Roman Brelewski

Roman Brelewski
komandor porucznik komandor porucznik
Data urodzenia

19 kwietnia 1878

Data śmierci

?

Siły zbrojne

 Rosyjska Imperatorska MW
 Marynarka Wojenna (II RP)

Odznaczenia
Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908)

Roman Brelewski (ur. 19 kwietnia 1878, zm. po 1939) – komandor porucznik inżynier Marynarki Wojennej, działacz katolicki.

Życiorys

Portret Romana Brelewskiego z bratem Stanisławem oraz rodzicami Janem i Teklą z Mączyńskich. Piotrków Trybunalski. Ze zbiorów rodzinnych.

Urodził się 19 kwietnia 1878[1][2] w Częstochowie, w parafii św. Zygmunta, jako syn Jana Brelewskiego, brązownika, oraz Tekli z Mączyńskich. W metryce kościelnej widnieje błędny zapis nazwiska: Brylewski. Ukończył studia w Instytucie Technologicznym w Petersburgu[3]. Od 1902 roku służył w carskiej marynarce wojennej w stopniu młodszego inżyniera mechanika, następnie porucznika inżyniera mechanika (1905)[4]. Brał udział w 1904 roku w obronie Port Artur podczas wojny rosyjsko-japońskiej na pancerniku „Retwizan” pod dowództwem Edwarda Szczęsnowicza, jako młodszy mechanik okrętowy, walcząc między innymi w bitwie na Morzu Żółtym[3]. Pod koniec obrony służył na pancerniku „Siewastopol”, a także w obronie twierdzy na froncie lądowym[4]. Został odznaczony za udział w wojnie Orderem Św. Anny IV klasy „za dzielność”, Orderem Św. Stanisława III klasy z mieczami (1905) i Orderem Św. Anny III klasy z mieczami (1908)[4]. Pływał następnie na niszczycielach: „Emir Bucharskij” (1905), „Burnyj” (1908–1912) i „Ochotnik” (1912–1913)[3]. W 1912 roku awansował na stopień komandora podporucznika inżyniera mechanika. Podczas I wojny światowej, od 1914 roku nadzorował sprawy maszynowe przy budowie okrętów dla Floty Bałtyckiej[3]. Do 1917 roku awansował na stopień komandora porucznika[4].

Pod koniec kwietnia 1924 był w grupie 117 zakładników powracających z Rosji do Polski[5]. Został przyjęty do Wojska Polskiego. 26 kwietnia 1928 został przeniesiony w stopniu komandora porucznika rezerwy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 do pospolitego ruszenia[1]. W 1934 jako komandor porucznik inżynier pospolitego ruszenia rezerwy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 był zweryfikowany w korpusie oficerów technicznych Marynarki Wojennej i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[1][6]. Pracował w Departamencie Przemysłu Wojennego MSWojsk[3]. 28 kwietnia 1939 został przeniesiony do korpusu oficerów służb i jednocześnie zwolniony z powszechnego obowiązku wojskowego[1].

Roman Brelewski. Zdjęcie zrobione w końcu lat 30. lub już za okupacji przed domem rodzinnym Stanisława i Janiny Brelewskich przy ul. Rohatyńskiej w Warszawie (kolonia Tadeusza Kościuszki). Ze zbiorów rodzinnych.

Działał na polu ruchów katolickich. Był członkiem Sodalicji Mariańskiej panów pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, Królowej Korony Polskiej[7][8][9]. W czerwcu 1929 został wybrany prefektem warszawskiej Sodalicji Mariańskiej panów, a w sierpniu 1929 otrzymał przyznany przez papieża Piusa XI złoty krzyż Pro Ecclesia et Pontifice[10]. Na przełomie 1930/1931 został członkiem Polskiego Towarzystwa Prehistorycznego (był wówczas przypisany do adresu ulicy Polnej 46 m. 7 w Warszawie)[11]. W latach 30. był członkiem rady wyższej Towarzystwa św. Wincentego à Paulo w Warszawie[12]. 13 grudnia 1938 został wybrany skarbnikiem Świętojańskiej Polskiej Chrześcijańskiej Kasy Bezprocentowej „Parjan” w Warszawie, zatwierdzonej 15 października 1937[13]. Pełnił funkcję prezesa warszawskiego Zjednoczenia Polskich Inżynierów Katolików[14], do 1939 był członkiem zarządu głównego ZPIK[15][16], jako działacz tej organizacji wygłaszał odczyty[17].

Publikował na łamach czasopism „Wiara i Życie”[18][19], „Kurier Warszawski”[20], „Biuletyn Zjednoczenia Polskich Inżynierów Katolików”[21]. Był autorem publikacji pt. Stosunek pracodawcy do pracownika (1937)[22][23][24][25], Krótka bibliografia religijny (1938)[26].

Zobacz też

  • Aleksander Hauke – także oficer inżynier i członek Sodalicji Mariańskiej oraz Towarzystwa św. Wincentego à Paulo w Warszawie, również odznaczony krzyżem PEP

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Polska Marynarka Wojenna. Dokumentacja organizacyjna i kadrowa oficerów, podoficerów i marynarzy (1918–1947). W: Jan Kazimierz Sawicki: Kadry morskie Rzeczypospolitej. T. V. Gdynia: 2011, s. 552, 582. ISBN 978-83-932722-0-4.
  2. ↑
  3. 1 2 3 4 5 Trawicki 2004 ↓, s. 50-51.
  4. 1 2 3 4 Czełombitko 2016 ↓, s. 48.
  5. ↑ Wydarcie z lochów czerezwyczajki. „Goniec Wielkopolski”, s. 2, Nr 101 z 30 kwietnia 1924.
  6. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934, s. 1065.
  7. ↑ Wiadomości bieżące. Z miasta. Protest przeciw bluźnierstwu. „Kurier Warszawski”, s. 4, Nr 11 z 11 stycznia 1928.
  8. ↑ List otwarty do Pana Ministra Sprawiedliwości. „Gazeta Polska”, s. 1, Nr 9 z 12 stycznia 1928.
  9. ↑ List otwarty do Pana Ministra Sprawiedliwości. „Gazeta Wągrowiecka”, s. 1, Nr 8 z 17 stycznia 1928.
  10. ↑ Wiadomości bieżące. Z miasta. Odznaczenie papieskie. „Kurier Warszawski”, s. 3, Nr 221 z 14 sierpnia 1929.
  11. ↑ Z Polskiego Towarzystwa Prehistorycznego. „Z Otchłani Wieków”. 1, s. 11, 1931.
  12. ↑ Pod egidą św. Wincentego à Paulo. „Kurier Warszawski”, s. 7, Nr 9 z 9 stycznia 1937.
  13. ↑ „Parjan”. Nowa chrześcijańska Kasa Bezprocentowa w Warszawie. „Warszawski Dziennik Narodowy”, s. 8, Nr 50B z 20 lutego 1938.
  14. ↑ Krucjata modlitwy i pokuty. „Kurier Warszawski”, s. 14, Nr 70 z 12 marca 1938.
  15. ↑ Obostrzony paragraf aryjski w Zjednoczeniu Polskich Inżynierów Katolików. „Warszawski Dziennik Narodowy”, s. 8, Nr 136B z 19 maja 1938.
  16. ↑ Uchwały Walnego Zgromadzenia Zjedn. Polskich Inżynierów Katolików. „Warszawski Dziennik Narodowy”, s. 10, Nr 135A z 17 maja 1939.
  17. ↑ Kronika Łódzka. Odczyt w sali Domu katolickiego w Łodzi. „Warszawski Dziennik Narodowy”, s. 6, Nr 63B z 4 marca 1937.
  18. ↑ Roman Brelewski. Chrześcijańska socjologia miłości. „Kurier Warszawski”. 10, s. 283-289, 1929.
  19. ↑ Roman Brelewski. Chrześcijańska socjologia miłości. „Kurier Warszawski”. 9, s. 261-265, 1929.
  20. ↑ Roman Brelewski. Godne naśladowania. „Kurier Warszawski”, s. 7-8, Nr 54 z 24 lutego 1934.
  21. ↑ Biuletyn inżynierów katolików. „Warszawski Dziennik Narodowy”, s. 6, Nr 23B z 24 stycznia 1938.
  22. ↑ Ruch wydawniczy. Nowe książki. „Prosto z Mostu”, s. 6, Nr 45 z 3 października 1937.
  23. ↑ Ruch wydawniczy. Nowe książki. „Prosto z Mostu”, s. 6, Nr 46 z 3 października 1937.
  24. ↑ Ze świata książek. W: Nikodem Ludomir Cieszyński: Roczniki Katolickie na Rok Pański 1938. T. XV. Poznań: 1938, s. 375.
  25. ↑ Stosunek pracodawcy do pracownika. nukat.edu.pl. [dostęp 2017-05-24].
  26. ↑ Sprawozdania i krytyki / Przegląd książek. „Pro Christo”, s. 46, 52, Nr 8-9 z 3 października 1937.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.