Rękoszczurek
| Chiromyscus | |||
| O. Thomas, 1925[1] | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
rękoszczurek | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Mus chiropus O. Thomas, 1891 | |||
| Gatunki | |||
| |||
Rękoszczurek[2] (Chiromyscus) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).
Rozmieszczenie geograficzne
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej[3][4][5].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 135–180 mm, długość ogona 154–233 mm, długość ucha 18–22 mm, długość tylnej stopy 27–33 mm; masa ciała 58–98 g[4][6].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1925 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule zatytułowanym „Ssaki odłowione przez pana Herberta Stevensa podczas wyprawy Sladen-Godman do Tonkinu”, opublikowanym w czasopiśmie Proceedings of the Zoological Society of London[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) rękoszczurek indochiński (Ch. chiropus).
Etymologia
Chiromyscus: gr. χειρ kheir, χειρος kheiros ‘dłoń, ręka’[7]; μυσκος muskos ‘myszka’, zdrobnienie od μυς mus, μυος muos ‘mysz’[8].
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[9][6][3][2]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[2] | Podgatunki[4][3][6] | Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] | Podstawowe wymiary[4][6][a] | Status IUCN[10][11] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Chiromyscus chiropus | (O. Thomas, 1891) | rękoszczurek indochiński | gatunek monotypowy | wschodnia Mjanma i południowy Wietnam; granice zasięgu nieznane | DC: 13,8–16 cm DO: 20–23 cm MC: brak danych |
LC | |
| Chiromyscus langbianis | (H.C. Robinson & Kloss, 1922) | białobrzuch nadrzewny | gatunek monotypowy | północno-wschodnie Indie, Mjanma, północna i zachodnia Tajlandia, Laos, Wietnam, północno-wschodnia i południowo-zachodnia Kambodża oraz jeden zapis z południowo-środkowej Chińskiej Republiki Ludowej (Junnan); zakres wysokości: 60–2800 m n.p.m. | DC: 13,5–15,5 cm DO: 15,4–19,9 cm MC: 58–98 g |
LC | |
| Chiromyscus thomasi | Balakirev, Abramov & Rozhnov, 2014 | gatunek monotypowy | północny i środkowy Wietnam oraz północny Laos; granice zasięgu nieznane | DC: 14–18 cm DO: 20–23 cm MC: brak danych |
NE |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.
Uwagi
- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
- 1 2 O. Thomas. The Mammals obtained by Mr. Herbert Stevens on the Sladen‐Godman Expedition to Tonkin. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1925, s. 503, 1925. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1925.tb01524.x. (ang.).
- 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 468. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- 1 2 3 4 5 Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 853. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chiromyscus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-05].
- 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 300. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 54.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-01-26]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Chiromyscus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-01-30]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Niviventer – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-01-30]. (ang.).
Bibliografia
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).