Ruch generała

Ruch generała – opowiadanie Jacka Dukaja z 2000 r^[1].

Opowiadanie znalazło się w tomie opowiadań pt. W kraju niewiernych wydanym w 2000 roku. Ruch generała został przetłumaczony na język angielski^[2], jednak do tej pory jego wersja angielska nie została wydana^[3].

W 2001 roku opowiadanie zostało nominowane do nagrody im. Janusza A. Zajdla^[4] oraz do Srebrnego Globu

W 2010 r. opowiadanie opublikowano w angielskim przekładzie w antologii A Polish Book of Monsters: Five Dark tales from Contemporary Poland) w tłumaczeniu Michaela Kandela. Antologia doczekała się szeregu recenzji; w niektórych recenzenci wypowiedzieli się na temat tego opowiadania Dukaja. Wodzyński w „The Cosmopolitan Review” pochwalił opowiadanie, nazywając je „prawdziwym ćwiczeniem mocy wyobraźni”, stawiającym liczne „bardzo ważne pytania w odniesieniu do tematu potworności”^[5]. Michael Little w „The Polish Review” napisał, że centralnym tematem opowieści było „ważne pytanie: „Co czyni nas tym, kim jesteśmy”? Według Little’a opowieść podejmuje kwestię filozoficzną dotyczącą tego, czy to nasze ludzkie ciała, czy coś innego, stanowi naszą istotę, pytanie, które Dukaj „łączy z ponurą sugestią, że to nie nasze ciała czynią nas ludźmi, ale raczej nasze egocentryzm, interes własny i ambicja”^[6]. Katarzyna Zechenter w „Canadian Slavonic Papers” postrzegała dzieło jako „rozbiór koncepcji bohatera narodowego na przestrzeni wielu światów”^[7]. Michael Froggatt w „Slavonica” zauważył, że opis czarów w terminologii programowania komputerowego przypomina trzecie prawo Clarke’a^[8] Rachel S. Cordasco w swojej książce o tłumaczeniach fantastyki napisała, że opowieść była eksploracją „koncepcji potworności” w niezwykłym, fantastycznym wszechświecie^[9].

Tomasz Bagiński, wkrótce po premierze Katedry w 2002, zapowiedział adaptację kolejnego opowiadania Dukaja, którym miał być właśnie "Ruch generała", jednak projekt ten (rozważany także w formacie pełnometrażowym, obok "Szkoły") nie doszedł do skutku, poza pracami nad scenariuszem (które w 2004 były "zaawansowane")^{[10][11][12][13]}.

W 2010 opowiadanie zostało przetłumaczone przez Michaela Kandela na j. angielski ("The Iron General", w A Polish Book of Monsters: Five Dark tales from Contemporary Poland)^[14].