Rezerwat przyrody Markowiec-Gródek
| rezerwat leśny | |
| Typ rezerwatu |
biocenotyczny i fizjocenotyczny (PBf)[1] |
|---|---|
| Podtyp rezerwatu |
biocenoz naturalnych i półnaturalnych (bp)[1] |
| Typ ekosystemu | |
| Podtyp ekosystemu |
lasów górskich i podgórskich (lgp)[1] |
| Państwo | |
| Województwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
24 grudnia 2024[1] |
| Akt prawny | |
| Powierzchnia | |
| Ochrona | |
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
 49°27′11″N 21°10′57″E/49,453056 21,182500 | |
Rezerwat przyrody Markowiec-Gródek – rezerwat leśny o powierzchni 71,87 ha, położony w Polsce, w województwie małopolskim, powiecie gorlickim, gminie Uście Gorlickie, w Hańczowej i w Wysowej-Zdroju[1].
Teren rezerwatu należy do nadleśnictwa Łosie[1].
Położenie
Pod względem fizycznogeograficznym rezerwat znajduje się w mezoregionie Beskid Niski (513.71), w Górach Hańczowskich[1][2][3].
Składa się z dwóch osobnych części: północnej obejmującej północno-wschodnie zbocza Markowca (640 m n.p.m.) w Hańczowej oraz południowej zlokalizowanej na południa od Gródka (706 m n.p.m.), w Wysowej-Zdroju. Najdalej wysunięte na południe części rezerwatu bezpośrednio sąsiadują z intensywną zabudową hotelową tego uzdrowiska (Hotel Ośrodek Uzdrowiskowy „Biawena”)[1].
Pomiędzy obydwoma częściami utworzono otulinę o powierzchni 13,64 ha, w całości leżącą na terenie Hańczowej[1].
Historia
Rezerwat został utworzony zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie z dnia 4 grudnia 2024, które weszło w życie 24 grudnia 2024. Powstał w ramach akcji 100 rezerwatów przyrody na 100-lecie Lasów Państwowych. Jego powstanie zaproponowało Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków[1][2][3].
Charakterystyka
Jak określono w akcie założycielskim, celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie ze względów przyrodniczych, naukowych i dydaktycznych ekosystemu leśnego o charakterze zbliżonym do naturalnego, występującego wokół szczytów Markowca i Gródka w Beskidzie Niskim, wraz z zespołem reliktowych gatunków organizmów[1].
Rezerwat obejmuje zbiorowisko żyznej buczyny karpackiej, która w niektórych miejscach, trudno dostępnych dla człowieka (rumowiska skalne, strome stoki, doliny cieków i grzbiety górskie), zachowała charakter zbliżony do naturalnego. Na terenie rezerwatu występują duże zasoby wielkogabarytowego martwego drewna, będącego siedliskiem dla chrząszczy, grzybów i porostów, w tym gatunków będących reliktami puszczańskimi[1][2][3][4].
Występują tu m.in. z chrząszczy: wynurt i zęboszyjka ognista; z porostów: koralóweczka śluzowata, złociszek jaskrawy, spośród grzybów: świecznik rozgałęziony i korzak różnokształtny[2].
Turystyka
Szlaki turystyczne
W bliskim sąsiedztwie rezerwatu prowadzą szlaki piesze:
... – Banica – Izby – Ropki – Hańczowa – Kozie Żebro (847 m n.p.m.) – Regietów – Rotunda (771 m n.p.m.) – ... (Główny Szlak Beskidzki)
... – Wysowa-Zdrój – Kozie Żebro (847 m n.p.m.) – Skwirtne – Smerekowiec – Schronisko PTTK na Magurze Małastowskiej – ... (Szlak im. Wincentego Pola)
W pobliżu rezerwatu przebiega doliną Markowca (Markowej Wody):
Wielokulturowy Szlak Rowerowy z Przełęczy Wysowskiej do Sędziszowej.
Okoliczne atrakcje
- w sąsiedztwie rezerwatu, na południowych stokach Koziego Żebra, znajduje się Dolina Łopacińskiego – relikt przedwojennego „wzorcowego gospodarstwa rolnego” z wieloma funkcjonalnościami (wielopokojowy agroturystyczny budynek mieszkalny – w ruinie, różne budynki gospodarcze, dawniej też elektrownia wodna itd.)[5][6],
- cerkwie i inne zabytki oraz atrakcje turystyczne w Hańczowej i Wysowej-Zdrój,
- na sąsiadującym na wschód równoległym grzbiecie SkałkaQ (820 m n.p.m.) – Kozie Żebro (847 m n.p.m.) znajduje się równocześnie utworzony rezerwat przyrody Kozie Żebro.
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie z dnia 4 grudnia 2024 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Markowiec-Gródek”. Dziennik Urzędowy Województwa Małopolskiego. [dostęp 2025-01-02]. (pol.).
- 1 2 3 4 Małopolska wzbogaca się o cztery nowe rezerwaty przyrody. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska z Krakowa wydał decyzję. Dziennik Polski. [dostęp 2025-01-02]. (pol.).
- 1 2 3 Cisy w Wyskitnej i inne perełki przyrody pod ochroną. Sądeckie.pl. [dostęp 2025-01-02]. (pol.).
- ↑ W Nadleśnictwie Łosie i Gorlice powstaną cztery rezerwaty przyrody. Jeszcze do 8 września trwają konsultacje społeczne w tej sprawie. gorlice.naszemiasto.pl. [dostęp 2025-01-02]. (pol.).
- ↑ Dolina Łopacińskiego [online], MAŁOPOLSKA TO GO [dostęp 2024-12-21] (pol.).
- ↑ Natalia Grygny, "Myśmy wam to odbierali w majestacie prawa!". Odkrywamy mroczną tajemnicę Beskidu Niskiego [REPORTAŻ] [online], LoveKraków, 6 lipca 2016 [dostęp 2024-12-21].