Ptilodus

	Ptilodus
	Cope, 1881
	; Czaszka Ptilodus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	allotery
Rząd	wieloguzkowce
Podrząd	Cimolodonta
Nadrodzina	Ptilodontoidea
Rodzina	Ptilodontidae
Rodzaj	Ptilodus
	Typ nomenklatoryczny
	Ptilodus mediaevus Cope, 1881
Synonimy
	Chirox Cope, 1884;
	Chirox Cope, 1884;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście

Ptilodus – wymarły rodzaj ssaka z rodziny Ptilodontidae, który występował w paleocenie na terenie Ameryki Północnej.

Ptilodus był stosunkowo dużym przedstawicielem Multituberculata – osiągał 30–50 cm długości, z czego 7,5 cm przypadało na czaszkę^[3]. Przypuszcza się, że prowadził nadrzewny tryb życia – wskazuje na to szereg cech budowy anatomicznej, takich jak m.in. ostre pazury i długi, chwytny ogon^[4]. Uzębienie Ptilodus przypomina uzębienie współczesnych gryzoni, zwłaszcza dzięki powiększonym siekaczom występującym u przedstawicieli obu tych taksonów. Dieta Ptilodus pozostaje kwestią sporną – wedle jednej koncepcji było to zwierzę w większości roślinożerne (przypuszczenie to opiera się na analogiach w uzębieniu Ptilodus i gryzoni^[4]), zaś wedle innej – owadożerca, któremu duże siekacze służyły do zabijania owadów oraz innych niewielkich bezkręgowców^[3]^[4].

Etymologia

Ptilodus: gr. πτιλον ptilon „pióro”; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”^[5].
Chirox: gr. litera χι chi (tj. krzyż); ρωξ rōx „rozszczep, szczelina”^[6]. Gatunek typowy: Chirox plicatus Cope, 1884 (= Ptilodus mediaevus Cope, 1881).

Podział systematyczny

Do rodzaju należały następujące gatunki^[7]:

Ptilodus fractus Dorr, 1952
Ptilodus gnomus Scott, Fox & Youzwyshyn, 2002
Ptilodus kummae Krause, 1977
Ptilodus mediaevus Cope, 1881
Ptilodus montanus Douglass, 1908
Ptilodus tsosiensis Sloan, 1981
Ptilodus wyomingensis Jepsen, 1940

Przypisy

↑ E.D. Cope. Eocene Plagiaulacidæ. „The American naturalist”. 15, s. 922, 1881. (ang.).
↑ E.D. Cope. Second addition to the knowledge of the Puerco epoch. „Paleontological Bulletin”. 37, s. 321, 1884. (ang.).
1 2 'MESOZOIC MAMMALS'; Ptilodontoidea, an internet directory. [dostęp 2008-11-12]. (ang.).
1 2 3 Multituberculates: Heyday of the longest lived mammalian order. [dostęp 2008-11-12]. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 597.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 183.
↑ J. Zijlstra: Ptilodus. Hesperomys project. [dostęp 2022-02-21]. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[Cope1881-1] E.D. Cope. Eocene Plagiaulacidæ. „The American naturalist”. 15, s. 922, 1881. (ang.).

[Cope1884-2] E.D. Cope. Second addition to the knowledge of the Puerco epoch. „Paleontological Bulletin”. 37, s. 321, 1884. (ang.).

[MesozoicMammals-3] 1 2 'MESOZOIC MAMMALS'; Ptilodontoidea, an internet directory. [dostęp 2008-11-12]. (ang.).

[PaleoceneMammals-4] 1 2 3 Multituberculates: Heyday of the longest lived mammalian order. [dostęp 2008-11-12]. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792344_597]-5] Palmer 1904 ↓, s. 597.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791930_183]-6] Palmer 1904 ↓, s. 183.

[Zijlstra-7] J. Zijlstra: Ptilodus. Hesperomys project. [dostęp 2022-02-21]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]