Reprezentacja Iranu w piłce nożnej mężczyzn

Islamska Republika Iranu

جمهوری اسلامی ايران

Przydomek	تیم ملی (Drużyna Narodowa)
Związek	Fedrāsion-e Futbāll-e Irān (فدراسیون فوتبال ایران)
Sponsor techniczny	Majid
Trener	Amir Ghalenoei
Asystent trenera	Wahid Haszemian Karim Bageri Marijo Tot
Skrót FIFA	IRN
Ranking FIFA	20. (1613.96 pkt.)[a]
Miejsce w rankingu Elo	27. (1801 pkt.) (18 lipca 2023)
Zawodnicy
Kapitan	Ehsan Hadżsafi
Najwięcej występów	Dżawad Nekunam (151)
Najwięcej bramek	Ali Daei (109)
Stroje domowe Stroje wyjazdowe
Mecze
Pierwszy mecz  Królestwo Afganistanu 0:0 Iran  (Kabul, Afganistan; 1 stycznia 1941)
Najwyższe zwycięstwo  Iran 19:0 Guam  (Tabriz, Iran; 24 listopada 2000)
Najwyższa porażka  Turcja 6:1 Iran  (Stambuł, Turcja; 28 maja 1950) Korea Płd. 5:0 Iran  (Tokio, Japonia; 28 maja 1958)
Medale
Mistrzostwa Azji
1968, 1972, 1976 1980, 1988, 1996, 2004, 2019
Strona internetowa
↑ Stan aktualny na 4 kwietnia 2024.

Reprezentacja Iranu w piłce nożnej mężczyzn (pers. ‏تیم ملی فوتبال مردان ایران‎) – męski zespół piłkarski, biorący udział w imieniu Iranu w meczach i sportowych imprezach międzynarodowych, powoływany przez selekcjonera, w którym mogą występować wyłącznie zawodnicy posiadający obywatelstwo irańskie. Reprezentacja rozgrywa swoje mecze od 1941 roku. Największe sukcesy odniosła w latach 70. XX wieku. Od 1968 do 1976 roku trzy razy z rzędu triumfowała w Pucharze Azji, a dwa lata po ostatnim zwycięstwie pierwszy raz w historii udało jej się dostać do finałów mistrzostw świata. Na boiskach Argentyny podopieczni znanego irańskiego szkoleniowca Heshmata Mohajeraniego po dwóch porażkach (z Holandią 0:3 i Peru 1:4) oraz remisie ze Szkocją 1:1 zajęli ostatecznie ostatnie miejsce w grupie.

Na kolejny awans do Mundialu Irańczycy musieli czekać dwadzieścia lat. W 1998 roku odnieśli także swoje pierwsze zwycięstwo na światowym czempionacie, w prestiżowym spotkaniu ze Stanami Zjednoczonymi. Wygrali wówczas 2:1, a strzelcami goli byli Hamid Reza Estili i Mehdi Mahdawikia. W pozostałych meczach ulegli jednak Niemcom 0:2 i Jugosłowianom 0:1 i po raz drugi żegnali się z turniejem już po fazie grupowej.

W Iranie piłka nożna cieszy się ogromną popularnością. Na mecze pierwszej i drugiej ligi przychodzi nawet 80 tysięcy kibiców. Futbolowa infrastruktura jest jedną z najlepszych na świecie, a pierwsze selekcje odbywają się już na początku nauki w szkołach podstawowych.

Reprezentanci kraju grają w większości w rodzimych klubach. Jedynie kilka największych gwiazd występowało na co dzień w Bundeslidze, ale większość z nich zakończyła reprezentacyjne kariery po Mundialu 2006. Właśnie z Niemiec przyjeżdżali na zgrupowania kadry – pomocnicy Ali Karimi (Bayern Monachium), Mehdi Mahdawikia (Hamburger SV) i Ferydoon Zandi z 1. FC Kaiserslautern oraz napastnik Vahid Hashemian, gracz Hannoveru. Zupełnie osobną postacią w historii irańskiego futbolu jest niedawny kapitan i lider drużyny Ali Daei, z Bayernem finalista Pucharu Mistrzów 1999, rekordzista pod względem liczby meczów i strzelonych goli w reprezentacji.

Od października 2003 do czerwca 2006 roku po raz drugi (wcześniej w 2002 roku) selekcjonerem drużyny narodowej był 52-letni Chorwat Branko Ivanković, uczeń słynnego Miroslava Blaževicia. Ivanković awansował z nią do Mundialu 2006. W Niemczech Irańczycy zdobyli tylko jeden punkt (po remisie 1:1 z reprezentacją Angoli przegrali dwa pozostałe mecze z Meksykiem 1:3 oraz Portugalią 0:2), i po turnieju zdymisjonowany został nie tylko selekcjoner, ale i prezes Irańskiego Związku Piłki Nożnej. Później irańską kadrę prowadzili kolejno Amir Ghalenoei, Parviz Mazloomi, Mansour Ebrahimzadeh, Ali Daei, Erich Rutemöller, Afszin Ghotbi, i Ali Reza Mansourian. Od 2011 roku selekcjonerem reprezentacji był Portugalczyk Carlos Queiroz. Odszedł w 2019 roku po Pucharze Azji 2019 w którym Iran odpadł w półfinale. Ponad 7-letnia praca Queiroza to rekord w historii irańskiej reprezentacji^[1].

• 1930 – 1970 – Nie brał udziału
• 1974 – Nie zakwalifikował się
• 1978 – Faza grupowa
• 1982 – Wycofał się z kwalifikacji
• 1986 – Dyskwalifikacja
• 1990 – 1994 – Nie zakwalifikował się
• 1998 – Faza grupowa
• 2002 – Nie zakwalifikował się
• 2006 – Faza grupowa
• 2010 – Nie zakwalifikował się
• 2014 – Faza grupowa
• 2018 – Faza grupowa
• 2022 – Faza grupowa

• 1956 – Nie brał udziału
• 1960 – Nie zakwalifikował się
• 1964 – Nie brał udziału
• 1968 – Mistrzostwo
• 1972 – Mistrzostwo
• 1976 – Mistrzostwo
• 1980 – III miejsce
• 1984 – IV miejsce
• 1988 – III miejsce
• 1992 – Faza grupowa
• 1996 – III miejsce
• 2000 – Ćwierćfinał
• 2004 – III miejsce
• 2007 – Ćwierćfinał
• 2011 – Ćwierćfinał
• 2015 – Ćwierćfinał
• 2019 – Półfinał (3. miejsce)
• 2023 – Półfinał (3. miejsce)

• 1900 – 1960 – Nie brała udziału
• 1964 – I runda
• 1968 – Nie brała udziału
• 1972 – I runda
• 1976 – Ćwierćfinał
• 1980 – Zakwalifikowała się, ale nie wzięła udziału z powodu bojkotu
• 1984 – Nie brała udziału, z powodu bojkotu.
• 1988 – 2012 - Nie zakwalifikowała się

Stan na 21 listopada 2022

Najwięcej występów w reprezentacji.

Mj	Zawodnik	Lata gry	Występy	Bramki
1	Dżawad Nekunam	2000–2015	151	39
2	Ali Daei	1993–2006	149	109
3	Ehsan Hadżsafi	od 2008	129	7
4	Ali Karimi	1998–2013	127	38
5	Dżalal Hosejni	2007–2018	115	8
6	Mehdi Mahdawikia	1996–2009	110	13
7	Andranik Tejmurijan	2005-2016	101	9
8	Karim Ansarifard	od 2009	96	29
9	Karim Bageri	1993–2010	87	50
10	Masud Szodża’i	2004-2019	87	8

Najwięcej bramek w reprezentacji.

Mj.	Zawodnik	Lata gry	Bramki	Występy
1	Ali Daei	1993–2006	109	149
2	Karim Bageri	1993–2010	50	87
3	Sardar Azmun	2014–	45	71
4	Dżawad Nekunam	2000–2015	39	151
5	Ali Karimi	1998–2013	38	127
6	Mehdi Taremi	2015–	36	68
7	Karim Ansarifard	2009–	29	96
8	Golam Hosejn Mazlumi	1969–1977	19	48
9	Farszad Pius	1984–1994	18	34
10	Reza Ghuczanneżad	2012–2018	17	44

• Pogrubioną czcionką oznaczono piłkarzy, którzy nadal występują w kadrze.

Reprezentacja Iranu większość swoich meczów gra na stadionie Azadi, który obecnie może pomieścić 95225 widzów. Rekord frekwencji padł podczas meczu kwalifikacyjnego do Mistrzostw Świata 1998 z Australią - 128 tysięcy widzów^[2]. Stadion ten jest czwartym największym na świecie, drugim w Azji i pierwszym na Bliskim Wschodzie. Inne stadiony na których reprezentacja Iranu rozgrywała swoje mecze to: Stadion Sahand, Stadion Takhti i Stadion Enghelab.

• Reprezentacja Iranu w piłce nożnej mężczyzn w bazie FIFA (ang.)
• Oficjalna witryna związku
• RSSSF – archiwum wyników 1941-1998
• RSSSF – archiwum zawodników z największą liczbą występów i goli
• RSSSF – archiwum trenerów 1941-