-węgierski garnizon, co przyczyniło się do rozwoju rzemiosła, handlu i powstania pierwszego nowoczesnego hotelu^[3].

W czasie I wojny światowej, jesienią 1915 roku, znalazł się pod okupacją austro-węgierską. Po wojnie, jako część nowo utworzonego Królestwa, miasto rozwijało się powoli, głównie w dziedzinie handlu i rzemiosła. Budowa dróg oraz linii kolejowej Uvac–Priboj przyczyniła się do intensyfikacji wymiany towarowej. W okresie międzywojennym w mieście zaczęły działać organizacje sportowe i kulturalne^[3].

W czasie II wojny światowej Priboj został najpierw zajęty przez wojska niemieckie (1941), a później włączony do włoskiej strefy okupacyjnej, by w 1943 roku przejść pod kontrolę bułgarską. Wyzwolony został 12 stycznia 1945 roku^[3].

Po II wojnie rozpoczął się intensywny proces industrializacji. Powstały zakłady przemysłowe, w tym znana fabryka samochodów FAP, a także przedsiębiorstwa z branży spożywczej, drzewnej, tekstylnej, chemicznej i budowlanej. Wraz z rozwojem przemysłu przybywała ludność – napływali robotnicy z różnych części Jugosławii, a liczba mieszkańców dynamicznie rosła. Na lewym brzegu rzeki Lim powstała nowa część miasta – tzw. Nowy Priboj. Rozbudowywały się również przedmieścia i infrastruktura publiczna, powstały nowe szkoły, przychodnie i dom kultury. Współcześnie część otwartych wówczas zakładów została zamknięta^[3].