Rywa Kwiatkowska

Rywa Kwiatkowska
Imię i nazwisko

Rywka Kwiatkowska-Pinchasik

Data i miejsce urodzenia

1920
Łódź

Data śmierci

1991

Dziedzina sztuki

literatura

Rywa Kwiatkowska, właśc. Rywka Kwiatkowska-Pinchasik (ur. 1920 w Łodzi, zm. 1991?) – polsko-żydowska poetka i pisarka tworząca w jidysz.

Życiorys

Urodziła się w 1920 roku[1][2][3] w Łodzi[1], otrzymała tradycyjną edukację[4]. Należała do syjonistycznej organizacji Gordonia[4]. Podczas II wojny światowej, w getcie łódzkim udzielała się w grupie literackiej związanej z Miriam Ulinower, po czym kolejno znalazła się w obozach koncentracyjnych Auschwitz, Stutthof i w Kokoszkach[1][3]. Następnie spędziła około rok w moskiewskim szpitalu, gdzie leczono jej odmrożone ręce[4]. Do Łodzi powróciła w 1946 roku[4], w kraju dołączyła do Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich w Polsce[1]. W 1949 roku dokonała aliji[1]. Została wyróżniona nagrodą im. I. Bimko (1964) oraz nagrodą im. Pinskiego (1974)[4]. Zmarła prawdopodobnie w 1991 roku[2][3].

Twórczość

Spisała m.in. wspomnienia z obozu koncentracyjnego i zbeletryzowany dziennik z getta[1]. Jej wiersze i opowiadania ukazywały się na łamach polskich „Dos Naje Lebn”, „Jidisze Szriftn”, „Bafrajung” i „Fołks Sztyme”[1][4]. Jej twórczość można było znaleźć także w prasie angielskiej oraz izraelskiej (m.in. w „Najwelt”, „Problemen”, czy „Folksblat”)[4]. Utwory Kwiatkowskiej pojawiły się również m.in. w antologiach Oblicza getta. Antologia tekstów z getta łódzkiego (2017)[5], Moja dzika koza. Antologia poetek jidysz (2018)[1] oraz Nowe życie? Antologia literatury jidysz w powojennej Łodzi (1945–1949) z 2018 roku[4].

W 2014 roku wokalistka i pianistka Gaba Kulka utworzyła projekt muzyczny Rywa, w ramach którego artystka wkomponowała wiersze Kwiatkowskiej w kontekst muzyki współczesnej[6]. Część słów śpiewana była w jidysz, część po polsku[7]. Projekt miał premierę na festiwalu Nowa Muzyka Żydowska[7].

Dzieła

  • Fun lager cu lager („Z obozu do obozu”), 1950[1]
  • Hent, 1956[4]
  • In zichere hent, 1965[4]
  • Tojznt mol farwos? A togbuch fun a jingl fun lodżer geto („Po tysiąckroć: dlaczego? Dziennik chłopca z getta łódzkiego”), 1971[1]
  • Cwiszn Karmel un jam, 1975[4]
  • Di lecte – di erszte wern. Lider un poemes („Być ostatnią – pierwszą. Wiersze i poematy”), 1980[1]

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Rywa Kwiatkowska, [w:] Moja dzika koza. Antologia poetek jidysz, Karolina Szymaniak, Joanna Lisek, Bella Szwarcman-Czarnota, Kraków: Wydawnictwo Austeria, 2018, s. 556–557, ISBN 978-83-7866-209-9.
  2. 1 2 Kwiatkowski-Pinchasik, Rivka [online], viaf.org [dostęp 2022-01-06].
  3. 1 2 3 Krakowski Salon Poezji [online], Centrum Dialogu im. Marka Edelmana [dostęp 2022-01-06].
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Rywa Kwiatkowska-Pinchasik, [w:] Nowe życie? Antologia literatury jidysz w powojennej Łodzi (1945–1949), Magdalena Ruta (red. naukowa) Ewa Wiatr, Krystyna Radziszewska, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018, s. 327, ISBN 978-83-8142-030-3.
  5. ↑ Oblicza getta. Antologia tekstów z getta łódzkiego, Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2017, ISBN 978-83-8088-473-1.
  6. ↑ Nowa Muzyka Żydowska: Wacław Zimpel Quartet / Gaba Kulka [online], jazzarium [dostęp 2022-01-06] (pol.).
  7. 1 2 Igor Rakowski-Kłos, Gaba Kulka w Monopolis z niezwykłymi piosenkami [WYWIAD] [online], lodz.wyborcza.pl [dostęp 2022-01-06].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.