Rudno (powiat parczewski)

Rudno
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Przemienienia Pańskiego (dawna cerkiew)
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

parczewski

Gmina

Milanów

Liczba ludności (2021)

680[1][2]

Strefa numeracyjna

83

Kod pocztowy

21-210[3]

Tablice rejestracyjne

LPA

SIMC

0016544[4]

Położenie na mapie gminy Milanów
Mapa konturowa gminy Milanów, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Rudno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Rudno”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Rudno”
Położenie na mapie powiatu parczewskiego
Mapa konturowa powiatu parczewskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Rudno”
Ziemia51°45′02″N 22°56′54″E/51,750556 22,948333[5]

Rudno – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Milanów[4][6]. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 813.

Integralne części wsi Rudno[4][6]
SIMCNazwaRodzaj
1023368Leonówkaczęść wsi
0016550Rudno Drugieczęść wsi (do 2023)
0016567Rudno Pierwszeczęść wsi (do 2023)
0016573Rudno Trzecieczęść wsi (do 2023)

Wieś ekonomii brzeskiej w drugiej połowie XVII wieku[7]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa bialskopodlaskiego.

Na terenie wsi utworzono trzy sołectwa Rudno I, Rudno II i Rudno III[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 805 mieszkańców[9].

Historia

Najstarsze ślady obecności człowieka na terenie dzisiejszego Rudna pochodzą z okresu kultury amfor kulistych. W 1550 roku król Zygmunt August zezwolił na wybudowanie w Rudnie cerkwi pw. Przemienienia Pańskiego. W tym mniej więcej czasie Rudno liczyło ponad 450 mieszkańców, było siedzibą wójtostwa i należało do dóbr królewskich w starostwie wohyńskim. Znajdowało się na obszarze sporów terytorialnych pomiędzy Koroną a Litwą. W latach 1874–1875 Rudno zamieszkiwało około 800 osób. Objęła je wówczas fala prześladowań władz carskich w związku z kasacją Unii brzeskiej. Miejscowi unici w zdecydowanej większości nie chcieli przejść na prawosławie co spotkało się z konfiskatami majątków, karami bicia, więzienia i zsyłki na Syberię. 30 maja 1940 roku miała miejsce w Rudnie zbrodnia niemiecka. Grupa esesmanów aresztowała 49 mężczyzn[10] i rozstrzelała ich w pobliskim lesie. Spalili następnie wiele budynków mieszkalnych i gospodarczych[11]. Zginął m.in. ksiądz proboszcz Roman Ryczkowski.

W latach 1814–1816 w Rudnie wybudowano cerkiew unicką[12], którą w latach 1874–1915 zamieniono na cerkiew prawosławną. Od 1919 roku służy ona jako kościół przywróconej parafii rzymskokatolickiej Przemienienia Pańskiego i św. Andrzeja Boboli[13]. W 1966 roku wpisano świątynię do rejestru zabytków[14]. W roku 1993[14] wpisano do rejestru zabytków także datowany na lata 1872–1874[14] cmentarz zwany epidemicznym[15].

Przypisy

  1. ↑ Wieś Rudno w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-19], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-05-19].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1114 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. 1 2 3 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118179
  6. 1 2 Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Stanisław Zawadzki, Gospodarowanie ekonomiami królewskimi w Wielkim Księstwie Litewskim w świetle kontraktów dzierżawnych z II poł. XVII w., Warszawa 2021, s. 167.
  8. ↑ Strona gminy, sołectwa
  9. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  10. ↑ niekiedy podawana jest liczba 51
  11. ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa, Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945, Warszawa 1981, s. 21.
  12. ↑ Rudno, kościół Przemienienia Pańskiego. lubelskieklimaty.pl. [dostęp 2025-02-16]. (pol.).
  13. ↑ Parafia Przemienienia Pańskiego i Św. Andrzeja Boboli, Rudno. diecezja.siedlce.pl. [dostęp 2025-02-02]. (pol.).
  14. 1 2 3 Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31 grudnia 2011 r.. [w:] Województwo lubelskie [on-line]. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 88. [dostęp 2012-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-30)]. (pol.).
  15. ↑ Obwieszczenie nr 1/2013 Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 22 stycznia 2013 roku. Załącznik 1 - wykaz zabytków w rejestrze zabytków nieruchomych, s. 85 (2013-11-24)

Bibliografia

  • Andrzej Gil, "Parafie Kościoła wschodniego w Wohyniu do początków XVIII wieku", Radzyński Rocznik Humanistyczny, tom3, 2005
  • Ks. Franciszek Dzięga, "Prześladowanie za wiarę Unitów w Rudnie"
  • Dr Józef Geresz, "Z dziejów Podlasia", Podlaskie Echo Katolickie 27/2006
  • Jerzy Flisiński, "Starostwo brzeskie w XVI wieku", Rocznik Bialskopodlaski tom V 1997, Wojewódzka i miejska biblioteka publiczna w Białej Podlaskiej, ISSN 1230-7181
  • Józef Ścibior, "Groby ludności kultury amfor kulistych w Rudnie, woj. bialskopodlaskie. Lub. Mat. Arch., Lublin 1985
  • Historia parafii
  • Sołectwa gminy Milanów
  • informacja o świątyni na portalu Lubelskie Klimaty
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.