Pteranodon

Pteranodon
Marsh, 1876[1]
Okres istnienia: 86–84,5 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 86/84.5 ↓ 86/84.5
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Rząd	pterozaury
Podrząd	pterodaktyle
Rodzina	pteranodonty
Rodzaj	Pteranodon
Typ nomenklatoryczny
Pteranodon longiceps Marsh, 1876

Pteranodon (gr. skrzydła bez zębów) – rodzaj wymarłych gadów latających pterozaurów należących do podrzędu pterodaktyli. Żył w górnej kredzie około 86-84,5 mln lat temu. Jego pierwsze skamieniałości zostały odkryte w 1870 w zachodnim Kansas. Zostały one zbadane dopiero sześć lat później przez paleontologa Othniela Marsha, który nazwał nowo odkryty rodzaj pterozaura Pteranodon longiceps.

Pteranodon był gadem, ale nie dinozaurem – z definicji, wszystkie dinozaury należą do grupy Saurischia i Ornithischia, co wyklucza pterozaury. Niemniej jest często błędnie opisywany jako dinozaur.

• Pteranodon: gr. πτερον pteron „skrzydło”^[2]; negatywny przedrostek αν an^[3]; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”^[4].
• longiceps: łac. longus „długi”^[5]; -ceps „-głowy”, od caput, capitis „głowa”^[6].

• Rozpiętość skrzydeł: do 7 m
• Waga: 20 kg

Pteranodon był jednym z największych latających gadów. Chociaż jego tułów nie przekraczał rozmiarów indyka, miał on potężne skrzydła, których rozpiętość wynosiła do 7 metrów.

• Ameryka Północna

Pteranodon żywił się niemal wyłącznie rybami. Dowodzą tego liczne skamieniałe rybie ości, znajdowane w miejscu, gdzie najprawdopodobniej był żołądek gada.

Jego tryb życia prawdopodobnie był podobny do tego jaki wiodą dzisiaj albatrosy. Podobnie jak one, pteranodon większość swojego życia spędzał na pełnym morzu, łowiąc ryby i tak jak albatrosy szybował wykorzystując prądy powietrzne, które umożliwiały mu długi lot bez zużywania energii na machanie skrzydłami^[7]. Na ląd wracał najprawdopodobniej tylko w celach rozrodczych.

• Pteranodon longiceps – Marsh, 1876

Drugi gatunek, P. sternbergi, został w 2010 roku przeniesiony do odrębnego rodzaju Geosternbergia^[8].

• Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062  (ang.).